Δρακόντειοι νόμοι στο Ουζμπεκιστάν κατά των μουσουλμάνων – Απαγορεύεται η μπούρκα, πρόστιμο σε όσους έχουν μεγάλο μούσι

Η μαντίλα (hijab) βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου στο Ουζμπεκιστάν, καθώς οι αρχές φαίνεται να αντιμετωπίζουν το θέμα της ενδυμασίας των μαθητών και του προσωπικού στα σχολεία με αυστηρότητα. Αντί να εστιάζουν στην ποιότητα της εκπαίδευσης, οι υπεύθυνοι επανειλημμένα ασχολούνται με το αν οι γυναίκες πρέπει να φορούν μαντίλα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η συζήτηση αυτή φαίνεται να αναζωπυρώνεται με κάθε έναρξη και λήξη της σχολικής χρονιάς.

Σε μια συνάντηση τον Ιούλιο του 2024 στην Τασκένδη, αρμόδιοι του Υπουργείου Προσχολικής και Σχολικής Εκπαίδευσης εξέτασαν την απαγόρευση της μαντίλας σε μαθητές και εκπαιδευτικούς για το επερχόμενο σχολικό έτος, απειλώντας με αποβολή όσους αρνούνται να τηρήσουν αυτήν την οδηγία.

Δάσκαλοι σε περιοχές όπως το Τζιζάκ και η Σιρνταριά διαμαρτυρήθηκαν ότι αντιμετώπισαν πιέσεις από τη διεύθυνση των σχολείων τους για να αφαιρέσουν τις μαντίλες τους, παρά το γεγονός ότι τις φορούσαν για χρόνια. Οι διευθυντές απείλησαν τους εκπαιδευτικούς με απόλυση αν δεν συμμορφωθούν. Ορισμένοι μαθητές που φορούσαν μαντίλα αρνήθηκαν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, μη δεχόμενοι να αποκαλύψουν το κεφάλι τους.

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα σχολεία. Σε πανεπιστήμια, όπως το Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο Νιζάμι στην Τασκένδη, οι φοιτήτριες υπέστησαν πιέσεις για να αφαιρέσουν τις μαντίλες τους. Αντίστοιχη μεταχείριση δέχθηκε και η Καρομάτ Μουκιμόβα, μια τυφλή φοιτήτρια που απαγορεύτηκε να μείνει στη φοιτητική εστία λόγω της μαντίλας της.

Ορισμένοι κρατικοί αξιωματούχοι βασίζονται σε ένα παλιό νόμο που απαγόρευε τη δημόσια εμφάνιση με θρησκευτική ενδυμασία, αν και αυτός ο νόμος έχει καταργηθεί. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του Ουζμπεκιστάν, οι πολίτες έχουν ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης και η απαγόρευση της μαντίλας σε δημόσιους χώρους έρχεται σε αντίθεση με αυτήν την αρχή.

Η απόφαση αυτή προκαλεί ανησυχίες σε ακτιβιστές που υποστηρίζουν ότι η απαγόρευση παραβιάζει τα δικαιώματα των γυναικών να ασκούν ελεύθερα τη θρησκεία τους. Παρά τις νομικές διατάξεις που απαγορεύουν τη διάκριση με βάση τη θρησκεία, φαίνεται ότι η απαγόρευση της μαντίλας συνεχίζει να εφαρμόζεται σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες και σχολεία του Ουζμπεκιστάν.

Κάποιοι δικαστές έχουν απορρίψει κατηγορίες βάσει του Άρθρου 184-4, θεωρώντας ότι τα γένια δεν εμποδίζουν την αναγνώριση. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνδρες αντιμετωπίζουν πρόστιμα. Υπήρξαν επίσης περιπτώσεις όπου οι κατηγορούμενοι κατέθεσαν εφέσεις ή παράπονα, επικαλούμενοι ιατρικούς λόγους για την κάλυψη του προσώπου τους, με τα δικαστήρια να ανατρέπουν προηγούμενες αποφάσεις. Επιπλέον, κάποιοι κρατούμενοι έχουν δεχτεί πίεση από τις αρχές επιβολής του νόμου να ξυρίσουν τα γένια τους.