Ανασκόπηση: Κομβικό έτος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις το 2024 – Πώς άλλαξε το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες το 2023
Οι πρώτες ημέρες του 2023 βρήκαν Ελλάδα και Τουρκία σε κατάσταση μεγάλης έντασης. Όπως ακριβώς τελείωσε το 2022.
Καταλυτικό ρόλο για να αλλάξει το τεταμένο κλίμα, έπαιξε ένα αναπάντεχο γεγονός.
Στις 6 Φεβρουαρίου η νοτιοανατολική Τουρκία συγκλονίστηκε από το σεισμό των 7,8 Ρίχτερ, με περισσότερους από 20.000 νεκρούς. Η Ελλάδα έσπευσε από την πρώτη στιγμή να στηρίξει τον δοκιμαζόμενο τούρκικο λαό. Έκτοτε, τόσο οι διπλωματικές προκλήσεις, όσο και αυτές επί του πεδίου εξανεμίστηκαν.
Στις 6 Φεβρουαρίου 2023 ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε «θα πρέπει να θέσουμε όλες τις δυνάμεις μας στη διάθεση της Τουρκίας ανάλογα με το τι άλλο μπορεί να μας ζητήσουν».
Τελικά ήταν κάτι παραπάνω από «διπλωματία των σεισμών». Μητσοτάκης και Ερντογάν αποφάσισαν να ανοίξουν και πάλι τους διαύλους επικοινωνίας των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μέσα σε λίγους μήνες συναντήθηκαν τρεις φορές.
Η αρχή έγινε με ένα τετ α τετ κορυφής στο Βίλνιους της Λιθουανίας στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο.
Χαρακτηριστικός ο διάλογός τους στις 12 Ιουλίου 2023.
Ερντογάν: Έχουμε μία νέα κυβέρνηση, πρωθυπουργέ, άρα έχουμε εδώ μία νέα ομάδα.
Μητσοτάκης: Όπως και εμείς. Αλλά αντιλαμβάνομαι ότι οι υπουργοί μας έχουν ήδη συναντηθεί και ξεκίνησαν μια καλή επαφή.
Επόμενο ραντεβού στη Νέα Υόρκη το φθινόπωρο, ενώ σε παράλληλο επίπεδο οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών οριοθέτησαν το πλαίσιο του διαλόγου, με τρεις πυλώνες: Θετική ατζέντα, Πολιτικές Διαβουλεύσεις, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Επιστέγασμα του διαλόγου το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου, όπου και οι δύο ηγέτες υπέγραψαν τη Διακήρυξη των Αθηνών. Μια έμπρακτη δέσμευση για τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Αλλά κι ένας οδηγός για τη συνέχεια των επαφών σε όλο τα επίπεδα.
«Επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου, όταν οι συνθήκες ωριμάσουν, μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» ανέφερε ο πρωθυπουργός στις 7 Δεκεμβρίου 2023.
Την ίδια μέρα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπογράμμισε «Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες, πόσω μάλλον ανάμεσα σε αδέρφια[…] Εμείς θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας».
Την ερχόμενη άνοιξη ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί την Άγκυρα. Μπορεί ο πυρήνας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής να παραμένει απαράλλακτος, η Αθήνα όμως είναι διατεθειμένη να αναζητήσει τις πιθανότητες μιας συμφωνίας επί της διμερούς διαφοράς οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, όταν η συγκυρία το επιτρέψει. Όπως κι αν έχει, το 2024 θα είναι ακόμα ένα κομβικό έτος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
