Τι είναι οι σφαίρες Dyson;

Το 1960, ο διάσημος Βρετανο-αμερικανός φυσικός Φρίμαν Ντάισον έγραψε ένα άρθρο στο περιοδικό Science με τίτλο «Search for Artificial Stellar Sources of Infrared Radiation» («Αναζήτηση τεχνητών αστρικών πηγών υπέρυθρης ακτινοβολίας»). Σε αυτό διατύπωνε την υπόθεση ότι ένας τεχνολογικά προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την ενέργεια ενός ολόκληρου άστρου, περικυκλώνοντάς το με ένα δίκτυο συλλεκτών ενέργειας. Την ιδέα αυτή την εμπνεύστηκε ο Ντάισον από το μυθιστόρημα του Όλαφ Στάπλεντον «Star Maker» (1937).

Όπως διευκρίνισε αργότερα ο επιστήμονας, οι υποθετικές αυτές μεγαδομές, οι οποίες ονομάστηκαν σφαίρες Dyson, θα αποτελούνταν από «μια συλλογή ή ένα σμήνος αντικειμένων που ταξιδεύουν σε ανεξάρτητες τροχιές γύρω από το αστέρι». Αυτές οι σφαίρες θα εξέπεμπαν μια χαρακτηριστική «υπογραφή» με τη μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας. Ωστόσο, ο επιστήμονας είχε σημειώσει ότι η υπέρυθρη ακτινοβολία από μόνη της δεν θα σήμαινε απαραίτητα ότι επρόκειτο για εξωγήινη νοημοσύνη και ότι ένας από τους ισχυρότερους λόγους για την αναζήτηση τέτοιων πηγών ήταν ότι μπορεί να ανακαλυφθούν νέοι τύποι φυσικών αστρονομικών αντικειμένων.

Τι έδειξε πρόσφατη μελέτη

Πολλοί ερευνητές έχουν αναζητήσει τις σφαίρες Dyson, συμπεριλαμβανομένων του Ινστιτούτου SETI, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με αποστολή την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης και του Εθνικού Επιταχυντή Fermi Εργαστήριο, γνωστό ως Fermilab. Τώρα, μια νέα μελέτη που εξέτασε 5 εκατομμύρια αστέρια στον γαλαξία μας υποστηρίζει ότι υπάρχουν επτά αστέρια τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να φιλοξενούν σφαίρες Dyson.

Οι συγγραφείς της μελέτης, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society», ξεκίνησαν να αναζητούν «υπογραφές» υπέρυθρης θερμότητας κοντά σε αστέρια, οι οποίες δεν μπορούσαν να εξηγηθούν με κανέναν άλλο τρόπο. Χρησιμοποιώντας ιστορικά δεδομένα από τηλεσκόπια που συλλέγουν υπογραφές υπέρυθρου, η ερευνητική ομάδα εξέτασε αστέρια που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη από 1.000 έτη φωτός από τη Γη.

«Ξεκινήσαμε με ένα δείγμα 5 εκατομμυρίων αστέρων και εφαρμόσαμε φίλτρα ώστε να μειώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τη μόλυνση των δεδομένων», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Ματίας Σουάζο, διδακτορικός φοιτητής στο τμήμα φυσικής και αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία.

«Μέχρι στιγμής, έχουμε επτά πηγές που γνωρίζουμε ότι λάμπουν σε υπέρυθρο φως, αλλά δεν ξέρουμε γιατί, οπότε τις ξεχωρίσαμε» πρόσθεσε.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν πειστικές αποδείξεις ότι τα επτά αστέρια φιλοξενούν σφαίρες Dyson, σημείωσε ο ερευνητής.

«Δεν βρίσκουμε μια εξήγηση για αυτές τις πηγές, επειδή δεν έχουμε αρκετά δεδομένα για να αποδείξουμε ποια είναι η πραγματική αιτία του υπέρυθρου φωτός», είπε. «Θα μπορούσαν να είναι σφαίρες Dyson, επειδή συμπεριφέρονται όπως προβλέπουν τα μοντέλα μας, αλλά θα μπορούσαν να είναι και κάτι άλλο» πρόσθεσε.

Ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε ως απάντηση στα ευρήματα του Σουάζο υποστηρίζει ότι τουλάχιστον τρία από τα επτά αστέρια δεν είναι σφαίρες Dyson και ενδέχεται να είναι «hot DOGs» – γαλαξίες που καλύπτονται από καυτή σκόνη – και ότι τα υπόλοιπα τέσσερα θα μπορούσαν πιθανώς να εξηγηθούν και με αυτόν τον τρόπο.

Εάν οι σφαίρες Dyson υπάρχουν πραγματικά, ποια θα ήταν η χρήση τους;

«Αν είχαμε τόση ενέργεια όση παρέχει ο ήλιος κάθε δευτερόλεπτο, θα μπορούσαμε να κάνουμε ανήκουστα πράγματα, όπως διαστρικά ταξίδια» είπε ο Σουάζο.

Ωστόσο, η τεχνολογία και οι πρώτες ύλες που απαιτούνται για την κατασκευή των δομών αυτών είναι πολύ πέρα ​​από τις σημερινές δυνατότητες της ανθρωπότητας.

«Είναι τόσο μεγάλες που δεν έχουμε αρκετά υλικά στη Γη για να τις κατασκευάσουμε», πρόσθεσε ο Σουάζο. «Ο Φρίμαν Ντάισον είπε ότι πρέπει να διαλύσουμε τον πλανήτη Δία για να αντλήσουμε τις πρώτες ύλες».

Αυτό σημαίνει πιθανώς ότι οι σφαίρες Dyson, αν όντως υπάρχουν, είναι πολύ σπάνιες.

«Η σημασία αυτής της μελέτης είναι ότι παρέχει τις πρώτες ισχυρές αποδείξεις ότι δεν υπάρχουν πολλές σφαίρες Dyson στον γαλαξία μας, σε αντίθεση με τις προσδοκίες ορισμένων ότι μπορεί να είναι μια αναπόφευκτη τελική κατάσταση της επέκτασης των εξελιγμένων ειδών στο ηλιακό μας σύστημα», δήλωσε ο Τζέισον Ράιτ, καθηγητής αστρονομίας και αστροφυσικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας.

«Οι υποψήφιοι που βρήκε ο Σουάζο είναι σημαντικοί γιατί ό,τι κι αν είναι – και πιθανότατα είναι αστέρια που περιβάλλονται από υλικό κάποιου σπάνιου γεγονότος, όπως μια πλανητική σύγκρουση, αν και θα μπορούσαν να είναι σφαίρες Dyson – είναι σπάνια και ενδιαφέροντα αντικείμενα που αξίζουν περαιτέρω μελέτης, για παράδειγμα με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.

ΠΗΓΗ: CNN