Μήνυμα για ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας από Μητσοτάκη – Ερντογάν ― Τα σημεία σύγκλισης, τα «αγκάθια» και τα επόμενα ραντεβού
Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν κατά την τους συνάντηση στην Άγκυρα συμφώνησαν να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. «Δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες που έχουμε, μπορούμε να γράφουμε μία παράλληλη σελίδα, με τις συμφωνίες μας», τόνισε ο Πρωθυπουργός. Στις κοινές δηλώσεις ο πρωθυπουργός έδωσε απάντηση στις αναφορές Ερντογάν για τη μειονότητα, όπως επίσης και για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος. Οι δύο ηγέτες δεν έκρυψαν τις διαφορετικές τους απόψεις και για τον ρόλο που διαδραματίζει η Χαμάς στη Μέση Ανατολή.
Με εμφανή τη διάθεση να αναδείξουν τις θετικές πτυχές της διαδικασίας ελληνοτουρκικής προσέγγισης που βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά και με τις δομικές διαφορές να έρχονται και πάλι στο προσκήνιο, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν ολοκλήρωσαν την Άγκυρα την τέταρτη συνάντησή τους τους τελευταίους 10 μήνες, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να υπογραμμίζει ότι η αμοιβαία κατανόηση δεν πρέπει να αποτελεί εξαίρεση.
«Οι δύο γείτονες μπορούμε να καθιερώσουμε αυτή την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης όχι πλέον ως κάποια εξαίρεση αλλά ως μία παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας[…] Αγαπητέ Ταγίπ και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος όμως μίλησε για αλληλένδετα προβλήματα, απορρίπτοντας ουσιαστικά την πάγια θέση της Αθήνας περί μίας ελληνοτουρκικής διαφοράς, δηλαδή οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
«Είμαστε της πεποίθησης ότι η ενίσχυση του πνεύματος συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα είναι για το καλό τόσο των δύο χωρών όσο και όλης περιοχής μας[…] Στις συνομιλίες μας συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις» τόνισε ο Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε στον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος παραβλέποντας τις σαφείς προβλέψεις της Συνθήκης της Λωζάνης, αποκάλεσε τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης «τουρκική».
«Προσμένουμε η θετική ατμόσφαιρα στην σχέσεις μας να συμβάλλει στην εκπλήρωση των δικαιωμάτων της “τουρκικής μειονότητας” στην Ελλάδα» ανέφερε ο κ. Ερντογάν ενώ από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι «ο χαρακτηρισμός τής μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης[…] θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθιση γνώριζε και ο, δυστυχώς, διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία».
Ο Έλληνας πρωθυπουργός εξέφρασε και δημοσίως την έντονη δυσαρέσκεια του για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, με τον Τούρκο πρόεδρο να περιορίζεται στην προφανή δέσμευση ότι το μνημείο θα είναι επισκέψιμο.
«Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον πρόεδρο Ερντογάν την στεναχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μόνη της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργεί πια ως τέμενος[…] κατ’ ελάχιστο είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου» επισήμανε ο πρωθυπουργός.
«Η Μονή της Χώρας είναι ανοιχτή για επίσκεψη σε όλους με τη νέα της ταυτότητα» είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Συγκαλυμμένη έκφραση περί διχοτομικής λύσης δύο κρατών στην Κύπρο από τον Ταγίπ Ερντογάν, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υποδεικνύει τις αποφάσεις του ΣΑ του ΟΗΕ: «συζητήσαμε προφανώς και το Κυπριακό ζήτημα ένα ζήτημα το οποίο παραμένει υψίστης σημασίας για εμάς, ένα ζήτημα στο οποίο προφανώς και διαφωνούμε[…] χαίρομαι για τον ορισμό της κας Holguín ως προσωπικής εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και θεωρώ ότι πρέπει να της δοθεί χρόνος για την αναζήτηση μίας λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού».
«Είναι σημαντικό να επιτευχθεί μία δίκαιη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό στη βάση των πραγματικοτήτων στο νησί» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Εκ διαμέτρου αντίθετες οι απόψεις των δύο ηγετών για τον πόλεμο στη Γάζα, με τον Ταγίπ Ερντογάν να παίρνει ξανά τον λόγο και τον Κυριάκο Μητσοτάκη να ανταπαντά.
«To Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μία αιματηρή και προκλητική εισβολή τρομοκρατών στο έδαφος του με μια επίθεση με θύματα αθώους οι οποίοι δολοφονήθηκαν, απήχθησαν, βασανίστηκαν και μάλιστα από μία τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Από την πλευρά του ο Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε «Δεν βλέπω την Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση. Θα ήταν σκληρή προσέγγιση αν αποκαλούμε την Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση όταν έχει χάσει περισσότερους από 40.000 ανθρώπους μέχρι τώρα».
«Ας συμφωνήσουμε κύριε πρόεδρε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε ότι υπάρχει άμεση ανάγκη να υπάρξει κατάπαυση του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η υποδοχή του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ελληνικής αντιπροσωπείας έγινε σε καλό κλίμα, Αθήνα και Άγκυρα υπέγραψαν επιπλέον συμφωνίες στους τομείς της Πολιτικής Προστασίας και της Υγείας, ενώ εκδόθηκε και Κοινή Δήλωση των πλευρών.
Κυβερνητικές πηγές: Σε νέα φάση οι ελληνοτουρκικές σχέσεις – Ειλικρινής ο διάλογος
Στην Αθήνα αποτιμούν θετικά την τέταρτη συνάντηση των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες με τη διαφορά ότι στην ελληνική πρωτεύουσα μιλούν πλέον για μια νέα φάση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Όπου πλέον έχουν εμπεδωθεί δύο στοιχεία:
Πρώτον ότι οι διαφορές υπάρχουν, μέρος των οποίων τις είδαμε να αναπτύσσονται και στις χθεσινές κοινές δηλώσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να οδηγούν σε κρίσεις, πολλώ δε μάλλον σε εντάσεις. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την ευρύτερη γεωπολιτική κατάσταση, την αστάθεια και την αβεβαιότητα που επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
Δεύτερον, ότι οι δύο πλευρές οφείλουν να εστιάζουν στα θετικά της συνεργασίας, στη διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας, στην προώθηση των διμερών συμφωνιών, με τον πρωθυπουργό να μιλά για παραγωγική κανονικότητα.
Όπως αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του «Αυτή η τέταρτη συνάντηση μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες, πιστεύω ότι αποδεικνύει πως οι δύο γείτονες μπορούμε πλέον να καθιερώσουμε αυτή την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης, όχι πλέον ως κάποια εξαίρεση, αλλά ως μία παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας […] Οι Υπουργοί μας υπέγραψαν μνημόνια συνεργασίας στους τομείς της υγείας και ειδικά στον τομέα της πολιτικής προστασίας, όπου αναγνωρίζουμε και οι δύο ότι οι χώρες μας αντιμετωπίζουν παρεμφερείς προκλήσεις από την κλιματική κρίση. Κάνοντας δύο ακόμα βήματα που αφορούν τις καθημερινές ανάγκες των λαών μας στο παρόν, γιατί το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτο του χθες και δεν πρέπει ούτε να ναρκοθετεί και το αύριο».
Από την Αθήνα αναδεικνύουν ότι έχει καταλαγιάσει η ένταση των προηγούμενων ετών, αλλά και την αξία των σχεδόν μηδενικών ροών από τα ανατολικά σύνορα, καθώς και του μηδενισμού των παραβιάσεων του εναέριου χώρου.
Σε αυτά συμβάλλει το γεγονός ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται σε ανοικτή επικοινωνία σε υψηλό μάλιστα επίπεδο, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι έχουν καθοριστεί ήδη τα επόμενα βήματα στις επαφές, στο γνωστό τρίπτυχο πολιτικός διάλογος- ΜΟΕ- θετική ατζέντα.
Μητσοτάκης- Ερντογάν συμφώνησαν η επόμενη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας να πραγματοποιηθεί περί το τέλος του χρόνου στην Τουρκία, με τους δύο άνδρες να αναμένεται να συναντηθούν τόσο στην Ουάσινγκτον τον Ιούλιο στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, όσο και στη Νέα Υόρκη στη ΓΣ του ΟΗΕ.
Τουρκικά ΜΜΕ: Έμφαση στις συμφωνίες – Κατεγράφησαν οι διαφωνίες περί Χαμάς
Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΕΡΤΝews, Γιάννη Μανδαλίδη, να έχει θετικό πρόσημο η συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν από την αρχή η βασική επιδίωξη του Ταγίπ Ερντογάν παρά την καταγραφή των όποιων διαφορών. Πολιτικοί και διπλωματικοί κύκλοι στην Άγκυρα επισημαίνουν ότι το αποτύπωμα της συνάντησης των δύο ηγετών ήταν θετικό. Ο Τούρκος πρόεδρος επισήμανε τις συμφωνίες που έκλεισαν και την ίδρυση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου. Από την άλλη πλευρά, το πρακτορείο Anadolu, το τουρκικό κρατικό πρακτορείο, σημειώνει ότι το γεγονός ότι δεν θίχτηκαν καθόλου τα πραγματικά εντός εισαγωγικών χρόνια προβλήματα μεταξύ των δύο πλευρών δεν σημαίνει πως αυτά δεν υφίστανται. Στις από κοινού δηλώσεις των δύο ηγετών διαφάνηκαν οι διαφωνίες όπως στα θέματα της Μονής της Χώρας, της μουσουλμανικής μειονότητας και το Κυπριακό.
Την παράσταση όμως έκλεψε η διαφωνία του Τούρκου προέδρου με τον πρωθυπουργό ως προς τον χαρακτηρισμό της Χαμάς. Κι αυτό αποτυπώνεται στον τουρκικό Τύπο, καθώς οι μισές εφημερίδες, ιδίως οι φιλοκυβερνητικές, έχουν καλά σχόλια για αυτή τη συνάντηση, όπως αυτό της Χουριέτ ότι «Μια ωραία μέρα ξημερώνει στο Αιγαίο». Από την άλλη, οι άλλες μισές, κυρίως οι ισλαμιστικές, οι πιο συντηρητικές, που δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή, αναδεικνύουν τη δήλωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί και η αναφορά στην πρόσκληση που απηύθυνε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο να παρίσταται στο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε νέα φάση έχουν εισέλθει οι ελληνοτουρκικές σχέσεις καθώς έχει εκλείψει η εχθροπαθής ρητορική, εκτίμησε μιλώντας στο ΕΡΤΝews o υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαιρέτησε την συνάντηση σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και την επίλυση των διαφορών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Έντονες ήταν οι αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
«Μετά και τη χθεσινή συνάντηση περνάμε σε μία νέα φάση σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ελληνοτουρκική συζήτηση. Η φάση αυτή διέπεται από μία κανονικότητα, όπως είπε ο πρωθυπουργός παραγωγική κανονικότητα. Τι εννοούμε όταν λέμε παραγωγική κανονικότητα; Πρώτον ότι υπάρχει μια τακτική περιοδικότητα στις επαφές και θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε κατά αυτό τον τρόπο. Το δεύτερο είναι ότι δε χρειάζεται κάθε φορά που βρισκόμαστε να παράγονται πολλαπλές συμφωνίες να υπάρχουν μείζονα θέματα τα οποία να διαχειριζόμαστε θα πρέπει να βρισκόμαστε και να συζητούμε τακτικά. Και το τρίτο και πιο σημαντικό είναι να μπορούμε να συζητούμε και να διαφωνούμε χωρίς να προκαλούμε εντάσεις και εν δυνάμει κρίσεις» υπογράμμισε ο Γιώργος Γεραπετρίτης.
«Η Ελλάδα ασκεί πλήρως την κυριαρχία της ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα», ανέφερε ακόμα ο υπουργός Εξωτερικών. Συγκεκριμένα ανέφερε: «θέματα κυριαρχίας δεν βρίσκονται στην συζήτηση. Η τουρκική πλευρά μπορεί να έχει τις δικές τις θέσεις που αφορούν την κυριαρχία και τα θέματα αυτά τα οποία η τουρκική ατζέντα πάντοτε τα περιλάμβανε. Εντούτοις στην δική μας συζήτηση θέματα κυριαρχίας δεν πρόκειται να ενταχθούν. Δεύτερον σε ό,τι αφορά την άσκηση των δικών μας κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν υπάρχει κανένα αντάλλαγμα. Η Ελλάδα ασκεί πλήρως την κυριαρχία της ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα, είναι δική μας πεποίθηση ότι μπορούμε να συζητούμε και να βρίσκουμε λύσεις στα ζητήματα χωρίς να απεμπολούμε κανένα κυριαρχικό δικαίωμα».
Οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και την επίλυση των διαφορών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο», ανέφερε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρετίζουν την συνάντηση που είχαν ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν και ο Έλληνας πρωθυπουργός Μητσοτάκης ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και ως γείτονες. Ενθαρρύνουμε αυτές τις συζητήσεις σε όλα τα επίπεδα, ώστε η Ελλάδα και η Τουρκία να συνεργαστούν για την προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή και για την επίλυση των διαφορών με διπλωματικό τρόπο, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο» αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.
O ΣΥΡΙΖΑ καλεί την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την επικίνδυνη όπως τη χαρακτηρίζει και υποχωρητική πολιτική έναντι της Τουρκίας, και να συνεχίσει το διάλογο με σαφείς κόκκινες γραμμές.
Να συζητάμε με την Τουρκία χωρίς όμως αυταπάτες για τις κλιμακούμενες προκλήσεις Ερντογάν, επισημαίνει ο Νίκος Ανδρουλάκης.
Η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν όπως και οι προηγούμενες κινούνται σε επικίνδυνες ράγες, επισημαίνει το ΚΚΕ.
Σφοδρή κριτική στον Πρωθυπουργό και από την Ελληνική Λύση και Νέα Αριστερά.
Δεν έχουμε στρατηγική για την εξωτερική μας πολιτική είπε σε τηλεοπτική της συνέντευξη, πριν την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, η Ζωή Κωνσταντοπούλου.
