Γρίπη των πτηνών: Πρέπει να ανησυχεί η Ευρώπη;

Μόλις τέσσερα χρόνια από την έναρξη της πανδημίας του Covid-19, η άνευ προηγουμένου εξάπλωση ενός νέου στελέχους του ιού H5N1– που προκαλεί τη γρίπη των πτηνών– μεταξύ των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής στις ΗΠΑ, υπογραμμίζει την ευπάθειά μας σε νέες ιογενείς απειλές.

Ο Τζέρεμι Φάραρ, επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ο κίνδυνος μετάδοσης στον άνθρωπο από το νέο στέλεχος αποτελεί «τεράστια ανησυχία». Ο ιός της γρίπης των πτηνών σπάνια μολύνει τους ανθρώπους, αλλά όταν το κάνει, είναι συχνά θανατηφόρος. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το ποσοστό θνησιμότητας στους ανθρώπους ανέρχεται στο 52%.

Γιατί ανησυχούν οι επιστήμονες;

Το γεγονός ότι ο ιός εμφανίστηκε σε θηλαστικά όπως οι αγελάδες, υποδηλώνει ότι ο ιός έχει μεταλλαχθεί και άρα είναι πιο πιθανό να μολύνει και τους ανθρώπους.

«Οι νέες εξελίξεις επιβεβαιώνουν την ικανότητα της γρίπης να μας εκπλήσσει», δήλωσε στο POLITICO ο Πολ Ντίγκαρντ, καθηγητής ιολογίας και ειδικός στη γρίπη στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

«Μέχρι τώρα, θεωρούσαμε ότι οι αγελάδες διέτρεχαν χαμηλό κίνδυνο να μολυνθούν με τον ιό της γρίπης Α (μια υποκατηγορία της γρίπης που προκαλεί ασθένεια στους ανθρώπους και περιλαμβάνει τον ιό που εξαπλώνεται τώρα στα βοοειδή). Αυτό ανεβάζει την εκτίμηση της απειλής ένα σκαλί πιο ψηλά», πρόσθεσε ο καθηγητής.

Πόσο διαδεδομένο είναι το νέο στέλεχος;

Πιθανώς είναι ευρύτερα διαδομένο από ό,τι εκτιμούσαν έως τώρα οι επιστήμονες.

«Πιστεύω ότι η εξάπλωση της μόλυνσης θα είναι πολύ μεγαλύτερη από τον αριθμό των αγροκτημάτων που έχει αναφερθεί», δήλωσε ο Τζέιμς Γουντ, επικεφαλής του τμήματος κτηνιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Η ανίχνευση του ιικού RNA στο αγελαδινό γάλα δείχνει ότι η ασθένεια είναι πιο διαδεδομένη από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, πρόσθεσε ο Γουντ.

Μέχρι την περασμένη Πέμπτη (25/04) στις ΗΠΑ, περίπου 1 στα 5 δείγματα γάλακτος λιανικής πώλησης είχε βρεθεί θετικό στον ιό.

Είναι ασφαλές για κατανάλωση αυτό το γάλα;

Το γεγονός ότι έχει ανιχνευθεί RNA του ιού στο γάλα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι επικίνδυνο για κατανάλωση. Η παστερίωση είναι αποτελεσματική στην εξόντωση του ιού και οι αμερικανικές αρχές δήλωσαν ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα σωματίδια RNA που ανιχνεύθηκαν στο γάλα μπορούν να μολύνουν οποιονδήποτε.

Οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες των ΗΠΑ (USDA, USFDA, CDC) επανέλαβαν ότι «η εμπορική προσφορά γάλακτος είναι ασφαλής». Πρόσθεσαν επίσης ότι η παστερίωση «πιθανώς» θα αδρανοποιήσει το ιό της γρίπης των πτηνών στο γάλα. Ωστόσο, αναγνώρισαν πως «δεν έχουν γίνει πλήρεις μελέτες για τις επιπτώσεις της παστερίωσης σε υψηλής παθογένειας ιούς, όπως ο H5N1, στο γάλα βοοειδών».

Προς το παρόν, το γεγονός ότι ο ιός ανιχνεύθηκε στο αμερικανικό γάλα δεν θα πρέπει να ανησυχεί ιδιαίτερα την Ευρώπη. Οι εισαγωγές γάλακτος από τις ΗΠΑ στην ΕΕ είναι στατιστικά ασήμαντες όσον αφορά το εμπόριο», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στο POLITICO.

Ποιος είναι ο κίνδυνος του νέου στελέχους του ιού για τον άνθρωπο;

Μέχρι στιγμής, ο κίνδυνος για τους ανθρώπους είναι περιορισμένος, αλλά υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε για το νέο στέλεχος. Μέχρι σήμερα έχει καταγραφεί τουλάχιστον ένα κρούσμα του νέου στελέχους σε άνθρωπο, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο, ένας βασικός δείκτης απειλής πανδημίας.

Ο κίνδυνος είναι ότι ο ιός μεταλλάσσεται περαιτέρω και τελικά αναπτύσσει την ικανότητα να μολύνει ευκολότερα τους ανθρώπους. Όσο πιο διαδεδομένος είναι ο ιός μεταξύ των ζώων, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχει να μεταπηδήσει στον άνθρωπο.

Έχει εντοπιστεί το νέο στέλεχος του ιού στην Ευρώπη;

Προς το παρόν, οι χώρες της ΕΕ παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.

«Τα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής στις ΗΠΑ μολύνθηκαν με ένα στέλεχος του ιού H5N1 που δεν έχει ανιχνευθεί στην Ευρώπη. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και την πιθανή εξέλιξή της», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στο POLITICO.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρόσθεσε ότι παρακολουθεί προσεκτικά τυχόν γενετική εξέλιξη του ιού, αλλά ότι η απειλή για τη δημόσια υγεία παραμένει χαμηλή. Ο Ντίγκαρντ υποστηρίζει πως θα ήταν συνετό να ελεγχθούν τα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής στο Ηνωμένο Βασίλειο για το νέο στέλεχος, παρόλο που δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις ότι έχει διαφύγει από τη Βόρεια Αμερική. Στην ΕΕ, η EFSA συνέστησε αυξημένη επιτήρηση στα θηλαστικά, ιδίως σε αυτά που βρίσκονται κοντά σε εγκαταστάσεις πουλερικών που έχουν προσβληθεί από τη γρίπη των πτηνών.

Υπάρχουν εμβόλια κατά του ιού της γρίπης των πτηνών;

Σήμερα, υπάρχουν εμβόλια που θα μπορούσαν να προστατεύσουν από τον ιό, ωστόσο δεν είναι ακόμη σαφές πόσο αποτελεσματικά θα ήταν έναντι ενός συγκεκριμένου στελέχους και πόσο γρήγορα θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγή οι εταιρείες.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του POLITICO, η  εταιρεία βιοφαρμακευτικών προϊόντων GSK έχει υπογράψει συμφωνία με την Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης της ΕΕ για την παραγωγή 85 εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου Adjupanrix. Πρόκειται για ένα εμβόλιο γρίπης που θα μπορούσε να προσαρμοστεί για οποιοδήποτε στέλεχος του ιού θα μπορούσε να προκαλέσει πανδημία.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ έχει συνάψει κοινή σύμβαση με την GSK και την CSL Seqirus για την παραγωγή προσαρμοσμένων εμβολίων κατά της γρίπης, σε περίπτωση πανδημίας. Ο Άντριου Φένικ, εκπρόσωπος της CSL Seqirus, δήλωσε στο POLITICO ότι το εμβόλιο της εταιρείας κατά της γρίπης πιθανότατα θα προστατεύει από το στέλεχος που κυκλοφορεί επί του παρόντος στις ΗΠΑ. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ενέκρινε επίσης το εμβόλιο κατά της πανδημικής γρίπης της AstraZeneca, το οποίο δοκιμάστηκε σε στέλεχος του H5N1.

ΠΗΓΗ: POLITICO