Αϊτή: Νέο ξέσπασμα της βίας εν μέσω προσπαθειών για σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης

Σφοδρά πυρά ακούγονταν χθες Πέμπτη στο Πορτ-ο-Πρενς, την πρωτεύουσα της Αϊτής, έπειτα από δυο ή τρία 24ωρα σχετικής ηρεμίας, τη στιγμή που οι διαβουλεύσεις για τη δημιουργία μεταβατικού κυβερνητικού σχήματος συνεχίζονται, προκειμένου να αρχίσει διαδικασία με σκοπό να βγει η χώρα της Καραϊβικής από τη βαθιά, πολυδιάστατη κρίση —πολιτική, ασφαλείας, ανθρωπιστική— που βιώνει.

Η κατοικία του γενικού διευθυντή της αστυνομίας λεηλατήθηκε και κατόπιν πυρπολήθηκε από «κακοποιούς», ανακοίνωσε συνδικαλιστικός φορέας της αστυνομίας, η ένωση SYNAPOHA. Η απερχόμενη κυβέρνηση αποφάσισε να παρατείνει ως μεθαύριο Κυριακή την απαγόρευση νυχτερινής κυκλοφορίας στον δυτικό νομό της Αϊτής, στον οποίο υπάγεται η πρωτεύουσα.

Το βράδυ της Δευτέρας, ο πρωθυπουργός Αριέλ Ανρί, ο οποίος δεν εξελέγη ποτέ, αλλά διορίστηκε και η θητεία του οποίου σημαδεύτηκε από την ισχυροποίηση των συμμοριών και τη συνεχή αναβολή των εκλογών, ανακοίνωσε πως παραιτείται.

Κατά τη διάρκεια έκτακτης διεθνούς συνόδου στην Τζαμάικα, με τη συμμετοχή χωρών μελών της κοινότητας της Καραϊβικής (CARICOM) και παρόντες αντιπροσώπους του ΟΗΕ και άλλων κρατών, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και των ΗΠΑ, ανατέθηκε σε αϊτινές οργανώσεις και πολιτικές παρατάξεις να σχηματίσουν εθνικό συμβούλιο πολιτικής μετάβασης.

Η δομή αυτή θα πρέπει να αποτελείται από επτά μέλη με δικαίωμα ψήφου, που θα αντιπροσωπεύουν τις κυριότερες πολιτικές παρατάξεις, τον ιδιωτικό τομέα και τη λεγόμενη κοινωνία των πολιτών. Θα κληθεί να επιλέξει μεταβατικό πρωθυπουργό και να ονομάσει υπηρεσιακή κυβέρνηση «χωρίς αποκλεισμούς».

Προσπάθεια επιστροφής στη δημοκρατία

Έξι από αυτούς τους επτά φορείς υπέβαλαν στην CARICOM τα ονόματα των αντιπροσώπων που επέλεξαν, σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές. Μόνο το κόμμα της αϊτινής αριστεράς Πιτί Ντεσαλίν αποφάσισε να μην αντιπροσωπευτεί. Βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες για να αντικατασταθεί.

Τα μέλη της συλλογικότητας της 21ης Δεκεμβρίου του Αριέλ Ανρί, καθώς δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν σε μόνο έναν αντιπρόσωπο, ονόμασαν τρεις.

«Τις τελευταίες ώρες, αριθμός οντοτήτων που θα σχηματίσουν το μεταβατικό συμβούλιο υπέβαλε ονόματα (αντιπροσώπων)», επιβεβαίωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να συνεργάζονται με την CARICOM, διεθνείς εταίρους και «πάνω απ’ όλα με τους ίδιους τους Αϊτινούς» για το πώς η χώρα θα «επιστρέψει στη δημοκρατία» μέσω της διεξαγωγής «ελεύθερων και διαφανών εκλογών στην Αϊτή», πρόσθεσε.

Η βία βασιλεύει

Ο Αριέλ Ανρί, που αμφισβητείτο ολοένα πιο έντονα το τελευταίο διάστημα, είχε διοριστεί πρωθυπουργός μερικές ημέρες πριν από τη δολοφονία, τον Ιούλιο του 2021, από ομάδα μισθοφόρων, του τότε προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ. Και η Αϊτή, όπου έχουν να διεξαχθούν εκλογές από το 2016, δεν έχει ούτε πρόεδρο, ούτε κοινοβούλιο.

Οι συμμορίες ελέγχουν μεγάλο μέρος της χώρας, συμπεριλαμβανομένου περίπου του 80% της πρωτεύουσας Πορτ-ο-Πρενς. Η βία των κακοποιών —δολοφονίες, βιασμοί, απαγωγές για λύτρα, λεηλασίες…— κλιμακώθηκε το τελευταίο διάστημα, θορυβώντας διεθνείς οργανισμούς.

Ο επικεφαλής συμμαχίας συμμοριών Τζίμι Σεριζιέ, γνωστός επίσης ως «Μπάρμπεκιου», δήλωσε πως η παραίτηση του Αριέλ Ανρί «ελάχιστα τον ενδιαφέρει» κι ότι εννοεί να «συνεχίσει τον αγώνα για την απελευθέρωση της Αϊτής».

Σε 7λεπτο ηχητικό μήνυμα που ανέβηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο «Μπάρμπεκιου» κατηγόρησε τους πολιτικούς για την κατάσταση στην οποία έφτασε η χώρα και προειδοποίησε σε απειλητικό τόνο ότι όποιος σκοπεύει να διοικήσει την Αϊτή θα πρέπει ο ίδιος και η οικογένειά του να βρίσκεται στη χώρα.

Ο κ. Ανρί, ο οποίος είχε μεταβεί στο Ναϊρόμπι προκειμένου να υπογράψει διμερή συμφωνία για την αποστολή κενυατών αστυνομικών στην Αϊτή, δεν κατάφερε να επιστρέψει στη χώρα του. Χθες Πέμπτη ακούγονταν επίσης πυρά στην περιοχή του διεθνούς αεροδρομίου της πρωτεύουσας, το οποίο παραμένει ακόμη κλειστό.

Το κύριο λιμάνι της χώρας στην πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς, παρά τις στρατιωτικές ενισχύσεις, ανακοίνωσε ότι δεν θα εξυπηρετεί πλοία μέχρι νεωτέρας, καθώς αυτή τη στιγμή αξιολογεί τις ζημιές σε εμπορευματοκιβώτια και υποδομές.

Η διεθνής κοινότητα

Διάφορες πρεσβείες, όπως των ΗΠΑ και του Καναδά, έχουν μειώσει το προσωπικό τους στο απολύτως απαραίτητο, ενώ η Δομινικανή Δημοκρατία, που μοιράζεται το νησί της Ισπανιόλα με την Αϊτή, έχει κλειστά τα σύνορα με τη γειτονική χώρα από πέρυσι.

Τα Ηνωμένα Έθνη, που επίσης έχουν απομακρύνει μέρος του προσωπικού τους από τη χώρα, ανακοίνωσαν πως θα στήσουν «αερογέφυρα» μεταξύ Δομινικανής Δημοκρατίας και Αϊτής, για να διευκολυνθεί η ροή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η ανθρωπιστική οργάνωση Mercy Corps σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι οι κάτοικοι του Πορτ-ο-Πρενς έχουν μετατραπεί υποχρεωτικά σε «νομάδες», αναζητώντας καταφύγιο από πυροβολισμούς σε προσωρινά καταφύγια με την οικογένεια τους ή αγνώστους και αγωνίζονται μέσα στην ανασφάλεια ενάντια στις ελλείψεις τροφίμων, τις ασθένειες, τη βία, τους τραυματισμούς και τον υπερπληθυσμό. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ, περισσότεροι από 360.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους στη χώρα.

Εν μέσω φόβων για εξάπλωση της αστάθειας στην περιοχή, η Μεγάλη Βρετανία ανακοίνωσε ότι ενισχύει την ασφάλεια στα υπερπόντια εδάφη που διατηρεί στα νησιά Τουρκ και Κάικος.

Με δεδομένη την κατάσταση, η Κένυα ανακοίνωσε πως αναστέλλεται η αποστολή των αστυνομικών της, στο πλαίσιο διεθνούς δύναμης για την αποκατάσταση της ασφάλειας, που έχει λάβει πράσινο φως από τον ΟΗΕ, διαβεβαιώνοντας πως θα προχωρήσει αφού αναλάβει την εξουσία το νέο μεταβατικό συμβούλιο.

Για την ασφάλεια των πληρωμάτων της και των επιβατών της και προληπτικά, η εταιρεία Royal Caribbean, που οργανώνει κρουαζιέρες, ανακοίνωσε πως αναστέλλονται μέχρι νεοτέρας οι σταθμοί που έκαναν τα πλοία της στη Λαμπαντέ της Αϊτής.

Μαζική έξοδος ή ψευδείς ειδήσεις;

Στις ΗΠΑ, η δεξιά άδραξε την ευκαιρία να παρουσιάσει την κρίση στην Αϊτή από την οπτική γωνία του μεταναστευτικού ζητήματος, με τον πρώην πρόεδρο και υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία τον Νοέμβριο, τον Ντόναλντ Τραμπ, να διαδίδει την ψευδή είδηση πως «εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα έρθουν στη χώρα μας από την Αϊτή». Η ίδια η ακτοφυλακή των ΗΠΑ ανέφερε επίσημα ότι «προς το παρόν, οι μεταναστευτικές ροές από την Καραϊβική παραμένουν χαμηλές».

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters