Σύνταξη: Τι θα φέρει η σύνδεση με την αύξηση μισθών – Παραδείγματα για τα υπέρ και τα κατά

Αυξήσεις στις νέες συντάξεις αλλά και στις εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες έρχονται από το 2025, καθώς τα νέα ποσά θα καθοριστούν από τις αυξήσεις μισθών που θα πάρουν οι εργαζόμενοι μέσα στο 2024.

Οι νέες συντάξεις θα επηρεαστούν ως προς το σκέλος της ανταποδοτικής σύνταξης, η οποία θα υπολογιστεί με συντάξιμες αποδοχές που θα έχουν ενσωματώσει τις αυξήσεις των πληθωρισμών από το 2002 έως το 2023 και τις αυξήσεις των μισθών από το 2024 και κάθε επόμενο έτος.

Οι εισφορές του 2025 θα αυξηθούν με το ποσοστό αύξησης των μισθών για το 2024, ενώ φέτος αυξήθηκαν με βάση τον πληθωρισμό του 2023, που ήταν 3,46%.

Η μεταβολή που θα λαμβάνεται υπόψη από τις αυξήσεις μισθών θα είναι αυτή που θα αφορά το σύνολο των μισθών της οικονομίας, δηλαδή ο μέσος όρος θα προκύπτει από τις αυξήσεις που παίρνουν οι χαμηλόμισθοι και οι περιστασιακά απασχολούμενοι έως τις αυξήσεις που έχουν οι υψηλόμισθοι, είτε πρόκειται για στελέχη και μάνατζερ του ιδιωτικού τομέα είτε για ανώτερους υπαλλήλους και ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου.

Δύο όψεις

Η αποσύνδεση της αύξησης των συντάξιμων αποδοχών από τον πληθωρισμό και η σύνδεση με τη μέση αύξηση των μισθών στο σύνολο των εργαζομένων έχει υπέρ και κατά.

Στα «υπέρ» περιλαμβάνεται η αύξηση στις νέες συντάξεις, εφόσον η μέση αύξηση μισθών θα είναι πάνω από τον πληθωρισμό. Στην εξέλιξη αυτή (αύξηση μισθών πάνω από τον πληθωρισμό) συμβάλλει και η δέσμευση της κυβέρνησης για αύξηση του μέσου μισθού στον ιδιωτικό τομέα στα 1.500 ευρώ έως το 2027 από 1.251 ευρώ που ήταν ο μέσος μισθός το 2023. Για να έρθει ο μέσος μισθός στα 1.500 ευρώ θα πρέπει να αυξάνεται κατά μέσο όρο 5% από το 2024 έως το 2027. Η αύξηση είναι εφικτή αν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι το 2023 ο μέσος μισθός αυξήθηκε κατά 6,4%.

Στα «κατά» είναι ότι με αυξήσεις μισθών πάνω από τον πληθωρισμό, θα αυξηθούν περισσότερο και οι ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών όπως και των αγροτών. Η αύξηση των εισφορών θα έχει θετική επίπτωση με ανάλογη αύξηση στις συντάξεις, κυρίως με ωφελημένους όσους πλησιάζουν στην ηλικία συνταξιοδότησης, ταυτόχρονα όμως μπορεί να πυροδοτήσει ένα ντόμινο από δυσμενείς επιπτώσεις σε νεότερες ηλικίες, με αποκορύφωμα την αθέτηση πληρωμών από μεγαλύτερο αριθμό ασφαλισμένων, ακριβώς λόγω της αύξησης των ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων.

Ασφαλιστέες αποδοχές

Εκτός από τις συντάξεις και τις εισφορές θα επηρεαστούν και οι ασφαλιστέες αποδοχές των μισθωτών, δηλαδή το ύψος του μισθού μέχρι του οποίου υπολογίζονται οι ασφαλιστικές τους κρατήσεις.

Μεγαλύτερες κρατήσεις θα έχουν όμως και χιλιάδες στελέχη του ιδιωτικού τομέα επειδή από το 2025 οι ασφαλιστέες αποδοχές θα αυξάνονται και αυτές με βάση την αύξηση του μέσου μισθού του προηγούμενου έτους. Οι ασφαλιστέες αποδοχές είναι οι μηνιαίες μικτές αποδοχές των εργαζομένων που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών κρατήσεων για σύνταξη και ασθένεια. Για το 2024 οι ασφαλιστέες αποδοχές αναπροσαρμόστηκαν κατά 3,46% (πληθωρισμός 2023) και καθορίστηκαν στα 7.373,53 ευρώ, από 7.127 ευρώ που ήταν το 2023 και είχαν αυξηθεί κατά 9,64% (πληθωρισμός 2022). Αν αντί για 3,46% αυξάνονταν φέτος κατά 6,5% (μέση αύξηση μισθών το 2023), τότε οι ασφαλιστέες αποδοχές θα διαμορφώνονταν στα 7.590 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι πολλά στελέχη του ιδιωτικού τομέα θα πλήρωναν εισφορές για μισθούς έως 7.590 ευρώ ενώ τώρα πληρώνουν εισφορές για μισθούς έως 7.373 ευρώ.
Η σύνδεση των αυξήσεων στους μισθούς με συντάξεις και εισφορές θα υλοποιηθεί αφού προσδιοριστεί προς το τέλος του 2024, από την ΕΛΣΤΑΤ η μεταβολή του μέσου μισθού από τις αυξήσεις μισθών που θα έχει φέτος το σύνολο των εργαζομένων.

Το μέτρο έπρεπε να έχει εφαρμοστεί από το 2021. Η Στατιστική Υπηρεσία όμως είχε δηλώσει τότε «αδυναμία» στην εξαγωγή των δεδομένων βάσει των οποίων θα προέκυπτε το ποσοστό της αύξησης για τον μέσο μισθό και έτσι η σύνδεση των μισθών με συντάξεις και εισφορές πήρε αναβολή για να εφαρμοστεί από 1/1/2025 και εφεξής.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

» Νέες συντάξεις: Αν ίσχυε φέτος η σύνδεση των αυξήσεων στους μισθούς με τις συντάξιμες αποδοχές, τότε ένας ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2024 με συντάξιμες αποδοχές 1.800 ευρώ, θα έχει αύξηση συντάξιμων αποδοχών με το ποσοστό της μέσης αύξησης των μισθών για το 2023 που είναι 6,4%. Στην περίπτωση αυτή οι συντάξιμες αποδοχές του θα διαμορφωθούν στα 1.915 ευρώ. Αν συνταξιοδοτείται με 40 έτη ασφάλισης, θα πάρει ανταποδοτική σύνταξη 958 ευρώ και μαζί με την εθνική των 426,17 ευρώ θα παίρνει 1.384 ευρώ. Με το ισχύον σύστημα όμως οι συντάξιμες αποδοχές του θα αυξηθούν με 3,46% που είναι ο πληθωρισμός του 2023 οπότε θα διαμορφωθούν στα 1.862 ευρώ. Η ανταποδοτική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 931 ευρώ και μαζί με την εθνική θα παίρνει 1.357 ευρώ, δηλαδή 27 ευρώ λιγότερα από τη σύνταξη που θα έπαιρνε αν υπήρχε η σύνδεση με τις αυξήσεις μισθών.

» Εισφορές: Αν ίσχυε από φέτος η σύνδεση των αυξήσεων στους μισθούς με τις εισφορές, τότε οι εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες θα έπρεπε να αυξηθούν κατά 6,4% (μέση αύξηση μισθών το 2023) και όχι κατά 3,46% που αυξήθηκαν λόγω του πληθωρισμού. Στην πράξη μια αύξηση της τάξης του 6,4% θα ανέβαζε την εισφορά της 1ης κατηγορίας στα 254 ευρώ από 249 ευρώ που είναι τώρα επιβαρύνοντας περαιτέρω το κόστος ασφάλισης για τους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι αντιδρούν ήδη και στην αύξηση κατά 3,46%.