Τα δάση θα μπορούσαν να απορροφήσουν πολύ περισσότερο άνθρακα· έχει όμως σημασία;

Η προστασία των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την ποσότητα του άνθρακα που δεσμεύουν, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, αλλά δεδομένης της τρέχουσας πορείας των εκπομπών μας, αυτό έχει πραγματικά σημασία;

Για τον Τόμας Κρόουθερ, εισηγητή της αξιολόγησης, η απάντηση είναι ένα ηχηρό ναι.

«Βλέπω απολύτως αυτή τη μελέτη ως αιτία για ελπίδα», δήλωσε ο καθηγητής στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ινστιτούτο (ETH) της Ζυρίχης.

«Ελπίζω ότι οι άνθρωποι θα δουν τις πραγματικές δυνατότητες και την αξία που μπορεί να προσφέρει η φύση στο θέμα της κλιματικής αλλαγής».

Για άλλους όμως, ο υπολογισμός του υποθετικού δυναμικού αποθήκευσης άνθρακα των παγκόσμιων δασών αποτελεί περισσότερο μια ακαδημαϊκή άσκηση παρά ένα χρήσιμο πλαίσιο για τη διαχείριση των δασών.

«Είμαι δασολόγος στο επάγγελμα, οπότε μου αρέσει πραγματικά να βλέπω τα δέντρα να μεγαλώνουν», δήλωσε ο Μάρτιν Λούκατς, καθηγητής της επιστήμης των οικοσυστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.

Ωστόσο, θεωρεί ότι υπολογισμοί του δυναμικού άνθρακα των δασών όπως αυτοί, είναι «επικίνδυνοι», προειδοποιώντας ότι «αποσπούν την προσοχή από την κύρια πρόκληση και προσφέρουν ψεύτικες ελπίδες».

Ο Κρόουθερ έχει ξαναβρεθεί εδώ: το 2019 εκπόνησε μια μελέτη σχετικά με το πόσα δέντρα θα μπορούσε να υποστηρίξει η Γη, πού θα έπρεπε να φυτευτούν και πόσο άνθρακα θα μπορούσαν να αποθηκεύσουν.

«Η αποκατάσταση των δασών είναι η καλύτερη διαθέσιμη σήμερα λύση για την κλιματική αλλαγή», υποστήριξε.

Το έργο αυτό προκάλεσε θύελλα επικρίσεων, με τους ειδικούς να αναλύουν τα πάντα, από τη προσομοίωση του μέχρι τον ισχυρισμό ότι η αναδάσωση ήταν η «καλύτερη» διαθέσιμη λύση.

«Επίτευξη των κλιματικών στόχων»

Η μελέτη εκτιμά ότι τα δάση αποθηκεύουν 328 γιγατόνους άνθρακα λιγότερο από ό,τι θα αποθήκευαν αν δεν είχαν επηρεαστεί από την ανθρώπινη καταστροφή.

Οι εκτιμήσεις για τον εναπομείναντα «προϋπολογισμό» άνθρακα στον κόσμο για να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5C κυμαίνονται από περίπου 250-500 γιγατόνους.

Μεγάλο μέρος του δυναμικού των δασών, 139 γιγατόνων, θα μπορούσε να δεσμευτεί αφήνοντας τα υπάρχοντα δάση να φτάσουν στην πλήρη ωριμότητά τους, αναφέρει η μελέτη.

Άλλα 87 γιγατόνων θα μπορούσαν να ανακτηθούν με την επανασύνδεση κατακερματισμένων δασών.

Το υπόλοιπο βρίσκεται σε περιοχές που χρησιμοποιούνται για γεωργία, βοσκότοπους ή αστικές υποδομές, κάτι που οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι είναι απίθανο να αντιστραφεί.

Παρόλα αυτά, λένε ότι τα ευρήματά τους παρουσιάζουν μια τεράστια ευκαιρία.

«Η διατήρηση των δασών, η αποκατάσταση και η βιώσιμη διαχείριση μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων με τον μετριασμό των εκπομπών και την ενίσχυση της δέσμευσης του άνθρακα», αναφέρει η μελέτη.

Δέντρα έναντι εκπομπών;

Οι επίγειες έρευνες μπορούν να προσφέρουν λεπτομερή δεδομένα, αλλά είναι δύσκολο να προεκτιμηθούν.

Οι δορυφορικές εικόνες καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις γης, αλλά μπορεί να μπερδευτούν από κάτι τόσο απλό όσο ο καιρός, δήλωσε ο Νίκολας Γιουνές, ερευνητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.

«Τα περισσότερα μέρη όπου υπάρχει δυνατότητα αποθήκευσης άνθρακα είναι τροπικές χώρες επειδή πρόκειται για μέρη όπου υπάρχει μόνιμη νεφοκάλυψη, επομένως οι δορυφορικές εικόνες είναι πολύ δύσκολο να επικυρωθούν», δήλωσε στο AFP.

Ο Γιουνές, ειδικός στην τηλεπισκόπηση των δασών, προειδοποιεί ότι η πολυπλοκότητα των συνόλων δεδομένων και της προσομοίωσης της μελέτης ενέχει κινδύνους εισαγωγής σφαλμάτων, αν και οι εκτιμήσεις που προκύπτουν παραμένουν «πολύ πολύτιμες».

«Δεν πρόκειται να μας δείξει την ακριβή αλήθεια για κάθε εικονοστοιχείο στη Γη, αλλά είναι χρήσιμο».

Μια αντίρρηση για την ποσοτικοποίηση του δυναμικού άνθρακα των δασών είναι ότι οι συνθήκες δεν είναι καθόλου στατικές, καθώς η επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, οι δασικές πυρκαγιές και η ευπάθεια στα παράσιτα παίζουν ρόλο.

Για τον Λούκατς, το όποιο δυναμικό των δασών είναι άσχετο με την επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών.

Οι 328 γιγατόνοι που υπολογίζονται στη μελέτη «θα εξαλειφθούν σε 30 χρόνια από τις σημερινές εκπομπές», είπε.

Ο Κρόουθερ, ο οποίος συμβουλεύει ένα σχέδιο για τη φύτευση ενός τρισεκατομμυρίου δέντρων σε παγκόσμιο επίπεδο, απορρίπτει το «είτε-είτε» μεταξύ της προστασίας των δασών και της μείωσης των εκπομπών.

«Χρειαζόμαστε επειγόντως και τα δύο», είπε.

Πηγή: AFP