Colossus: Ο υπολογιστής που «έσπασε» τους κώδικες των Ναζί
Το Κυβερνητικό Αρχηγείο Επικοινωνιών (GCHQ) της Ηνωμένου Βασιλείου έδωσε στη δημοσιότητα ανέκδοτες φωτογραφίες του Colossus, του μυστικού βρετανικού υπολογιστή ο οποίος χρησιμοποίθηκε για την αποκρυπτογράφηση των κωδικοποιημένων μηνυμάτων του γερμανικού στρατού και θεωρείται ότι βοήθησε τους συμμάχους να κερδίσουν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η βρετανική υπηρεσία δημοσίευσε τις φωτογραφίες με αφορμή την 80ή επέτειο από τη δημιουργία του πρώτου ψηφιακού υπολογιστή. Η ύπαρξή του κρατήθηκε σε μεγάλο βαθμό μυστική μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η Αν Κιστ-Μπάτλερ, διευθύντρια της GCHQ, δήλωσε ότι οι φωτογραφίες αποτελούν υπενθύμιση της «δημιουργικότητας και της εφευρετικότητας» που απαιτούνται για την ασφάλεια της χώρας.
«Η τεχνολογική καινοτομία βρισκόταν πάντα στο επίκεντρο της εργασίας μας εδώ στην GCHQ και ο Colossus είναι ένα τέλειο παράδειγμα του πώς το προσωπικό μας βρίσκεται στην αιχμή της νέας τεχνολογίας – ακόμη και όταν δεν μπορούμε να μιλήσουμε γι’ αυτήν», δήλωσε στο BBC.
Ο πρώτος Colossus άρχισε να λειτουργεί από το Μπλέτσλεϊ Παρκ (Bletchley Park), το σπίτι των κρυπτογράφων του Ηνωμένου Βασιλείου, στις αρχές του 1944. Μέχρι το τέλος του πολέμου υπήρχαν 10 υπολογιστές που βοηθούσαν στην αποκρυπτογράφηση των μηνυμάτων των Ναζί.
Εξοπλισμένος με 2.500 βαλβίδες και με ύψος πάνω από 2 μέτρα, ο Colossus απαιτούσε μια ομάδα εξειδικευμένων χειριστών και τεχνικών για τη λειτουργία και τη συντήρησή του. Συχνά ήταν μέλη της Γυναικείας Βασιλικής Ναυτικής Υπηρεσίας (Women’s Royal Naval Service – Wrens).
Για πρώτη φορά δόθηκαν επίσης στη δημοσιότητα σχεδιαγράμματα των εσωτερικών λειτουργιών του, μαζί με μια επιστολή που αναφέρεται σε «μάλλον ανησυχητικές γερμανικές οδηγίες» που υπέκλεψε ο υπολογιστής, καθώς και ένα ηχητικό απόσπασμα της μηχανής εν ώρα εργασίας.
Μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, 63 εκατομμύρια χαρακτήρες γερμανικών μηνυμάτων είχαν αποκρυπτογραφηθεί από τους 550 ανθρώπους που εργάζονταν στους υπολογιστές. Στις επιτυχίες του υπολογιστή πιστώνεται το γεγονός ότι ο Χίτλερ πείστηκε ότι η απόβαση των Συμμάχων στις 6 Ιουνίου του 1944 θα γινόταν στο Καλαί και όχι στη Νορμανδία όπου και έγινε. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι οι υπολογιστές συντόμευσαν τον πόλεμο και έσωσαν πολλές ζωές.
Παρά τον τεράστιο αντίκτυπό του, οι μηχανικοί και οι κρυπτογράφοι που εργάστηκαν στο πρόγραμμα Colossus ορκίστηκαν να τηρήσουν εχεμύθεια και η ύπαρξή του κρατήθηκε μυστική για σχεδόν έξι δεκαετίες. Μετά το τέλος του πολέμου, οκτώ από τους 10 υπολογιστές καταστράφηκαν. Ο μηχανικός που σχεδίασε τον Colossus, ο Tόμι Φλάουερς, διατάχθηκε να παραδώσει όλα τα έγγραφα σχετικά με το μηχάνημα στην GCHQ.
Οι προσπάθειες να κρατηθεί μυστικός ο υπολογιστής ήταν τόσο επιτυχείς που ο Μπιλ Μάρσαλ, πρώην μηχανικός της GCHQ που εργάστηκε στον Colossus τη δεκαετία του 1960, δήλωσε στο BBC ότι δεν είχε ιδέα για τον ρόλο του κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Είπε ωστόσο, ότι τώρα είναι «πολύ περήφανος που συμμετείχε στο Colossus έστω και σε μικρό βαθμό».
Ο Άντριου Χέρμπερτ, πρόεδρος των διαχειριστών του Εθνικού Μουσείου Πληροφορικής, το οποίο εδρεύει στο Μπλέτσλεϊ Παρκ, δήλωσε ότι η δημοσιοποίηση των φωτογραφιών ήταν μια ακόμη ευκαιρία να γιορτάσουμε τον διαρκή αντίκτυπο που είχε ο Colossus.
«Από τεχνικής άποψης, ο Colossus ήταν ένας σημαντικός πρόδρομος του σύγχρονου ηλεκτρονικού ψηφιακού υπολογιστή», δήλωσε.
«Πολλοί από αυτούς που χρησιμοποίησαν τον Colossus στο Μπλέτσλεϊ Παρκ έγιναν σημαντικοί πρωτοπόροι και ηγέτες της βρετανικής πληροφορικής τις δεκαετίες που ακολούθησαν τον πόλεμο, συχνά ηγούμενοι με το έργο τους», κατέληξε.
ΠΗΓΗ: BBC
