Οι προεδρικές αναμετρήσεις των ΗΠΑ από το 1828 μέχρι σήμερα

Σε λίγα χρόνια θα κλείσουν σχεδόν δύο αιώνες ανταγωνισμού μεταξύ των δύο πολιτικών σχηματισμών που μονοπωλούν την πολιτική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών εναλλασσόμενα στην εξουσία. Σε γενικές γραμμές το Δημοκρατικό Κόμμα μονοπώλησε την προεδρική εξουσία την περίοδο από το 1828 μέχρι το 1860 που εμφανίστηκε το σύγχρονο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ενώ επίσης κυριάρχησε τη περίοδο από το 1932 έως το 1952. Αντίθετα οι Ρεπουμπλικανοί κυριάρχησαν από το 1860 με τον Αβραάμ Λίνκολν μέχρι και τη μεγάλη οικονομική κρίση το 1932 ενώ τις τελευταίες δεκαετίες τα δύο κόμματα εναλλάσσονται στην προεδρική εξουσία.

Οι εκλογικές αναμετρήσεις:

1828         Εκλογές 1828. Νίκη των Δημοκρατικών με τον Άντριου Τζάκσον έναντι των Εθνικών Δημοκρατών (National Republicans) του Τζόν Κουίνσι Άνταμς. Το κόμμα των Εθνικών Δημοκρατών ήταν πρόγονος του ριζοσπαστικού κόμματος Γουίγκ (Whig) που με τη σειρά του ήταν πρόγονος του σημερινού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

 

1832         Εκλογές 1832. Οι Δημοκρατικοί κυριαρχούν εύκολα και ο Άντριου Τζάκσον επανεκλέγεται Πρόεδρος με μεγάλη διαφορά από τον Χένρι Κλέι των Εθνικών Δημοκρατών. Η προεκλογική διαμάχη περιεστράφη γύρω από την Δεύτερη Τράπεζα (Second Bank) των HΠΑ που ήθελε να κλείσει οΤζάκσον, εχθρός του χάρτινου χρήματος και των τραπεζών. Ο αριθμός των πολιτειών είναι 24 όπως και στις εκλογές του 1828.

 

1836         Εκλογές 1836. Οι Δημοκρατικοί νικούν πάλι με τον Μάρτιν Βάν Μπιούρεν αλλά αυξάνεται η πίεση από τούς Γουίγκς (Whigs) που δύο χρόνια πριν προήλθε από μέλη του Εθνικών Δημοκρατών (National Republicans) και του κόμματος των Αντι-μασόνων. Η ήττα των Γουίγκς οφείλεται στη συμμετοχή τους στις εκλογές με πολλούς υποψηφίους. Στις εκλογές συμμετέχουν δύο νέες πολιτείες το Αρκάνσας και το Μίσιγκαν.

 

1840        Εκλογές 1840. Η πρώτη νίκη του ριζοσπαστικού κόμματος Γουίγκ του πρόγονου του Ρεπουμπλικανικού, με τον Γουίλιαμ Χάρισον που αγωνίστηκε κατά του τότε κατεστημένου των Δημοκρατικών. Η νίκη οφείλεται στο ότι οι Γουίγκς κατέβηκαν ενωμένοι και στο ότι οι Δημοκρατικοί χρεώθηκαν την οικονομική ύφεση. Ο αριθμός των πολιτειών παραμένει στις 26.

 

1844        Εκλογές 1844. Νικά το Δημοκρατικό κόμμα με τον Τζέιμς Πόλκ με σύνθημα την προσάρτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλων περιοχών υπέρ της δουλείας όπως το Τέξας (αποσχισθέν από το Μεξικό), ενώ οι Γουίγκς είναι αντίθετοι στην προσάρτηση (και στη δουλεία). Είναι οι τελευταίες εκλογές που διενεργούνται σε διαφορετική μέρα στις διάφορες πολιτείες.

 

1848         Εκλογές 1848. Νικούν οι Γουίγκς κατηγορώντας την φιλοπολεμική (κατά του Μεξικού) και φιλορατσιστική (υπέρ της δουλείας) πολιτική των Δημοκρατικών αν και στο τέλος χρίζουν υποψήφιό τους τον Ζάκαρι Τέιλορ, ήρωα του αμερικανομεξικανικού πολέμου. Ψηφίζουν οι νέες πολιτείες Τέξας, Φλόριντα, Αϊόβα, και Ουισκόνσιν. Ορίζεται ενιαία μέρα διενέργειας των εκλογών “η Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου”.

 

1852         Εκλογές 1852. Σημαντική νίκη των Δημοκρατικών με τον Φράνκλιν Πιρς καθώς οι Γουίγκς σπαράσσονται από εσωτερικές γεωγραφικές έριδες πάνω στο θέμα της δουλείας με τελικό αποτέλεσμα την διάλυση του κόμματος και την μετεξέλιξή του στο σημερινό Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Η περιοχή της Καλιφόρνιας εντάσσεται ως νέα πολιτεία και ψηφίζει.

 

1856          Εκλογές 1856. Νικούν οι Δημοκρατικοί με τον Τζέιμς Μπιουκάναν μέσα σε ένα έντονα φορτισμένο κλίμα όπου το νέο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, που κατεβαίνει στις εκλογές διασπασμένο, καταφέρεται εναντίον της εξάπλωσης της δουλείας ενώ παράλληλα οι Δημοκρατικοί κατηγορούν τους Ρεπουμπλικανούς ως εξτρεμιστές που εάν νικήσουν θα οδηγήσουν τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο.

 

1860           Εκλογές 1860. Νικούν οι Ρεπουμπλικανοί με τον Αβραάμ Λίνκολν με σημαία την κατάργηση της δουλείας μέσα σε μια ατμόσφαιρα διάσπασης του Δημοκρατικού κόμματος αλλά και κλίματος απόσχισης των πολιτειών, που κορυφώθηκε λίγους μήνες μετά (1861) με την σταδιακή αποχωρηση 11 νότιων πολιτειών και την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου (1861-1865). Νέες πολιτείες  Μινεσότα, Όρεγκον.

 

1864            Εκλογές 1864. Νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Λίνκολν, μεσούντος του Εμφυλίου, χωρίς βέβαια την συμμετοχή των 11 νότιων πολιτειών (Αλαμπάμα, Φλόριδα, Αρκάνσας, Τζόρτζια, Λουιζιάνα, Μισισίπι, Βόρεια Καρολίνα, Νότια Καρολίνα, Τενεσί, Τέξας και Βιρτζίνια (προπύργια των Δημοκρατικών). Δολοφονία του Λίνκολν στις 15 Απριλίου 1865. Μετά τη δολοφονία, ορκίστηκε Πρόεδρος ο αντιπρόεδρός του (Δημοκρατικός) Αντριου Τζόνσεν. Νέες πολιτείες Κάνσας, Δυτική Βιρτζίνια, Νεβάδα.

 

1868             Εκλογές 1868. Εύκολη νίκη των Ρεπουμπλικανών στις πρώτες εκλογές μετά τον Εμφύλιο (1865) με τον ήρωα του πολέμου στρατηγό Οδυσσέα Γκράντ. Τρείς νότιες πολιτείες, Τέξας, Μισισίπι και Βιρτζίνια παρέμεναν ακόμα αποσχισμένες και δεν συμμετείχαν στις εκλογές. Περίοδος ανασυγκρότησης αλλά και μετεμφυλιακών ξεκαθαρισμάτων. Νέα πολιτεία Νεμπράσκα.

 

1872             Εκλογές 1872. Εύκολη επανεκλογή του Οδυσσέα Γκράντ και των νικητών του Εμφυλίου Ρεπουμπλικανών με αντίπαλο ένα αποσχισθέν Ρεπουμπλικανό Κόμμα (Liberal Republicans) που ψήφισαν και οι Δημοκρατικοί καθώς δεν συμμετείχε στις εκλογές το Δημοκρατικό Κόμμα. Οι δύο νότιες πολιτείες Αρκάνσας και Λουιζιάνα δεν ψήφισαν καθόλου. Αρχίζουν τα πρώτα φαινόμενα διαφθοράς στις Ρεπουμπλικανικές κυβερνήσεις.

 

1876             Εκλογές 1876. Από τις πιο αμφιλεγόμενες εκλογές στην ιστορία των ΗΠΑ. Τις κέρδισε τελικά το Ρεπουμπλικανικό κόμμα που και λιγότερες ψήφους πολιτών έλαβε αλλά και οι 20 κρίσιμοι εκλέκτορες που πιθανόν θα έπαιρνε το Δημοκρατικό κόμμα  μετρήθηκαν υπέρ του Ρεπουμπλικανού υποψήφιου (Χέιζ) μετά μια πιθανολογούμενη συμφωνία προκειμένου να αποχωρήσει ο ομοσπονδιακός στρατός (κατοχής) από το Νότο. Νέα πολιτεία το Κολοράντο.

 

1880            Εκλογές 1880. Και πάλι οριακή νίκη των Ρεπουμπλικανών, η με μικρότερη διαφορά στις ψήφους των πολιτών μέχρι σήμερα. Ουσιαστικά οι εκλογές αυτές ήταν ένα πολιτικό δημοψήφισμα για την λήξη της «καταπίεσης» των Νότιων από τους Βόρειους, και ένα οικονομικό δημοψήφισμα για τους δασμούς. Οι Ρεπουμπλικανοί ήθελαν υψηλούς δασμούς για να προστατεύονται οι αμερικανικές επιχειρήσεις ενώ οι Δημοκρατικοί χαμηλούς.

 

1884            Εκλογές 1884. Σχεδόν μετά 25 χρόνια παντοδυναμίας των Ρεπουμπλικανών οι Δημοκρατικοί κερδίζουν οριακά τις εκλογές (τελευταία φορά είχαν κερδίσει το 1956) με μικρή διαφορά στη λαϊκή ψήφο, με τον κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Γκρόβερ Κλίβλαντ. Οι εκλογές αυτές χαρακτηρίστηκαν από τις χαμηλού επιπέδου προσωπικές αντεγκλήσεις των υποψηφίων.

 

1888            Εκλογές 1888. Οριακά κερδίζουν τις εκλογές οι Ρεπουμπλικανοί με τον Χάρισον παρόλο που παίρνουν λιγότερες ψήφους των πολιτών. Οι εκλογές που βγήκε άλλο κόμμα από αυτό που ψήφισε η πλειοψηφία των πολιτών (λόγω πλειοψηφικού συστήματος των εκλεκτόρων) είναι 4 (1824, 1876, 1888, 2000). Διαμάχη για την οικονομία. Υπέρ του ελεύθερου εμπορίου οι Δημοκρατικοί, υπέρ του προστατευτισμού οι Ρεπουμπλικανοί.

 

1892           Εκλογές 1892. Κερδίζουν οι Δημοκρατικοί πάλι με τον Κλίβλαντ. Η οικονομία και πάλι το πεδίο αντιπαράθεσης.  Δημοκρατικοί υπέρ ισχυρού νομίσματος με βάση το κανόνα χρυσού και υπέρ λιγότερου προστατευτισμού και Ρεπουμπλικανοί υπέρ ενισχυμένου προστατευτισμού και λιγότερου ισχυρού νομίσματος με βάση κανόνα χρυσού και ασημιού. Νέες πολιτείες Άϊνταχο, Μοντάνα, Βόρεια Ντακότα, Νότια Ντακότα, Ουάσιγκτον και Ουαϊόμινγκ.

 

1896           Εκλογές 1896. Κερδίζουν οι Ρεπουμπλικανοί με τον Μακίνλι του οποίου η αναπτυξιακή οικονομική πολιτική οδηγεί την αμερικανική οικονομία για την επόμενη 20ετία και κάνει τη πρώτη στροφή των Ρεπουμπλικανών προς αυτό που είναι σήμερα. Αλλά και ο ηττημένος Δημοκρατικός Μπράιαν σπρώχνει το δεξιό Δημοκρατικό κόμμα προς το κέντρο που θα συνεχίσουν αργότερα ο Ρούσβελτ, ο Κένεντι και ο Τζόνσον. Νέα πολιτεία η Γιούτα.

 

1900            Εκλογές 1900. Κερδίζουν πάλι οι Ρεπουμπλικανοί λόγω της επιτυχίας της οικονομικής πολιτικής του Μακίνλι και της νίκης των αμερικανών στον αμερικανικοϊσπανικό πόλεμο για την κυριαρχία των Φιλιππίνων. Τον Σεπτέμβριο του 1991 δολοφονείται ο πρόεδρος Μακίνλι στο Μπάφαλο και γίνεται πρόεδρος ο αντιπρόεδρος Θεόδωρος Ρούσβελτ.

 

1904            Εκλογές 1904. Κερδίζουν εύκολα με μεγάλη διαφορά οι Ρεπουμπλικανοί με τον Θ. Ρούζβελτ (εξαιρουμένου βέβαια του Νότου που σχεδόν σύσσωμος ψήφισε Δημοκρατικούς), λόγω της επιτυχίας τους στην εξωτερική πολιτική και την ενίσχυση της οικονομίας κατά των μονοπωλίων. Οι Δημοκρατικοί υποστήριζαν την ανεξαρτησία των Φιλιππίνων και την χαλάρωση του προστατευτισμού, ενώ πρώτοι κάνουν προκριματικές εκλογές για τη εκλογή εκλεκτόρων (Φλόριντα).

 

1908            Εκλογές 1908. Ακόμα μια νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Ταφτ παρά το γεγονός ότι οι Δημοκρατικοί έκαναν μια εντυπωσιακή προεκλογική καμπάνια κατά της ελίτ επιχειρηματικής τάξης των Ρεπουμπλικανών με αφορμή την χρηματιστηριακή και τραπεζική κρίση του 1907 και την πτώση των αξιών κατά 50%. Για τον Γουίλιαμ Μπράιαν των Δημοκρατικών αυτή ήταν η χειρότερη ήττα του στις τρεις τελευταίες εκλογές. Νέα πολιτεία η Οκλαχόμα.

 

1912            Εκλογές 1912.  Μεγάλη νίκη των Δημοκρατικών (λόγω και της διάσπασης των Ρεπουμπλικανών με τον πρώην Πρόεδρο Ρούζβελτ να ιδρύει δικό του κόμμα) με τον Γούντρο Γουίλσον τον μόνο Δημοκρατικό πρόεδρο από το 1892 έως το 1932. Είναι ο δεύτερος Δημοκρατικός πρόεδρος μαζί με τον Κλίβλαντ από το 1860 έως 1932. Μόνο δύο Δημοκρατικοί πρόεδροι (με 2 θητείες ο καθένας) μέσα σε 72 χρόνια. Με τις νέες πολιτείες Αριζόνα και Νέο Μεξικό οι ΗΠΑ γίνονται ενιαία χώρα με 48 πολιτείες.

 

1916            Εκλογές 1916. Νέα νίκη των Δημοκρατικών πάλι με τον Γουίλσον, κυρίως λόγω της πολιτικής της μη ανάμιξης τόσο στον ευρωπαϊκό Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και στην Μεξικανική Επανάσταση. Κύριο σύνθημα της καμπάνιας των Δημοκρατικών για τον Γουίλσον ‘Μας κράτησε μακριά από το πόλεμο’, παρά το γεγονός ότι το κοινό αίσθημα ήταν υπέρ των Αγγλογάλλων και κατά των Γερμανών.

 

1920            Εκλογές 1920. Μεγάλη νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Χάρντινγκ κυρίως λόγω της διογκούμενης κακής οικονομικής κατάστασης αλλά και της αντίθεσης στην πολιτική των Δημοκρατικών για στήριξη της Κοινωνίας των Εθνών. Ο Χάρντινγκ πήρε 60,3% της λαϊκής ψήφου το υψηλότερο ποσοστό από το 1820 (υψηλότερα ποσοστά μόνο ο Ρούσβελτ (1936 – 60,8%), Τζόνσον (1964 – 61,1%) και Νίξον (1972 –  60,7%).

 

1924          Εκλογές 1924. Νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Κάλβιν Κούλιτζ που κεφαλαιοποίησαν πολιτικά την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας, την έλλειψη εξωτερικών κρίσεων, τις διαμάχες εντός του Δημοκρατικού κόμματος αλλά και τις ψήφους των Ινδιάνων που για πρώτη φορά τους δόθηκε η Αμερικανική υπηκοότητα μετά από πρόταση του Ρεπουμπλικανού Σναϊντερ.

 

1928          Εκλογές 1928. Νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Χέρμπερτ Χούβερ λόγω της συνεχιζόμενης εκτόξευσης της οικονομίας και της θέλησης των πολιτών να συνεχίσει αυτή η πορεία. Οι Δημοκρατικοί με τον Σμίθ κράτησαν μόνο τις πολιτείες του πυρήνα του Νότου. Χαρακτηριστικό αυτής της εκλογικής μάχης είναι ότι και οι δύο υποψήφιοι στηρίχτηκαν από τα κόμματά τους με κρύα καρδιά.

 

1932          Εκλογές 1932. Μεγάλη νίκη των Δημοκρατικών με τον Φρανγκλίνο Ρούζβελτ (μακρινό συγγενή του Θεόδωρου Ρούζβελτ) καθώς το μεγάλο κραχ του 1929 και η μεγάλη οικονομική και κοινωνική καταστροφή χρεώθηκαν στους Ρεπουμπλικανούς (οι οποίοι είχαν κερδίσει τις 2 προηγούμενες εκλογές λόγω τους συνεχούς ανάπτυξης της οικονομίας μέχρι που κατάντησε φούσκα). Ο Ρούζβελτ ξεκίνησε την πολιτική της ‘Νέας Συμφωνίας – New Deal’ που μετέτρεψε τους Δημοκρατικούς σε ‘Φιλελεύθερους – Liberals’ (και τους Ρεπουμπλικάνους σε ‘Συντηρητικούς’) και που τους χάρισε 7 νίκες στις επόμενες 9 εκλογικές αναμετρήσεις μέχρι και το 1964.

 

1936          Εκλογές 1936. Ακόμη πιο μεγάλη νίκη των Δημοκρατικών με τον Ρούζβελτ καθώς η πολιτική του ‘New Deal’, με την επέκταση της κοινωνικής ασφάλισης και των επιδομάτων ανεργίας, κέρδισε τους πολίτες. Οι Δημοκρατικοί πετυχαίνουν την μεγαλύτερη νίκη τους μετά το 1950 με το Ρούζβελτ να παίρνει από τους 531 εκλέκτορες τους 523 και όλες τις πολιτείες εκτός από το Μέιν και το Βερμόντ.

 

1940         Εκλογές 1940. Με τον Β’  Παγκόσμιο Πόλεμο να δυναμώνει στην Ευρώπη οι Δημοκρατικοί κερδίζουν και πάλι με τον Φ. Ρούσβελτ ο οποίος είναι ο πρώτος – και ο τελευταίος – πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ που έσπασε την παράδοση και έβαλε υποψηφιότητα και εκλέχθηκε για 3^η φορά (και για 4^η φορά το 1944).  Αν και ο ίδιος ήθελε τις ΗΠΑ να βγουν στο πόλεμο υποσχέθηκε προεκλογικά ότι αν τον ξαναψηφίσουν η χώρα δεν θα συμμετάσχει σε πόλεμο. Η επίθεση όμως των Ιαπώνων στο Πέρλ Χάρμπορ μετέστρεψε την κοινή γνώμη.

 

1944          Εκλογές 1944. Με την νικηφόρα για τους Αμερικανούς συνεχιζόμενη έκβαση του Β’  Παγκόσμιου Πολέμου, σχεδόν όλοι περίμεναν ότι ο Ρούζβελτ θα ξαναβάλει υποψηφιότητα για 4^η φορά και ότι οι νικητές θα είναι και πάλι οι Δημοκρατικοί, όπως και έγινε (το 1951 με συνταγματικό άρθρο απαγορεύθηκε η εκλογή πρόεδρου για πάνω από 2 θητείες).  Τον Απρίλιο 1945 πεθαίνει ο Ρούσβελτ και τον αντικαθιστά ο αντιπρόεδρος Χάρι Τρούμαν.

 

1948          Εκλογές 1948.  Η νέα νίκη των Δημοκρατικών (η 5^η συνεχής) με τον Τρούμαν  αποτέλεσε την μεγαλύτερη εκλογική έκπληξη στην αμερικανική πολιτική ιστορία καθώς όλοι (και οι δημοσκοπήσεις) προέβλεπαν νίκη του Ρεπουμπλικανού Ντιούι. Ο Τρούμαν εκτός από τους λευκούς νότιους, τους καθολικούς, εβραίους κλπ, κατόρθωσε να συσπειρώσει ακόμα και τους αγρότες των μεσοδυτικών πολιτειών, και να αντέξει τη διαίρεση του Δημοκρατικού κόμματος. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι συνεργάτες του είχαν αρχίσει να βρίσκουν δουλειές αλλού, ο ίδιος το βράδυ των εκλογών πήγε για ύπνο σίγουρος ότι χάνει, ενώ όλες οι εφημερίδες ετοίμαζαν πρωτοσέλιδα ήττας του Τρούμαν. Ηταν οι πρώτες εκλογές που η τηλεόραση έπαιξε σημαντικό ρόλο με 350.000 συσκευές και 27 σταθμούς στη χώρα.

 

1952          Εκλογές 1952. Νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Ντουάιτ Αιζενχάουερ, ήρωα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, του αντικομμουνισμού (Μακάρθυ) και του πολέμου στη Κορέα τερματίζοντας έτσι το σερί των επί 20 χρόνια Δημοκρατικών νικών. Αντιπρόεδρός του ο Ρίτσαρντ Νίξον.Το ενδιαφέρον είναι ότι πριν τις εκλογές ο πρόεδρος Τρούμαν είχε ζητήσει από τον Αιζενχάουερ να ηγηθεί του Δημοκρατικού κόμματος, πράγμα όμως που ο Άικ αρνήθηκε.

 

1956          Εκλογές 1956. Νέα νίκη των Ρεπουμπλικανών πάλι με τον ιδιαίτερα δημοφιλή και χαρισματικό Αιζενχάουερ, ο οποίος έληξε τον πόλεμο στη Κορέα και ανέπτυξε την οικονομία. Πριν τις εκλογές υπήρξαν κάποιες αντιρρήσεις για την επανεπιλογή του Νίξον ως αντιπροέδρου (πιθανόν και ο Άικ να το ήθελε), όμως ο Νίξον είχε τοποθετήσει πολλά στελέχη του κόμματος σε πολλές πολιτείες κατά την πρώτη του θητεία, τα οποία τον στήριξαν και επανεξελέγει.

 

1960          Εκλογές 1960.   Νίκη των Δημοκρατικών με τον Τζόν Κένεντι, τον νεαρότερο και πιο χαρισματικό πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος διάλεξε αμέσως για αντιπρόεδρό του τον Λίντον Τζόνσον τον ισχυρότερο αντίπαλό του για το χρίσμα των Δημοκρατικών. Ο Κένεντι θεωρείται ότι κέρδισε τα πρώτα εκλογικά τηλεοπτικά  debates τόσο εσωκομματικά με τον Τζόνσον όσο και στις προεδρικές με τον Νίξον, ο οποίος ενώ έχασε και τις εκλογές για κυβερνήτης της Καλιφόρνια το 1962, κατόρθωσε να κερδίσει τις προεδρικές του 1968. Στις εκλογές του 1960 ψήφισαν και οι δύο τελευταίες περιοχές που έγιναν πολιτείες, η Αλάσκα και η Χαβάη. Ο Κένεντι δολοφονήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1963.

 

1964         Εκλογές 1964. Μεγάλη νίκη των Δημοκρατικών με τον Λίντον Τζόνσον ο οποίος κατόρθωσε να πάρει το υψηλότερο ποσοστό των ψήφων του αμερικάνικου λαού από το 1820 μέχρι σήμερα (61,1%). Το Δημοκρατικό κόμμα με τον Τζόνσον ολοκλήρωσε την στροφή του γενόμενο ένα δημοφιλές σύγχρονο προοδευτικό φιλολαϊκό αντιρατσιστικό κόμμα, ότι δηλαδή ήταν κάποτε το Ρεπουμπλικανικό το οποίο πλέον έχει καταντήσει πολύ συντηρητικό. Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Γκολντγουότερ ψηφίστηκε ιδιαίτερα σε περιοχές του βαθέος «ρατσιστικού» Νότου που μέχρι πρίν ήταν φρούρια των Δημοκρατικών.

 

1968           Εκλογές 1968. Νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Ρίτσαρντ Νίξον  καθώς χρεώθηκε στους Δημοκρατικούς η κλιμάκωση του πολέμου του Βιετνάμ . Η χρονιά των εκλογών σημαδεύτηκε από τις διαδηλώσεις και τις φοιτητικές αντιδράσεις κατά του πολέμου, αλλά και από τις δολοφονίες του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι. Με την νίκη των Ρεπουμπλικανών λήγει και η πολιτική του «Νιου Ντιλ» που κυριάρχισε επί 36 χρόνια.

 

1972         Εκλογές 1972. Νέα πολύ μεγάλη νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Νίξον που  τόνισε τη πρόθεσή του να σταματήσει τον πόλεμο του Βιετνάμ, το άνοιγμά του στην Κίνα και την επιτυχή οικονομική πολιτική του. Όμως η δεύτερη προεδρική του θητεία (αλλά και του αντιπροέδρου του ελληνοαμερικανού Σπύρου Αγκνιου) θα τελειώσει άδοξα. Το 1973 ο Άγκνιου παραιτείται κατηγορούμενος για δωροδοκία και το 1974 ακολουθεί ο Νίξον λόγω του σκανδάλου των παράνομων παρακολουθήσεων Γουότεργκέιτ. Ψηφίζουν οι 18άρηδες.

 

1976          Εκλογές 1976. Οριακή νίκη των Δημοκρατικών με τον Τζίμι Κάρτερ τον πρώτο πρόεδρο που εκλέγεται από το βαθύ Νότο (Τζόρτζια) από το 1848. Οι Ρεπουμπλικανοί με τον  Τζέραλντ Φoρντ (πήρε το χρίσμα του κόμματος νικώντας οριακά τον Ρόναλντ Ρέιγκαν) πλήρωσαν το Γουότεργκέιτ, τη πτώση του Νότιου Βιετνάμ και την επιδεινούμενη οικονομία.

 

1980          Εκλογές 1980. Μεγάλη νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Ρόναλντ Ρίγκαν που ενισχύθηκε  από την χειροτέρευση της οικονομίας επί Κάρτερ και από την αποτυχημένη προσπάθεια διάσωσης  των αμερικανικών ομήρων στο Ιράν. Ο Ρίγκαν πήρε τους περισσότερους εκλέκτορες στην ιστορία για πρωτοεμφανιζόμενο πρόεδρο.

 

1984          Εκλογές 1984. Η δεύτερη μεγαλύτερη νίκη των Ρεπουμπλικανών  στην ιστορία (μαζί με αυτή του Νίξον το 1972) κερδίζοντας τις 49 από τις 50 πολιτείες. Τον Ρίγκαν ψήφισαν περισσότεροι εκλέκτορες από οποιοδήποτε άλλο πρόεδρο στην ιστορία (525 από σύνολο 538) Η νίκη  οφείλεται κυρίως στη επιτυχημένη οικονομική πολιτική του που ονομάστηκε  «Ριγκανόμικς».

 

1988         Εκλογές 1988. Νέα νίκη των Ρεπουμπλικανών με τον Τζορτζ Μπους (πατέρα) έχοντας ήδη δύο θητείες αντιπρόεδρος του Ρίγκαν. Ο Μπους νίκησε τον υποψήφιο των Δημοκρατικών  ελληνοαμερικανικό Μάικλ Δουκάκη στηριζόμενος στην καλή πορεία της οικονομίας, στη μη ανάμιξη της Αμερικής σε πόλεμο (μέχρι τότε) και στη δημοφιλία του απερχόμενου Ρέιγκαν. Ο Μπους ήταν ο μόνος αντιπρόεδρος μετά τον Βαν Μπούρεν το 1836, που κατόρθωσε αμέσως μετά τη θητεία του να γίνει πρόεδρος .

 

1992          Εκλογές 1992. Νίκη των Δημοκρατικών με τον Μπίλ Κλίντον καθώς ο Μπους  δεν τήρησε την υπόσχεσή του για μείωση των φόρων ενώ δεν κεφαλαιοποίησε την απελευθέρωση του Κουβέιτ από το Ιράκ (πόλεμος του Κόλπου),  την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την πτώση του Τείχους. Ο Κλίντον κατάφερε με σκληρό αγώνα να κερδίσει το χρίσμα του Δημοκρατικού κόμματος και να επιλέξει για αντιπρόεδρο τον επίσης νεαρό συνυποψήφιό του Αλ Γκορ ( οι σαραντάρηδες).

 

1996          Εκλογές 1996. Νέα νίκη των δημοκρατικών παρά το γεγονός ότι είχαν ήδη χάσει την Βουλή (πρώτη φορά σε 40 χρόνια) και την Γερουσία. Ο Κλίντον ήταν ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης  καθώς η οικονομία ήταν στα καλύτερά της από την εποχή του Αιζενχάουρ τη δεκαετία του ’50, ενώ και η διεθνής κατάσταση ήταν σχετικά καλή.

 

2000          Εκλογές 2000. Οριακή νίκη (η πιο οριακή από 1876) των Ρεπουμπλικάνων με τον Τζορτζ Μπους (υιό) εν μέσω διαμάχης των δύο κομμάτων για τις ψήφους στην Φλόριντα (έγινε επανακαταμέτρηση που διακόπηκε με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας).  Ιστορικά, ήταν η 4^η εκλογική αναμέτρηση που το εκλεγέν πρώτο κόμμα πήρε λιγότερες ψήφους πολιτών από το 2^ο κόμμα (λόγω του έντονα πλειοψηφικού συστήματος) .

 

2004          Εκλογές 2004. Νίκη και πάλι με σχετικά μικρή διαφορά των Ρεπουμπλικανών, με τον Μπους να κεφαλαιοποιεί τις διεθνείς εξελίξεις (εξωτερική πολιτική), τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και την εισβολή στο Ιράκ το 2003.  Η νίκη του Μπους ήταν ιστορικά ή με μικρότερη διαφορά στην λαϊκή ψήφο για αμέσως επανεκλεγόμενο πρόεδρο.

 

2008          Εκλογές 2008. Σημαντική νίκη των Δημοκρατικών με τον πρώτο στην ιστορία Αφροαμερικανό πρόεδρο τον Μπαράκ Ομπάμα.  Η συμμετοχή των πολιτών ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων 40 ετών και ο Ομπάμα έλαβε τις περισσότερες ψήφους (69,5 εκατομμύρια) από οποιονδήποτε άλλον υποψήφιο πρόεδρο στην ιστορία.  Οι αμερικανοί θέλανε αλλαγή κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης και ύφεσης και του πολέμου του Ιράκ.

 

2012          Εκλογές 2012. Νίκη των Δημοκρατικών με επανεκλογή του Ομπάμα αν και με λιγότερες ψήφους από ότι το 2008 (ο 2^ος πρόεδρος μετά τον Γουίλσον το 1916 που εκλέγεται την 2^η φορά με λιγότερες ψήφους από την 1^η). Προεκλογικός αγώνας μεταξύ Ομπάμα και Ρόμνι με πολλά θέματα: οικονομικά, φορολογικά, περιβαλλοντικά, πυρηνικά του Ιράν, Αραβική Άνοιξη, κλπ.

2016 Εκλογές 2016. Η περσόνα του Ντόναλντ Τραμπ δίνει στους Ρεπουμπλικανούς τη νίκη στην εκλογική αναμέτρηση και ταυτόχρονα οδηγεί την αμερικανική κοινωνία στον διχασμό, σε μία πολύ δύσκολη για τις ΗΠΑ και τον κόσμο τετραετία.

2020 Εκλογές 2020. Ο ηγέτης των Δημοκρατικών, Τζο Μπάιντεν, θα νικήσει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Ντόναλντ Τραμπ μετά από ένα εκλογικό θρίλερ. Ο Τραμπ δεν αποδέχτηκε την ήττα του και προχώρησε σε αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος διά της δικαστικής οδού.

Πηγή: ΕΡΤ Αρχείο