Η υγειονομική ιστορία του Ηρακλείου προπολεμικά και μέχρι τη δικτατορία στα χέρια του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ηρακλείου

Ένας πραγματικός θησαυρός βρίσκεται στα χέρια του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ηρακλείου, που φυλασσόταν σε μια αποθήκη ενός παλιού φαρμακείου στο κέντρο της πόλης και μαρτυρά ένα μέρος της ιστορίας και της καθημερινότητας των κατοίκων αυτού του τόπου αλλά και το επίπεδο της ιατρικής επιστήμης της εποχής, μέσα από τις ασθένειες των ανθρώπων, από τη δεκαετία του ’30 ως τη δεκαετία του ’70.

Πρόκειται για μια σειρά από συνταγολόγια όπου καταγράφεται για πέντε δεκαετίες ένα σημαντικό μέρος των ασθενειών του πληθυσμού και των φαρμάκων που χρησιμοποιούσαν, ενώ συνάγονται πολλές πληροφορίες για την επιδημιολογία της εποχής, τα φάρμακα που συνταγογραφούσαν οι γιατροί αλλά και για τον τρόπο ζωής των πολιτών.

Μιλώντας στην ΕΡΤ Ηρακλείου ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού συλλόγου Ηρακλείου Αριστοτέλης Σκουντάκης ανέφερε ότι οι φαρμακοποιοί νιώθουν μεγάλη χαρά και ευθύνη που έχουν στα χέρια τους αυτό το υλικό, ενώ η συγκυρία της ψηφιοποίησής του από τους επιστήμονες του ΙΤΕ είναι ευτυχής και αναμένεται να δώσει πολλά συμπεράσματα, σε συνεργασία με γιατρούς, φαρμακοποιούς και ιστορικούς, αναφέρει ο κ. Σκουντάκης.

Προς ώρας, αυτό που σίγουρα γνωρίζουμε για τη φαρμακολογία της εποχής είναι ότι το 99% των φαρμάκων φτιάχνονταν στο φαρμακείο και ένα μικρό μέρος αυτών αποτελούνταν από χημικές ενώσεις, τα περισσότερα παρασκευάζονταν με τη χρήση βοτάνων. Χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του συλλόγου ανέφερε ότι “υπάρχει πάντα η πιθανότητα να βρούμε και πληροφορίες που θα χρησιμοποιήσουμε σε συνταγές και σε φάρμακα σήμερα, δεν το αποκλείω καθόλου”.

Η πρακτική των φαρμακείων της δεκαετίας του ’30

Η πρακτική των φαρμακείων της δεκαετίας του ’30 περιλάμβανε τη συνταγή του γιατρού, τα υλικά της συνταγής, το όνομα του ασθενούς, την ηλικία, την ημερομηνία της συνταγής κλπ. Το φαρμακείο στο οποίο βρέθηκαν αυτά τα αρχεία, του συνταξιούχου πια Νίκου Αυγουστάκη, κράτησε με μεγάλη επιμέλεια τα αρχεία αυτά σε άριστη κατάσταση και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον ότι λειτουργούσε και κατά τη διάρκεια της Κατοχής, κάτι που δίνει ακόμα περισσότερα δεδομένα σε αυτόν που θα αξιοποιήσει τα στοιχεία αυτά.

“Ποια ήταν η ιατρική και η φαρμακευτική μέσα στα πλαίσια ενός πολύ δύσκολου πολέμου“, αναρωτιέται ο κ. Σκουντάκης, ο οποίος συμπληρώνει ότι σκοπός του συλλόγου είναι να δημοσιεύσει ένα μέρος του αρχείου αυτού που αποτυπώνει την υγειονομική ιστορία του Ηρακλείου.

Εκχυλίσματα, σκόνες, μεγάλη ποικιλία από βότανα και ελάχιστα αντιβιοτικά βρίσκονταν στη φαρέτρα του φαρμακοποιού στο προπολεμικό Ηράκλειο για να θεραπεύσουν τα προβλήματα υγείας των πολιτών, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν εμβόλια. “Οφείλουμε να διδαχθούμε από αυτήν την εποχή. Σήμερα βέβαια η επιστήμη έχει προχωρήσει και θεραπεύει νοσήματα που πριν από 100 χρόνια θα οδηγούσαν τους ασθενείς σε βέβαιο θάνατο“, λέει ο κ. Σκουντάκης, ο οποίος αναφέρει ότι ο φαρμακοποιός του σήμερα έχει επιστρέψει σε μεγάλο βαθμό στο εργαστήριο και στην παρασκευή φαρμάκων.

Παρασκευάζουν φάρμακα για να καλύψουν τις ελλείψεις

Συγκεκριμένα αναφέρει ότι πίσω από τους φανερούς πάγκους πολλών φαρμακείων στο Ηράκλειο, βρίσκονται οι κρυμμένοι πάγκοι παρασκευής φαρμάκων, στους οποίους όλο και περισσότεροι συνάδελφοί του καταφεύγουν προκειμένου να καλύψουν τις ελλείψεις που υπάρχουν σε πολλά φάρμακα σήμερα. “Ο φαρμακοποιός μπορεί να φτιάξει τα πάντα”, λέει ο κ. Σκουντάκης, “φάρμακα από το στόμα, ενδοφλέβια, ενέσιμα, κάψουλες, υπόθετα, αλοιφές, κολλύρια, όλα μπορούν να τα φτιάξουν οι φαρμακοποιοί”.

Μιλώντας για το παράδειγμα ενός παιδιατρικού ασθενούς, ο κ. Σκουντάκης ανέφερε ότι “πρόσφατα χρειαζόμασταν ένα φάρμακο σε μικροδόση για ένα μωρό και δεν υπήρχε στην αγορά σε σιρόπι, δηλαδή σε μορφή που θα μπορούσε να το λάβει ένα μωρό, οπότε φαρμακείο στο Ηράκλειο παρασκεύασε μια μορφή φαρμάκου στη δόση την κατάλληλη ώστε να μπορεί να χορηγηθεί στο μικρό ασθενή“.

Ο κ. Σκουντάκης ανέφερε, τέλος, ότι το επιστημονικό επίπεδο των φαρμακοποιών στο νομό Ηρακλείου είναι εξαιρετικά υψηλό, ενώ υλοποιούνται προγράμματα εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και αλλού, τα οποία παρακολουθούν οι φαρμακοποιοί και συμβαδίζουν με τις σύγχρονες τάσεις παγκοσμίως.

Πηγή: ertnews.gr