Γκιουλέν: Πώς από σύμμαχος του Ερντογάν κατέληξε εχθρός του και αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ

«Τον χαρακτήρισαν και ως δεύτερο ισχυρότερο άνδρας της Τουρκίας», επισημαίνει το BBC για τον Φετχουλάχ Γκιουλέν, που πέθανε σε ηλικία 83 ετών, στην Πενσιλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο ιεροκήρυκας και συγγραφέας τον οποίο το καθεστώς Ερντογάν κατηγορεί ως ενορχηστρωτή της απόπειρας πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου του 2016 κατά της κυβέρνησης Ερντογάν, είναι η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στην Ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας και υπ’ αριθμό «ένα» εχθρός του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με το διεθνή Τύπο.

Ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία Τζέιμς Τζέφρι, χαρακτήρισε τον Γκιουλέν ως το δεύτερο ισχυρότερο άνδρα της της Τουρκίας το 2014, όταν το κίνημα του Γκιουλέν – γνωστό στην Τουρκία ως Χιζμέτ ή «υπηρεσία» – βρισκόταν «στην κορυφή με ίσως εκατομμύρια οπαδούς, με ταμείο δισεκατομμυρίων και δίκτυο υποστηρικτών και οργανώσεων που δραστηριοποιήθηκαν κυρίως στην εκπαίδευση, τα μέσα ενημέρωσης και στην προσφορά κοινωνικού έργου σε 150 χώρες». Ωστόσο παράλληλα τα διεθνή μέσα υπενθύμιζαν ότι ο Φετχουλάχ Γκιουλέν έπασχε από διαβήτη και καρδιολογικά προβλήματα ενώ «σοβούσε» εσωτερική διένεξη με τον ανιψιό του.

Fethullah Gulen, the biggest enemy of Erdogan, died in USA.#Turkyie pic.twitter.com/Vkx5XuQYeA

— Radu Tudor (@RaduTudor1970) October 21, 2024

H ρήξη με τον Ερντογάν

Ο Γκιουλέν αρχικά στήριξε την κυβέρνηση Ερντογάν, που ήλθε στην εξουσία το 2002, ωστόσο από το 2013 και μετά οι δρόμοι τους χωρίστηκαν. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, χιλιάδες υποστηρικτές του, άτομα κυρίως που κατείχαν θέσεις στη Δημόσια Διοίκηση, είτε οδηγήθηκαν στη φυλακή είτε εγκατέλειψαν τη χώρα.

Κατηγορήθηκε από μεγάλη μερίδα του τουρκικού πολιτικού συστήματος ότι ήταν το «μακρύ χέρι» της Ουάσινγκτον, συμμετέχοντας σε πρωτοβουλίες που αποσκοπούσαν στον επαναπροσδιορισμό του τουρκικού πολιτικού συστήματος.

Ζούσε από το 1999 στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κατέφυγε εξόριστος όταν το πολιτικό κλίμα άρχισε να γίνεται βαρύ για τον ίδιο και είχε ήδη μπει στο στόχαστρο των Τούρκων στρατηγών, που την εποχή εκείνη ήταν πανίσχυροι στην εσωτερική πολιτική τάξη της Τουρκίας.

Η Άγκυρα ζητούσε την έκδοσή του, ωστόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ικανοποίησαν ποτέ το αίτημά της αυτό.

Οπαδοί του Γκιουλέν είχαν αναλάβει θέσεις εργασίας εντός της κυβέρνησης και του στρατού. Ακόμα και πριν από το πραξικόπημα του 2016 ο Ταγίπ Ερντογάν είχε προειδοποιήσει ότι θα απαλλάξει την κυβέρνηση από τους Γκιουλενιστές, τους οποίους αποκάλεσε «κράτος εν κράτει».