Πέθανε σε ηλικία 86 ετών ο Φετουλάχ Γκιουλέν – Ο «ορκισμένος εχθρός» του Ερντογάν

Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο «ορκισμένος εχθρός» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πέθανε σε ηλικία 86 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ζούσε αυτοεξόριστος εδώ και πολλά χρόνια. Ο Γκιουλέν άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο της Πενσυλβάνιας, όπου νοσηλευόταν λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας. Η είδηση του θανάτου του ανακοινώθηκε μέσω της ιστοσελίδας Herkul.org, η οποία συνδέεται με το κίνημα Χιζμέτ που είχε ιδρύσει ο ίδιος.

Ο Φετουλάχ Γκιουλέν υπήρξε πρώην ιμάμης και σημαντική πολιτική και θρησκευτική φυσιογνωμία της Τουρκίας. Είχε γίνει γνωστός για το κίνημά του, το Χιζμέτ, το οποίο προωθούσε την εκπαίδευση, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανεκτικότητα μέσω του διαλόγου ανάμεσα στις θρησκείες. Το κίνημα, με εκατοντάδες σχολεία στην Τουρκία και διεθνώς, υποστήριζε μια μετριοπαθή εκδοχή του Ισλάμ που εστίαζε στην επιστημονική γνώση, την εκπαίδευση και την πολυκομματική δημοκρατία.

Ωστόσο, η σχέση του με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε γίνει απόλυτα εχθρική μετά το 2013, όταν ο Ερντογάν τον κατηγόρησε ότι είχε υποκινήσει έρευνες για διαφθορά εναντίον στελεχών της κυβέρνησής του. Ο Ερντογάν τον κατηγόρησε επίσης ότι διοικούσε ένα «παράλληλο κράτος» μέσα στην Τουρκία, επιχειρώντας να καταλάβει τον έλεγχο κρίσιμων κυβερνητικών λειτουργιών. Η πιο σοβαρή κατηγορία ήρθε το 2016, όταν η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι ο Γκιουλέν ήταν ο εγκέφαλος πίσω από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, κάτι που ο ίδιος πάντα αρνιόταν.

Ο Γκιουλέν ζούσε αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ από το 1999 και βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των πιο καταζητούμενων από την τουρκική κυβέρνηση. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Τουρκίας για την έκδοσή του, οι αμερικανικές αρχές δεν προχώρησαν ποτέ σε αυτήν την ενέργεια, με το κίνημά του να συνεχίζει να λειτουργεί στο εξωτερικό. Το κίνημα Χιζμέτ θεωρείται από τους Δυτικούς ως μια ήπια μορφή του Ισλάμ, που προωθεί τον αλτρουισμό, την εκπαίδευση και την αλληλεγγύη.

Οι οπαδοί του Γκιουλέν υποστηρίζουν ότι δίδασκε έναν ανεκτικό και μετριοπαθή Ισλαμισμό, ενώ ξεκίνησε διάλογο με άλλες θρησκείες, όπως το Βατικανό και εβραϊκές οργανώσεις. Ωστόσο, το κίνημά του έχει κατηγορηθεί από την τουρκική κυβέρνηση ότι διείσδυσε βαθιά στην αστυνομία και άλλους κρατικούς θεσμούς της χώρας, με στόχο να καταλάβει τον έλεγχο της κυβέρνησης.

Ο θάνατος του Γκιουλέν δεν αναμένεται να αλλάξει άμεσα τις πολιτικές ισορροπίες στην Τουρκία, όμως κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο στην πρόσφατη ιστορία της χώρας. Το κίνημά του μπορεί να έχει χάσει τη δύναμή του στην Τουρκία, όμως συνεχίζει να έχει επιρροή σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Η κληρονομιά του Γκιουλέν ως μια αμφιλεγόμενη φιγούρα που ταλαντεύτηκε ανάμεσα στον θρησκευτικό ηγέτη και τον πολιτικό διώκτη θα συνεχίσει να συζητείται για πολύ καιρό.