Γ. Γεραπετρίτης: Οι σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ έχουν βαθύ στρατηγικό χαρακτήρα – Ο διάλογος με την Τουρκία δεν πρέπει να σταματήσει

Το ρόλο της Ελλάδας ως μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με τη χώρα να καθίσταται «συμπαραγωγός της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας», αναδεικνύει ο Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ομογενειακή εφημερίδα Εθνικός Κήρυκας λίγες ώρες πριν από το ταξίδι του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο υπουργός Εξωτερικών θα παραστεί στις συνεδριάσεις του ΟΗΕ για την Ουκρανία και τη Συρία, ενώ θα πραγματοποιήσει και υψηλού επιπέδου επαφές με τη νέα αμερικανική διοίκηση.

Με όλα τα φώτα να είναι στραμμένα τις τελευταίες εβδομάδες στις κινήσεις του Λευκού Οίκου στο νέο γεωπολιτικό τοπίο που διαμορφώνεται, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναδεικνύει τον στρατηγικό χαρακτήρα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, αλλά και τη διάθεση των δύο πλευρών για την περαιτέρω εμβάθυνσή τους.

“Οι σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών έχουν βαθύ στρατηγικό χαρακτήρα. H ελληνική κυβέρνηση είχε συνεργαστεί στενά και εποικοδομητικά με την αμερικανική πλευρά και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του προέδρου Τραμπ. Έχουμε, συνεπώς, κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και τώρα” τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης.

Η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις που διαμορφώνονται βάσει της εξωτερικής πολιτικής που χαράσσει ο πρόεδρος Τραμπ και το επιτελείο του, με τον υπουργό Εξωτερικών να επισημαίνει ότι η Ελλάδα ως κράτος – μέλος της Ένωσης οφείλει να αναγνωρίσει την αναγκαία αναβάθμιση του ρόλου της Ένωσης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, παραμένοντας προσηλωμένη στο Διεθνές Δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Ειδικές αναφορές έγιναν από τον υπουργό Εξωτερικών στον ελληνοτουρκικό διάλογο, ο οποίος αποδίδει συγκεκριμένα αποτελέσματα, με τον κ. Γεραπετρίτη να επαναλαμβάνει ότι η Ελλάδα ουδέποτε πρόκειται να συζητήσει θέματα εθνικής κυριαρχίας.

“Δια των διαύλων επικοινωνίας αποφεύγονται οι κρίσεις” λέει χαρακτηριστικά ο υπουργός, επισημαίνοντας πάντως ότι θα ήταν μη ρεαλιστικό να αναμένει κανείς ότι η Τουρκία θα εγκατέλειπε τις πάγιες αξιώσεις της.

“Αναγνωρίζουμε μία και μόνη διαφορά που μπορεί να αχθεί ενώπιον της διεθνούς δικαιοδοσίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Η Τουρκία εξακολουθεί να συναρτά τη συζήτηση για την οριοθέτηση με την επίλυση άλλων θεμάτων, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Ως εκ τούτου, οι θέσεις των δύο χωρών απέχουν σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση, ο διάλογος δεν πρέπει να σταματήσει“, προσθέτει ο κ. Γεραπετρίτης.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Γιώργου Γεραπετρίτη

«Εθνικός Κήρυκας»: Κύριε Υπουργέ, αρχικά θα θέλαμε μια γενικότερη αναφορά στην επίσκεψή σας στις ΗΠΑ.

Γ. Γεραπετρίτης: Καταρχάς θα ήθελα να σας πω ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια που επισκέπτομαι τη Νέα Υόρκη σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία η Ελλάδα κατέχει θέση μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Είναι μια εξαιρετικά σημαντική ευκαιρία για την περαιτέρω ανάδειξη του ρόλου και του διπλωματικού αποτυπώματος της χώρας μας στη διεθνή σκηνή.

Η Ελλάδα, μετά από έντονο διπλωματικό αγώνα, καθίσταται τα επόμενα δύο χρόνια συμπαραγωγός της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία. Τα θέματα που θα απασχολήσουν τη Γενική Συνέλευση και το Συμβούλιο Ασφαλείας την ερχόμενη εβδομάδα θα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή. Προ ολίγων ημερών, ολοκλήρωσα έναν πρώτο κύκλο σημαντικών επαφών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, το Κατάρ, την Ιερουσαλήμ, τη Ραμάλα, το Αμμάν, το Αμπου Ντάμπι και τη Δαμασκό. Ταξίδεψα, επίσης, στο Νέο Δελχί, όπου είχα ιδιαίτερα εποικοδομητική συζήτηση με τον Ινδό ομόλογό μου, μεταξύ άλλων, για την υλοποίηση του μεγαλεπήβολου οραματικού Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (IMEEC). Η Ελλάδα είναι ενεργά παρούσα σε μια περιοχή, της ευρύτερης γειτονίας της, όπου συντελούνται ιστορικές αλλαγές. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε θεατές των εξελίξεων. Οφείλουμε να είμαστε μέρος και συνδιαμορφωτές τους.

Κατά την παραμονή μου στη Νέα Υόρκη, θα έχω επίσης την ευκαιρία να συναντηθώ με εκπροσώπους της Ομογένειας και να ανταλλάξουμε απόψεις για θέματα που μας απασχολούν. Στη συνέχεια θα μεταβώ στην Ουάσιγκτον, όπου θα έχω υψηλού επιπέδου επαφές με τη νέα Αμερικανική Διοίκηση, μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας. Θα έχω επίσης τη χαρά να επισκεφθώ το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και να συνομιλήσω με τους φοιτητές για τη θέση της Ελλάδας στον κόσμο.

«Ε.Κ.»: Θα θέλαμε μια πρώτη οπτική για το νέο δόγμα της νέας αμερικανικής διακυβέρνησης και τη στάση απέναντι στις χώρες της Ε.Ε., τόσο γεωπολιτικά όσο και εμπορικά και κατά πόσον αυτό μπορεί να επηρεάσει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις;

Γ. Γεραπετρίτης: Οι σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών έχουν βαθύ στρατηγικό χαρακτήρα. H ελληνική κυβέρνηση είχε συνεργαστεί στενά και εποικοδομητικά με την αμερικανική πλευρά και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του προέδρου Τραμπ. Εχουμε, συνεπώς, κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και τώρα.

Σε ό,τι αφορά στις διακηρύξεις της νέας αμερικανικής διοίκησης, οι οποίες φαίνεται να δημιουργούν ένα νέο τοπίο στη διεθνή σκηνή, παρακολουθούμε με ιδιαίτερη προσοχή τις εξελίξεις. Και ως κράτος-μέλος της ΕΕ οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι είναι αναγκαία η αναβάθμιση του ρόλου και της δυναμικής της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε να ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις ενός δύσκολα προβλέψιμου διεθνούς περιβάλλοντος.

Ως προς τα καθ’ ημάς θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάδα δεν καιροσκοπεί. Παραμένει προσηλωμένη σε αρχές και αξίες, στη διευθέτηση των διαφορών μέσω της διπλωματίας και του διαλόγου, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

«Ε.Κ.»: Ποιοι είναι οι στόχοι που τίθενται με την πρόσληψη εταιρείας λόμπυ στην Αμερική;

Γ. Γεραπετρίτης: Στις Ηνωμένες Πολιτείες δραστηριοποιούνται πολλές και διαφορετικές ομάδες επιρροής που χρησιμοποιούν τα κράτη για να ενισχύσουν την εικόνα και την παρουσία τους σε διμερές και, βεβαίως, σε πολυμερές επίπεδο στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών. Το lobbying στις ΗΠΑ είναι εδώ και δεκαετίες ένας απολύτως νομιμοποιημένος θεσμός, τον οποίο αξιοποιούν πολλές χώρες, συχνά μεγαλύτερες και ισχυρότερες από την Ελλάδα. Δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφιβάλλουμε για το στρατηγικό χαρακτήρα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και τη διάθεση των δύο πλευρών για την περαιτέρω εμβάθυνσή τους. Επενδύουμε στρατηγικά σε αυτή τη χώρα και σε επίπεδο δημόσιας διπλωματίας για την προώθηση της εικόνας μας και των εθνικών συμφερόντων στις ΗΠΑ.

Εξάλλου, δεν παραγνωρίζουμε τον ρόλο της Ομογένειας στη σφυρηλάτηση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Και θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τα επιτεύγματά της και την καθοριστική συμβολή της ως βασικού φορέα ήπιας ισχύος για την οικοδόμηση στενών δεσμών με τις ΗΠΑ. Βασιζόμαστε σταθερά και διαχρονικά στη βοήθεια, τη στήριξη και τις συμβουλές των ομογενών μας.

«Ε.Κ.»: Ποια είναι η σημασία που μπορεί να έχει η συμμετοχή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας ως Μη Μόνιμο Μέλος;

Γ. Γεραπετρίτης: Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο, η θέση της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποτελεί ταυτόχρονα μεγάλη τιμή και μεγάλη ευθύνη. Από τη μία πλευρά, η Ελλάδα έχει κατορθώσει τα τελευταία χρόνια να εξέλθει από διαδοχικές κρίσεις, οικονομική, μεταναστευτική, υγειονομική, ενεργειακή, γεωπολιτική και να αναπτύξει ισχυρό διεθνές αποτύπωμα. Χάρη στην προσήλωσή μας στο Διεθνές Δίκαιο, αλλά και στην ανάπτυξη ειλικρινών σχέσεων με κράτη σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, προσβλέπουμε να αποτελέσουμε γέφυρα μεταξύ Βορρά και Νότου, Ανατολής και Δύσης.

Σε αυτό όμως ακριβώς το σημείο έγκειται και η μεγάλη ευθύνη μας. Όταν περίπου το ένα τέταρτο των κρατών βρίσκεται σε κάποιας μορφής ένταση ή σύγκρουση, η Ελλάδα θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για την αποκατάσταση του αληθούς νοήματος της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, όπως αυτό αποκρυσταλλώνεται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

«Ε.Κ.»: Το μεγάλο ερώτημα για την Ομογένεια αλλά και όλους τους Ελληνες είναι ο διάλογος με την Τουρκία και πού οδεύουμε πλέον; 

Γ. Γεραπετρίτης: Για λόγους προσωπικής ακεραιότητας, δεν θα μπορούσα ως Υπουργός Εξωτερικών να αποστώ από τη βασική μου θέση ως ακαδημαϊκού δάσκαλου, υπέρ της ειρήνης μέσω μιας διαβουλευτικής προσέγγισης. Είτε πρόκειται για τη λειτουργία της Δημοκρατίας, είτε για τις διεθνείς σχέσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να επιδιώκουμε την επίλυση των διαφορών μέσω του διαλόγου. Ασφαλώς, για να είναι αποδοτικός ο διάλογος θα πρέπει να είναι δομημένος και να διενεργείται με ειλικρίνεια. Εδώ και περισσότερο από ενάμιση χρόνο, ο δομημένος διάλογος με την Τουρκία έχει περιορίσει δραστικά τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου, έχει ενισχύσει τη συνεργασία στο μεταναστευτικό, έχει δώσει ώθηση στο διμερές εμπόριο και έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό επισκεπτών από την Τουρκία προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Κυρίως, όμως, έχει εξασφαλίσει την αποφυγή των κρίσεων μέσω των διαύλων επικοινωνίας που έχουμε αναπτύξει.

Από την άλλη πλευρά, θα ήταν μη ρεαλιστικό να αναμένουμε ότι η Τουρκία θα εγκατέλειπε αξιώσεις που ανατρέχουν πολλές δεκαετίες. Η Ελλάδα κατέστησε εξαρχής σαφές ότι δεν πρόκειται να συζητήσει θέματα κυριαρχίας. Αναγνωρίζουμε μία και μόνη διαφορά που μπορεί να αχθεί ενώπιον της διεθνούς δικαιοδοσίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Η Τουρκία εξακολουθεί να συναρτά τη συζήτηση για την οριοθέτηση με την επίλυση άλλων θεμάτων, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Ως εκ τούτου, οι θέσεις των δύο χωρών απέχουν σημαντικά.

Σε κάθε περίπτωση, ο διάλογος δεν πρέπει να σταματήσει. Δεν έχουμε την πολυτέλεια της αδράνειας και της ακινησίας. Η ελληνική διπλωματία θα συνεχίσει να εργάζεται για την ειρήνη, με αυτοπεποίθηση και χωρίς φοβικά σύνδρομα, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και χωρίς παραχωρήσεις στα εθνικά μας συμφέροντα.