Σαντορίνη: Τα επικίνδυνα σημεία και η καθημερινότητα των κατοίκων με τα Ρίχτερ – Οδοιπορικό

Με τις σεισμικές δονήσεις να συνεχίζονται με απόσταση λεπτών, το νησί της Σαντορίνης κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μέχρι τις 3 Μαρτίου. Οι δονήσεις είναι χιλιάδες από την έναρξη του φαινομένου την περασμένη Παρασκευή, με τη μεγαλύτερη έως τώρα να είναι εντάσεως 5,2 ρίχτερ Nοτιοδυτικά της Αμοργού. Η ομάδα των επιστημόνων μελετά τα στοιχεία για να αποφανθεί αν πρόκειται για σεισμική ακολουθία που σταδιακά θα εκτονωθεί και παράλληλα κάνει συνεχείς μετρήσεις στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο στη Σαντορίνη.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε ο δήμος Θήρας. Από το πρωί, κλιμάκια από την Αθήνα έχουν φτάσει στη Σαντορίνη και πραγματοποιούν αυτοψίες σε κτίρια.

Παράλληλα, δύο φορτηγά του ΔΕΔΔΗΕ με γεννήτριες καθώς και οχήματα με κεραίες κινητής τηλεφωνίας αποβιβάστηκαν επίσης από το καράβι που έδεσε στο λιμάνι του νησιού.

Έχει απαγορευτεί η πρόσβαση σε πολλά σημεία του νησιού υπό τον φόβο των κατολισθήσεων ενώ συνεχίζεται ο «χορός των ρίχτερ», με αλλεπάλληλες σεισμικές δονήσεις άνω των 4 ρίχτερ, με μεγαλύτερο τον χθεσινό σεισμό που ήταν 5,2.

H ανακοίνωση του Δήμου Θήρας – Τα προληπτικά μέτρα

«Υπενθυμίζουμε τα προληπτικά μέτρα πολιτικής προστασίας που είναι σε ισχύ σήμερα:

Α. Αναστολή λειτουργίας όλων των μονάδων εκπαίδευσης στον Δήμο Θήρας έως και την Παρασκευή 07/2/2025.
Β. Ακύρωση των προγραμματισμένων εκδηλώσεων και συγκεντρώσεων σε κλειστούς χώρους του Δήμου Θήρας, έως και την Παρασκευή 07/2/2025,
Γ. Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στο Αμμούδι, την Αρμένη, τον Κόρφο Θηρασίας και τον Παλαιό Λιμένα Φηρών,
Δ. Ενημέρωση των πολιτών:
να αποφεύγουν την προσέγγιση σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, να επιλέγουν ασφαλείς διαδρομές κατά τη μετακίνησή τους μέσα στον αστικό ιστό και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα στα σημεία που υπάρχουν έντονες μορφολογικές κλίσεις και είναι πιθανόν να εκδηλωθούν κατολισθητικά φαινόμενα, να απομακρύνονται άμεσα από τις παράκτιες περιοχές, σε περίπτωση ισχυρής σεισμικής δόνησης, να προχωρήσουν σε άρση επικίνδυνων στοιχείων μη δομικής τρωτότητας στα κτίριά τους (βαριά επικρεμάμενα αντικείμενα, ψευδοροφές κλπ),
Ε. Άμεση κένωση των υδάτων στις κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες),
ΣΤ. Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στο λιμένα του Αθηνιού, με εξαίρεση τις ώρες πρόσδεσης πλοίων,
Ζ. Απαγόρευση των οικοδομικών εργασιών σε όλο τον Δήμο Θήρας και των πάσης φύσης εργασιών σε επικίνδυνα σημεία σε όλο τον Δήμο Θήρας έως και την Παρασκευή 7/2/2025.

Αναμένεται επικαιροποίηση της Απόφασης τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με την εξέλιξη του φαινομένου».

Τα επικίνδυνα σημεία – Ανησυχία για κατολισθήσεις

Οι συνεχείς σεισμοί μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού οδήγησαν το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας να θέσει τον δήμο Θήρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αποτελεί μία καθαρά διοικητική απόφαση διευκρινίζει ο δήμος.

Στόχος είναι η διευκόλυνση του συντονισμού των αρμόδιων φορέων και η ταχύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή. Τα μέτρα λαμβάνονται προληπτικά, με γνώμονα τη διασφάλιση της δημόσιας ασφάλειας και της εύρυθμης λειτουργίας των υποδομών.

Οι συνεχείς δονήσεις, σε συνδυασμό με το γεωλογικό προφίλ, την υψηλή επισκεψιμότητα και την έντονη δόμηση στην Σαντορίνη ανησυχούν τους επιστήμονες για κατολισθήσεις σε 5 σημεία της Καλντέρας.

Στον Αθηνιό, στον Παλιό Λιμένα, στην παραλία Αμμούδι, την Αρμένη και τη Θηρασιά.

Οι σεισμοί που έγιναν κατά τη διάρκεια της νύχτας ανάγκασαν κάποιους ιδιοκτήτες καφέ να μην ανοίξουν σήμερα τα καταστήματά τους, ενώ κάποια σούπερ μάρκετ έκλεισαν νωρίτερα.

«Έχω επιλέξει ένα ωράριο από τις 9:30 μέχρι τις 14:00 για τυχόν ανάγκη ενός αρρώστου, ενός που έχει χτυπήσει, δεν ξέρουμε τι συμβαίνει» είπε χαρακτηριστικά ιδιοκτήτρια καταστήματος.

Ένας εργαζόμενος σε σούπερ μάρκετ που έχει μείνει στο νησί, δήλωσε: «Είναι μερικοί που φοβούνται και φεύγουν, είναι μερικοί που δεν έχουν την αίσθηση τόσο του φόβου».

Αρκετοί είναι και οι τουρίστες που δεν φοβούνται και συνεχίζουν τις διακοπές τους.

«Είμαστε εδώ για να περάσουμε λίγες μέρες διακοπών και ξέρουμε για τους σεισμούς, αλλά είναι φυσιολογικό για εμάς γιατί το Μεξικό έχει πολλούς σεισμούς» εξήγησε μία τουρίστρια.

Σε αρκετά σημεία του νησιού έχουν τοποθετηθεί κορδέλες προκειμένου να μην επιτρέπεται η πρόσβαση για λόγους ασφαλείας.

Συνεχείς σεισμικές δονήσεις στην Αμοργό – Ανησυχία και ετοιμότητα

Με τις σεισμικές δονήσεις λίγα μίλια νοτιοδυτικά της Αμοργού να συνεχίζονται, οι κάτοικοι ναι μεν δηλώνουν ψύχραιμοι, αλλά προφανώς υπάρχει ανησυχία.

Στον οικισμό Κατάπολα, συγκεκριμένα, οι κάτοικοι είναι αναστατωμένοι αφού οι σεισμοί επιμένουν. Τα 5,2 Ρίχτερ τους έθεσαν σε επαγρύπνηση. Μέσα σε μισή ώρα χτύπησαν εφτά σεισμικές δονήσεις άνω των 4 Ρίχτερ.

Στο νησί έχουν καταφθάσει ενισχύσεις, τόσο πυροσβέστες όσο και ιατρικό προσωπικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι αναμένεται και Κλιμάκιο της Γενικής Γραμματείας Φυσικών Καταστροφών ώστε να κάνει αυτοψία στα κτίρια.

Όλα τα σενάρια ανοιχτά

Πάνω από 7.700 σεισμοί ταρακούνησαν τη Σαντορίνη μέσα σε διάστημα 10 ημερών. Παρόλα αυτά οι δονήσεις συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. Το ερώτημα είναι αν στον παρόντα χρόνο, τα χαρακτηριστικά της σεισμικής ακολουθίας δίνουν ενδείξεις σταθεροποίησης, ύφεσης ή κλιμάκωσης.

Την Πέμπτη (5/2) λίγο μετά τις 9 το βράδυ, το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο κατέγραψε την ισχυρότερη μέχρι στιγμής δόνηση εντάσεως 5,2 βαθμών της κλίμακας Ριχτερ με επίκεντρο την Άνυδρο. Αμέσως μετά, ακολούθησε μπαράζ μικρότερων σεισμών κοντά στο 4, που συνεχίστηκαν μέχρι το πρωί.

«Όλη αυτή η σεισμικότητα εντάσσεται στο πλαίσιο της ακολουθίας της σμηνοσειράς. Δεν έχει αλλάξει η εκτίμησή μας ότι το καλό σενάριο της σμηνοσειράς, το οποίο όμως είναι και το πιο αργό, εξακολουθεί και παραμένει ως κυρίαρχο. Σε ύφεση δεν είναι με τίποτα, υπάρχει μια εξέλιξη της ακολουθίας, είμαστε προς τη σταθεροποίηση, αν σταματήσουν οι σεισμοί μεγέθους 5» τόνισε μεταξύ άλλων ο Διευθυντής Ερευνών Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών, κ. Δημήτρης Γκανάς.

Ο Διευθυντής Γεωδυναμικού, κ. Βασίλης Καραστάθης υπογράμμισε ότι «αυτή τη στιγμή πάντως εκεί που έχει περιοριστεί η ακολουθία θεωρώ ότι είναι ένα σημείο θετικό».

«Απομακρύνεται το σενάριο για πάνω από 6 βαθμούς, 6,1 6,2 και ενισχύεται το σενάριο – στην ακραία περίπτωση επαναλαμβάνω – για κάτω από 6 βαθμούς. Αυτό το σενάριο τώρα πια δεν υπάρχει. Για κάτω όμως, από 6, δηλαδή 5,9, 5,8, υπάρχει μία απειροελάχιστη πιθανότητα να εκδηλωθεί ένας τέτοιος σεισμός» σημείωσε ο Καθηγητής Γεωλογίας και Πρόεδρος ΟΑΣΠ, Ευθύμης Λέκκας.

Στο ρήγμα νοτίως της Ίου, επικεντρώνει την προσοχή του ο Ομότιμος Καθηγητής Τεκτονικής Γεωλογίας και Γεωδυναμικής ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παπανικολάου, θεωρώντας ότι η σεισμική δραστηριότητα κατευθύνεται προς τα εκεί. «Το χθεσινό 5,2 δεν είναι μόνο ότι αυξήθηκε το μέγεθος, αυξήθηκε και ο χώρος που βρίσκεται σε εντατική διέγερση και σπάνε ρήγματα σε όλη την ευρύτερη περιοχή»

Βρισκόμαστε στη μέση του δρόμου για την αποκλιμάκωση, εκτιμά το Γεωδυναμικό.

Αναμένεται μεγάλος σεισμός;

Η κυρια άποψη ανάμεσα στους γεωλόγους είναι πως δεν θα υπάρξει μεγάλος σεισμός και θα συνεχιστούν για κάποιες εβδομάδες οι μεσαίας έντασης σεισμοί 4-5 ρίχτερ πριν αρχίσει η αποκλιμάκωση.

Ο κ. Γκανάς τόνισε: «Η έννοια της σεισμικότητας οφείλεται σε μια ροή ηφαιστειακών ρευστών από το Κολούμπο της Σαντορίνης και τώρα πηγαίνει προς την Άνυδρο. Από εκεί δεν μπορεί να προχωρήσει βορειότερα και τώρα σπάει ό,τι ρήγματα βρει εκεί μέσα, μικρότερα ρήγματα που δίνουν 5 – 5,1- 5,2 Ρίχτερ. Εκτιμώ ότι θα πάρει 2 εβδομάδες μέχρι να σταθεροποιηθεί και κατόπιν θα αρχίσει η αποκλιμάκωση».

Τι συμβαίνει με το υποθαλάσσιο ηφαίστειο

Ρευστή είναι η κατάσταση σε σχέση με την ενεργοποίηση του υποθαλάσσιου ηφαιστείου στην περίπτωση που σπάσει.

Ο Καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, κ. Κώστας Συνολάκης ανέφερε: «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και για τα δύο ενδεχόμενα, δηλαδή και σε περίπτωση που γίνει ένας μεγαλύτερος σεισμός αλλά και σε περίπτωση που έχουμε μία ηφαιστειακή κρίση της Σαντορίνης. Κρίση το λένε οι ηφαιστειολόγοι όταν ένα ηφαίστειο μπαίνει σε ένα μικρό παροξυσμό».

Η επιστημονική παρακολούθηση του φαινομένου είναι διαρκής, Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοικοι των Κυκλάδων πρέπει να γνωρίζουν ότι η σεισμική δραστηριότητα θα συνεχιστεί για τις επόμενες εβδομάδες με την ίδια ένταση.