Ιλ. Θεοτοκά στο ΕΡΤNews για τα challenges εφήβων: «Οι σχέσεις με την οικογένεια παίζουν ρόλο στο πόσο προκαλούμε τους άλλους και πόσο θέλουμε να προκαλέσουμε βλάβη στον εαυτό μας»

Για το φαινόμενο με τις επικίνδυνες δοκιμασίες (challenges), στις οποίες παίρνουν μέρος πολλοί έφηβοι μίλησε η κλινική ψυχολόγος Ίλια Θεοτοκά, στην εκπομπή «Newsroom» του ΕΡΤNews, με αφορμή τη 14χρονη μαθήτρια που λιποθύμησε μετά από challenge για το ποιος θα κρατήσει περισσότερο την αναπνοή του.

«Το ότι τα παιδιά δοκιμάζουν τα όριά τους στην εφηβεία δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Είναι η ευρηματικότητα που έχουν οι έφηβοι για να κάνουν διάφορα ριψοκίνδυνα πράγματα.

Ξέρουμε ότι στην εφηβεία η παρορμητικότητα είναι στα high της, όπως λέμε, γιατί και ο εγκέφαλος δεν έχει ωριμάσει ακόμα, είναι εν εξελίξει, για να έχει αυτό που λέμε, έλεγχο των παρορμήσεων.

Οπότε κάποια παιδιά είτε γιατί είναι από την φύση τους παρορμητικά, είτε ακόμα και αυτά που δεν είναι, στην εφηβεία η παρορμητικότητα αυξάνεται. Είτε δηλαδή με την έννοια της επιθετικότητας, της χρήσης αλκοόλ, της δοκιμής χρήσης αλκοόλ ή ουσιών, είτε λόγω υπερβολικής παρορμητικότητας ή και γιατί μπορεί να υπάρχει από πίσω μία καταθλιπτική διάθεση, μία δυσθυμική διαταραχή, όπου οδηγούνται πολλές φορές σε αυτές τις μορφές αυτοτραυματισμού, ακόμα και αν συνειδητά δεν καταλαβαίνουν, ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο.

Τα παιδιά θεωρούν ότι δεν θα πάθουν τίποτα. Είναι σε μία ηλικία που θεωρούν ότι δεν τους αγγίζει οι βλάβες ή προβλήματα στη σωματική τους υγεία» τόνισε η κα Θεοτοκά.

Ο ρόλος του ίντερνετ και των γονιών

«Το ίντερνετ έχει παίξει ρόλο σ΄ αυτό. Η απουσία των γονιών είναι μεγαλύτερη από ό, τι στη δική σας εποχή, όταν ήσασταν έφηβος ή στη δική μου. Και αυτό παίζει έναν ρόλο. Άρα τα παιδιά θέλουν να τραβήξουν την προσοχή, θέλουν να γίνουν πιο ριψοκίνδυνα από πίσω μπορεί να υπάρχει μία κατάθλιψη.

Το πώς είναι οι σχέσεις με την οικογένεια επίσης παίζουν ρόλο στο πόσο προκαλούμε τους άλλους και το πόσο θέλουμε ασυνείδητα να κάνουμε βλάβη και στον εαυτό μας.

Από την άλλη, αυτό που βλέπουν στο internet και στα social media είναι μια επιθετικότητα προς πάσα κατεύθυνση, είτε προς τον εαυτό τους με τις μορφές του αυτοτραυματισμού, που το έχουμε δει σε πάρα πολλά παιχνίδια και όπως έχουμε ξαναπεί τα παιδιά είναι εξαρτημένα από τα παιχνίδια αυτά και λειτουργούν μιμητικά, ελλείψει πολλές φορές της φροντίδας των γονιών ή το να αποτελέσουν οι γονείς ένα καλό πρότυπο, οπότε ταυτίζονται με αυτά τα πρότυπα και επαναλαμβάνουν μιμητικά αυτές τις συμπεριφορές» σημειώνει η κα Θεοτοκά και συμπληρώνει «τη σχέση εμπιστοσύνης πρέπει να την εγκαταστήσεις πριν την εφηβεία, γιατί εκεί υπάρχει αντίδραση.

Άρα τη σχέση εμπιστοσύνης πρέπει να τη χτίσεις από το δημοτικό. Τα όρια, την τρυφερότητα, το να ακούσεις το παιδί χωρίς να το κρίνεις. Γιατί αν ακούσεις το παιδί χωρίς να το κρίνεις, το παιδί θα ξανάρθει να σου μιλήσει.

Και εκεί πρέπει λίγο να διαχειριστείς αυτά που θα σου πει, πως θα περάσεις τα μηνύματά σου χωρίς να του το επιβάλεις και μέσα από μια συναισθηματική και τρυφερή σχέση. Ίσως εκεί οι γονείς πρέπει να δουν έναν ειδικό πως θα περάσουν τα μηνύματα, πόσο απαντάνε, πόσο συγκρούονται, πότε συγκρούονται, πόσο χρόνο δίνουν, πότε βάζουν όρια και όλα αυτά».

Το σχολείο

Αναφορικά με το γεγονός ότι τα φαινόμενα αυτά έχουν μειωθεί εντός του σχολείου, παρατειρούνται, όμως αρκετά έξω από αυτό η κα Θεοτοκά υπογραμμίζει: «Έχει οριοθετηθεί σε ένα βαθμό το σχολείο μην έχοντας τα παιδιά κινητά, οπότε επιλέγουν μετά τις ώρες του σχολείου να τα κάνουν αυτά. Αλλά πάνω απ’ όλα δάσκαλοι ενός παιδιού είναι οι γονείς του που είναι κάθε μέρα μαζί του και μετά έρχεται το σχολείο.

Γιατί ένας εκπαιδευτικός δεν μπορεί να διαχειριστεί και το μάθημα και το εκπαιδευτικό κομμάτι και τη συμπεριφορά. Άρα το μέτρο του να μην υπάρχουν κινητά μέσα στο σχολείο είναι καλό και πιστεύω ότι θα αποδώσει, αλλά δεν φτάνει, είναι μετά η σχέση μας με τα παιδιά».