Δριμεία κριτική στην απόφαση της Meta να καταργήσει το fact – checking στις ΗΠΑ — Τι λένε ειδικοί ερευνητές παραπληροφόρησης

Η ανακοίνωση-σοκ του τεχνολογικού γίγαντα Meta για τον τερματισμό του προγράμματος ελέγχου των γεγονότων (fact – checking) στις ΗΠΑ προκάλεσε την Τρίτη δριμεία κριτική από ερευνητές παραπληροφόρησης, οι οποίοι προειδοποίησαν ότι κινδυνεύει να ανοίξει τις πύλες για τη διάδοση ψευδών αφηγήσεων.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Meta Μαρκ Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε ότι η εταιρεία θα «ξεφορτωθεί» τους τρίτους ελεγκτές γεγονότων στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια σαρωτική αλλαγή πολιτικής που οι αναλυτές είδαν ως μια προσπάθεια να κατευνάσει τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

«Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς τα πίσω για τη μετριοπάθεια του περιεχομένου σε μια εποχή που η παραπληροφόρηση και το επιβλαβές περιεχόμενο εξελίσσονται ταχύτερα από ποτέ», δήλωσε ο Ross Burley, συνιδρυτής του μη κερδοσκοπικού Κέντρου για την Ανθεκτικότητα της Πληροφορίας.

Ο έλεγχος των γεγονότων και η έρευνα για την παραπληροφόρηση αποτελούν εδώ και καιρό ένα καυτό θέμα σε ένα υπερπολωμένο πολιτικό κλίμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τους συντηρητικούς υποστηρικτές των ΗΠΑ να λένε ότι αποτελούν εργαλείο για τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου και τη λογοκρισία δεξιού περιεχομένου.

Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Τραμπ και ο δισεκατομμυριούχος σύμμαχός του Έλον Μασκ – ιδιοκτήτης του γίγαντα των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης X, πρώην Twitter – έχουν επαναλάβει εδώ και καιρό παρόμοιες καταγγελίες.

Ενώ οι προσπάθειες για την προστασία της ελεύθερης έκφρασης είναι ζωτικής σημασίας, η κατάργηση του ελέγχου των γεγονότων χωρίς αξιόπιστη εναλλακτική λύση ενέχει τον κίνδυνο να ανοίξει τις πύλες σε πιο επιβλαβείς αφηγήσεις», δήλωσε ο Burley.

«Αυτή η κίνηση φαίνεται περισσότερο να έχει να κάνει με πολιτικό κατευνασμό παρά με έξυπνη πολιτική».

Ως εναλλακτική λύση, ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε ότι οι πλατφόρμες της Meta, το Facebook και το Instagram, θα χρησιμοποιούν «κοινοτικές σημειώσεις παρόμοιες με το Χ» στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τo Community Notes είναι ένα εργαλείο συντονισμού από το πλήθος, το οποίο το Χ έχει προωθήσει ως τον τρόπο με τον οποίο οι χρήστες προσθέτουν περιεχόμενο στις αναρτήσεις, αλλά οι ερευνητές έχουν επανειλημμένα αμφισβητήσει την αποτελεσματικότητά του στην καταπολέμηση των ψευδών στοιχείων.

«Δεν θα βασιζόσασταν σε οποιονδήποτε για να σταματήσετε τη διαρροή της τουαλέτας σας, αλλά η Meta επιδιώκει τώρα να βασιστεί σε οποιονδήποτε για να σταματήσει την παραπληροφόρηση από τη διάδοση στις πλατφόρμες της», δήλωσε στο AFP ο Michael Wagner, από τη Σχολή Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον.

«Το να ζητάμε από τους ανθρώπους, αφιλοκερδώς, να αστυνομεύουν τους ψευδείς ισχυρισμούς που αναρτώνται στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων της Meta είναι μια παραίτηση από την κοινωνική ευθύνη».

Η νέα προσέγγιση της Meta αγνοεί έρευνες που δείχνουν ότι «οι χρήστες των Community Notes υποκινούνται σε μεγάλο βαθμό από κομματικά κίνητρα και τείνουν να υπερ-στοχοποιούν τους πολιτικούς τους αντιπάλους», δήλωσε ο Alexios Mantzarlis, διευθυντής της Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια, την Εμπιστοσύνη και την Ασφάλεια στο Cornell Tech.

Η ανακοίνωση της Meta αποτελεί οικονομικό πλήγμα για τους τρίτους ελεγκτές γεγονότων που εδρεύουν στις ΗΠΑ.

Το πρόγραμμα της Meta και οι εξωτερικές επιχορηγήσεις ήταν «κυρίαρχες πηγές εσόδων» για τους παγκόσμιους φορείς ελέγχου των γεγονότων, σύμφωνα με έρευνα του 2023 του Διεθνούς Δικτύου Ελέγχου Γεγονότων (IFCN) σε 137 οργανισμούς σε δεκάδες χώρες.

Η απόφαση θα «πλήξει επίσης τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που αναζητούν ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες για να λάβουν αποφάσεις σχετικά με την καθημερινή τους ζωή και τις αλληλεπιδράσεις τους», δήλωσε η διευθύντρια του IFCN Angie Holan.

«Είναι ατυχές το γεγονός ότι η απόφαση αυτή έρχεται στον απόηχο εξωτερικών πολιτικών πιέσεων από μια νέα κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της», πρόσθεσε η Holan.

Ο Aaron Sharockman, εκτελεστικός διευθυντής του αμερικανικού οργανισμού ελέγχου των γεγονότων PolitiFact, διαφώνησε με τον ισχυρισμό ότι ο έλεγχος των γεγονότων αποτελεί εργαλείο καταστολής της ελευθερίας του λόγου.

Ο ρόλος των αμερικανών fact-checkers, είπε, ήταν να παρέχουν «πρόσθετο λόγο και πλαίσιο στις αναρτήσεις που οι δημοσιογράφοι διαπίστωσαν ότι περιέχουν παραπληροφόρηση» και εναπόκειται στη Meta να αποφασίσει ποιες κυρώσεις θα αντιμετωπίσουν οι χρήστες.

«Το σπουδαίο με την ελευθερία του λόγου είναι ότι οι άνθρωποι είναι σε θέση να διαφωνούν με οποιοδήποτε κομμάτι της δημοσιογραφίας που δημοσιεύουμε», δήλωσε ο Sharockman.

«Αν η Meta είναι αναστατωμένη που δημιούργησε ένα εργαλείο για να λογοκρίνει, θα πρέπει να κοιτάξει λίγο στον καθρέφτη».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το PolitiFact είναι ένας από τους πρώτους εταίρους που συνεργάστηκαν με το Facebook για την έναρξη του προγράμματος ελέγχου των γεγονότων στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2016.

Πηγή: Afp