«Καμπανάκι» από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο για τον Ενωσιακό προϋπολογισμό

Για πολλοστή φορά, το εκτιμώμενο επίπεδο σφάλματος στις δαπάνες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ έχει αυξηθεί, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).

Το ΕΕΣ προειδοποιεί επίσης για τους αυξανόμενους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που απειλούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ λόγω του πρωτοφανούς ύψους χρέους, του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και του αυξημένου πληθωρισμού.

Αν και το ΕΕΣ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι λογαριασμοί της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2023 αποτυπώνουν ρεαλιστικά την οικονομική της κατάσταση και οι πράξεις εσόδων δεν φαίνεται να περιέχουν σφάλματα, εκφράζει ανησυχία για την αύξηση του επιπέδου σφάλματος στο 5,6% (σε σύγκριση με 4,2% το 2022 και 3,0% το 2021) που αφορά τις δαπάνες ύψους 191,2 δισ. ευρώ της ΕΕ. Παράλληλα, εντοπίζονται παρατυπίες και σε μέρος των 48,0 δισ. ευρώ που δαπανήθηκαν στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), ο οποίος αποτελεί τον κύριο πυλώνα της δέσμης μέτρων της ΕΕ για την ανάκαμψη μετά την πανδημία, γνωστή και ως NextGenerationEU (NGEU). Το ΕΕΣ αναγνώρισε πληρωμές για τις οποίες δεν πληρούνταν όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις, καθώς και αδυναμίες στα συστήματα εποπτείας των κρατών μελών.

«Είμαστε σχεδόν στο μέσο της δημοσιονομικής περιόδου 2021-2027 και τα ευρήματα της ετήσιας έκθεσής μας επισήμαναν κρίσιμες προκλήσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών επιπέδων παράτυπων δαπανών», δήλωσε ο Tony Murphy, Πρόεδρος του ΕΕΣ. «Αυτές οι προκλήσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη για ισχυρά συστήματα εποπτείας και λογοδοσίας τόσο σε επίπεδο κρατών μελών όσο και σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών και να εξασφαλιστούν οι μελλοντικοί προϋπολογισμοί της ΕΕ».

Αρνητική γνώμη και ανησυχίες

Η αρνητική γνώμη του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) σχετικά με τις δαπάνες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2023 επισημαίνει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την αυξανόμενη συχνότητα και το μέγεθος των σφαλμάτων στις δαπάνες, ιδίως στον τομέα της συνοχής. Η αύξηση του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος από το 6,4% το 2022 στο 9,3% το 2023 προκαλεί ανησυχία, καθώς πολλές από αυτές τις δαπάνες ελέγχονται από τους ίδιους εθνικούς φορείς που διαχειρίζονται και άλλες χρηματοδοτήσεις.

Σημαντικά σφάλματα στον Μηχανισμό Ανάκαμψης

Η γνώμη «με επιφύλαξη» για τις δαπάνες του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) υπογραμμίζει τη μη συμμόρφωση με τους σχετικούς κανόνες σε περίπου το ένα τρίτο των πληρωμών, οδηγώντας σε σημαντικά σφάλματα. Αρνητικά επηρεάζεται η αποτελεσματικότητα και η αξιοπιστία των δεδομένων που αναφέρονται από τα κράτη μέλη, γεγονός που ενδέχεται να έχει συνέπειες για την ορθή διαχείριση του προϋπολογισμού.

Η οικονομική κατάσταση της ΕΕ ενισχύει τις ανησυχίες αυτές, με τις εκκρεμείς υποχρεώσεις να αυξάνονται σημαντικά και τη μελλοντική βιωσιμότητα της χρηματοδότησης, ιδιαίτερα σε σχέση με τα δάνεια του Next Generation EU (NGEU), να τίθεται υπό αμφισβήτηση. Ο υψηλός πληθωρισμός προσθέτει περαιτέρω πίεση και αναμένεται να μειώσει την αγοραστική δύναμη του προϋπολογισμού.

Κίνδυνοι από τα δάνεια στην Ουκρανία

Το ΕΕΣ υπογραμμίζει πως η αύξηση της χρηματοδότησης προς την Ουκρανία και οι προοπτικές νέων δανειακών διευκολύνσεων προμηνύουν επίσης κινδύνους για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς δεν υπάρχει η απαραίτητη πρόβλεψη για την κάλυψη αυτών των επιπλέον υποχρεώσεων.

Συνολικά, η κατάσταση απαιτεί προσεκτική παρακολούθηση και πιθανές μεταρρυθμίσεις για την εξασφάλιση της χρηστής διαχείρισης των ευρωπαϊκών πόρων.