Νέα μελέτη συνδέει τον σίδηρο που βρίσκεται στο κόκκινο κρέας με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2

Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη η οποία ανέλυσε τις διατροφικές συνήθειες 206.615 επαγγελματιών υγείας που συλλέχθηκαν σε διάστημα 36 ετών. Η μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές από το Χάρβαρντ, διαπίστωσε πως τα άτομα που είχαν υψηλά επίπεδα αιμικού (ζωικού) σιδήρου που βρίσκεται στο κόκκινο κρέας και σε άλλα ζωικά προϊόντα, είχαν έως και 26% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο και για τις φυτικές πηγές σιδήρου όπως τα φασόλια και το σπανάκι, είπαν οι ερευνητές.

Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων, την υποστήριξη του ανοσοποιητικού μας συστήματος και την παραγωγή ορμονών. Μέσω της διατροφής μας λαμβάνουμε είτε αιμικό είτε μη αιμικό σίδηρο.

«Σε σύγκριση με προηγούμενες μελέτες που βασίζονταν αποκλειστικά σε επιδημιολογικά δεδομένα, ενσωματώσαμε πολλαπλά στρώματα πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των επιδημιολογικών δεδομένων, των συμβατικών μεταβολικών βιοδεικτών και της μεταβολομικής», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Φένγκλεϊ Γουάνγκ.

«Αυτό μας επέτρεψε να επιτύχουμε μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της συσχέτισης μεταξύ της πρόσληψης σιδήρου και του κινδύνου διαβήτη τύπου 2, καθώς και των πιθανών μεταβολικών οδών που διέπουν αυτήν τη συσχέτιση» πρόσθεσε.

Τα ευρήματά τους βασίζονται στα δεδομένα μιας μακροχρόνια μελέτη στην οποία συμμετείχαν πάνω από 200.000 νοσηλευτές και επαγγελματίες υγείας στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες εξέτασαν πόσο σίδηρο κατανάλωναν οι συμμετέχοντες και σε ποια μορφή- ολικό, αιμικό, μη αιμικό (από φυτικά τρόφιμα) και συμπληρωματικό (από συμπληρώματα). Στη συνέχεια, συνέκριναν αυτές τις πληροφορίες με τα δεδομένα υγείας των συμμετεχόντων, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2, λαμβάνοντας υπόψη διάφορους και άλλους παράγοντες υγείας και τρόπου ζωής.

Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης τους βιολογικούς μηχανισμούς που υποστηρίζουν τη σχέση του αιμικού σιδήρου με τη νόσο, μεταξύ μικρότερων υποσυνόλων των συμμετεχόντων. Εξέτασαν μεταβολικούς βιοδείκτες πλάσματος 37.544 συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τα επίπεδα ινσουλίνης, το σάκχαρο του αίματος, τα λιπίδια του αίματος, τη φλεγμονή και δύο βιοδείκτες του μεταβολισμού του σιδήρου. Έπειτα, εξέτασαν τα μεταβολικά προφίλ 9.024 συμμετεχόντων—επίπεδα μικρομοριακών μεταβολιτών στο πλάσμα, που είναι ουσίες που προέρχονται από σωματικές διεργασίες, όπως η διάσπαση τροφών ή χημικών ουσιών.

Η μελέτη διαπίστωσε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της υψηλότερης πρόσληψης ζωικού σιδήρου και του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Οι συμμετέχοντες στην ομάδα με την υψηλότερη πρόσληψη διέτρεχαν 26% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο σε σχέση με εκείνους που κατανάλωναν λιγότερο κόκκινο κρέας. Όπως και προηγούμενες μελέτες, οι ερευνητές δεν βρήκαν σημαντική συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης μη αιμικού σιδήρου και του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η υψηλότερη πρόσληψη αιμικού σιδήρου συσχετίστηκε με μεταβολικούς βιοδείκτες του αίματος που σχετίζονται με την πάθηση. Η υψηλότερη πρόσληψη ζωικού σιδήρου συσχετίστηκε με υψηλότερα επίπεδα βιοδεικτών όπως το C-πεπτίδιο, τα τριγλυκερίδια, η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, η λεπτίνη και δείκτες υπερφόρτωσης σιδήρου, καθώς και με χαμηλότερα επίπεδα ευεργετικών βιοδεικτών όπως η HDL χοληστερόλη και η αδιπονεκτίνη.

Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης πάνω από δέκα μεταβολιτές του αίματος – συμπεριλαμβανομένης της L-βαλίνης, της L-λυσίνης, του ουρικού οξέος και αρκετών μεταβολιτών λιπιδίων – που μπορεί να παίζουν ρόλο στη σχέση μεταξύ της πρόσληψης ζωικού σιδήρου και του κινδύνου διαβήτη τύπου 2. Οι συγκεκριμένοι μεταβολίτες έχουν ήδη συσχετιστεί με τη νόσο.

Σε επίπεδο πληθυσμού, τα ευρήματα της μελέτης έχουν σημαντικές επιπτώσεις για τις διατροφικές οδηγίες και τις στρατηγικές δημόσιας υγείας για τη μείωση των ποσοστών διαβήτη, σύμφωνα με τους ερευνητές. Συγκεκριμένα, τα ευρήματα εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την προσθήκη ζωικού σιδήρου σε υποκατάστατα κρέατος για την ενίσχυση της γεύσης και της εμφάνισής τους. Αυτά τα προϊόντα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, αλλά οι επιπτώσεις στην υγεία απαιτούν περαιτέρω έρευνα.

«Αυτή η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία των υγιεινών διατροφικών επιλογών στην πρόληψη του διαβήτη», δήλωσε ο συν-συγγραφέας Φρανκ Χου, καθηγητής Διατροφής και Επιδημιολογίας. «Η μείωση της πρόσληψης ζωικού σιδήρου, ιδιαίτερα από το κόκκινο κρέας, και η υιοθέτηση μιας πιο φυτικής διατροφής μπορεί να είναι αποτελεσματικές στρατηγικές για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη» πρόσθεσε.

Οι ερευνητές σημείωσαν ότι η μελέτη είχε αρκετούς περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ατελούς καταγραφής των συγχυτικών παραγόντων και των σφαλμάτων μέτρησης στα επιδημιολογικά δεδομένα. Επιπλέον, τα ευρήματα – με βάση έναν πληθυσμό της μελέτης που ήταν ως επί το πλείστον λευκοί – πρέπει να αναπαραχθούν και σε άλλες φυλετικές και εθνοτικές ομάδες.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Nature Metabolism.