Έρχεται διπλή παρέμβαση της κυβέρνησης για την αύξηση της προσφοράς κατοικίας – Όλα τα σενάρια

Η επιστροφή στην κανονικότητα μετά τις θερινές διακοπές θα βρει χιλιάδες οικογένειες αντιμέτωπες με μια σκληρή πραγματικότητα: την εξεύρεση στέγης, είτε πρόκειται για φοιτητική είτε για οικογενειακή κατοικία. Το πρόβλημα είναι εκρηκτικό και η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει σειρά παρεμβάσεων για να δώσει ανάσα σε χιλιάδες οικογένειες και κυρίως να αντιμετωπίσει την εκρηκτική άνοδο των ενοικίων, που κυριολεκτικά τινάζουν στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Οι πρωτοβουλίες που έχουν προαναγγελθεί από την κυβέρνηση θα κινούνται σε δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά την προσπάθεια περιορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης, και ο δεύτερος στοχεύει στο άνοιγμα κλειστών διαμερισμάτων. Και οι δύο αυτές ενέργειες αποσκοπούν στην αύξηση της προσφοράς κατοικίας, ώστε, αφενός, να βρεθούν σπίτια που θα καλύψουν τις ανάγκες των οικογενειών και των φοιτητών, και, αφετέρου, να μειωθούν τα ενοίκια, τα οποία τα τελευταία χρόνια αυξάνονται ραγδαία.

Ήδη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δώσει το περίγραμμα των παρεμβάσεων, και εκτιμάται ότι από τη ΔΕΘ στις αρχές του επόμενου μήνα θα παρουσιάσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η κυβέρνηση.

Μία από τις παρεμβάσεις που εξετάζονται είναι η αύξηση της φορολογίας, ώστε να αποτραπεί η μαζική είσοδος ακινήτων στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς και η επανεξέταση της συνολικής αντιμετώπισης της αγοράς των μακροχρόνιων αστικών μισθώσεων.

Κίνητρα να ανοίξουν κλειστά διαμερίσματα

Επιπλέον, εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθούν κίνητρα στους ιδιοκτήτες ακινήτων, μέσω της μείωσης της αυτοτελούς φορολόγησης των ενοικίων, ώστε να ανοίξουν τα κλειστά σπίτια που διαθέτουν. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 200.000 κλειστά διαμερίσματα, τα οποία για διάφορους λόγους δεν διατίθενται στην αγορά. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αυτά τα διαμερίσματα, σε συνδυασμό με εκείνα που θα μπορούσαν να επιστρέψουν από τη βραχυχρόνια στη μακροχρόνια μίσθωση, θα μπορούσαν να δώσουν ανάσα στην αγορά στέγης στα μεγάλα αστικά κέντρα, τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα τα τελευταία χρόνια, με την κατάσταση να επιδεινώνεται χρόνο με τον χρόνο.

Ποια όμως είναι τα ενδεχόμενα; Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες, εξετάζεται η επιβολή υψηλότερων συντελεστών για εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, με παράλληλη παρέμβαση στη φορολογία των εισοδημάτων από μακροχρόνιες μισθώσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση τα ισχύοντα σήμερα, το εισόδημα από ενοίκια φορολογείται κλιμακωτά από το πρώτο ευρώ. Ο αρχικός συντελεστής είναι 15% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ. Στη συνέχεια, οι συντελεστές αυξάνονται, φτάνοντας το 35% για εισοδήματα από 12.001 έως 35.000 ευρώ και το 45% για εισοδήματα άνω των 35.001 ευρώ.

Συνολικά, τα εισοδήματα από ενοίκια ανέρχονται σε περίπου 6,5 δισ. ευρώ ετησίως, με σχεδόν οκτώ στους δέκα φορολογούμενους να δηλώνουν ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ, ενώ το 14% δηλώνει εισοδήματα από 5.000 έως 10.000 ευρώ. Έτσι, εννέα στους δέκα ιδιοκτήτες ακινήτων δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από ενοίκια χαμηλότερα από 10.000 ευρώ.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τα δεδομένα της ΑΑΔΕ, πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων που δραστηριοποιούνται στις τρεις μεγαλύτερες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από ενοίκια κάτω από 12.000 ευρώ, ώστε ο συντελεστής να μην ξεπερνά το 15%. Εξετάζεται η αύξηση του ελάχιστου συντελεστή στο 22% για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και η μείωση στο 7,5% για τις μακροχρόνιες για το τμήμα έως 12.000 ευρώ, ενώ για εισοδήματα από 12.001 έως 35.000 ευρώ ο συντελεστής να διαμορφωθεί στο 17,5%.

Επαναφορά εκπτώσεων

Ένα άλλο σενάριο που εξετάζεται είναι η επαναφορά των εκπτώσεων φόρου για ενοίκιο πρώτης κατοικίας και των τόκων για στεγαστικά δάνεια. Αυτές οι παρεμβάσεις θεωρούνται κομβικές για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του κόστους στέγασης, πέρα από τη μείωση των φορολογικών βαρών.

Επιπλέον, έχουν ήδη ανακοινωθεί παρεμβάσεις με αλλαγές στη διάρκεια των βραχυχρόνιων μισθώσεων και στον αριθμό των ακινήτων που θα υποχρεούνται σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα:

• Η μίσθωση κάθε ακινήτου να μην υπερβαίνει τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος και, για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, τις 60 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Υπέρβαση της διάρκειας θα επιτρέπεται μόνο εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή από το σύνολο των ακινήτων δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος.
• Να μην επιτρέπεται βραχυχρόνια μίσθωση άνω των δύο ακινήτων ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος. Σε αυτή την περίπτωση, όσοι εκμεταλλεύονται τουλάχιστον δύο ακίνητα θα αντιμετωπίζονται ως επιχειρηματίες που θα υπάγονται σε καθεστώς ΦΠΑ και θα καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές. Σήμερα, για να θεωρηθεί ένας ιδιοκτήτης ακινήτου επαγγελματίας και να προχωρήσει σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, θα πρέπει να διαθέτει τρία ή περισσότερα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης.