Επίδομα και καλοκαιρινή άδεια: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι εργαζόμενοι
Διαφορετικές ρυθμίσεις για εργαζόμενους, τηλεργαζόμενους και εργαζόμενους που εργάζονται με εκ περιτροπής εργασία περιλαμβάνει η ατζέντα της καλοκαιρινής άδειας.
Το επίδομα άδειας, σύμφωνα με τη νομοθεσία, υπολογίζεται με βάση τον χρόνο εργασίας και κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειας απαγορεύεται η απόλυση του εργαζόμενου.
Η ετήσια άδεια υπολογίζεται από την έναρξη της απασχόλησής του σύμφωνα με το εβδομαδιαίο σύστημα εργασίας του (πενθήμερο ή εξαήμερο), χωρίς να απαιτείται να συμπληρώσει διάστημα προϋπηρεσίας στον εργοδότη του. Κατά την Επιθεώρηση Εργασίας με το άρθρο 3 του Α.Ν. 539/45, κατά τη διάρκεια της αδείας του ο μισθωτός δικαιούται να λάβει τις «συνήθεις αποδοχές», δηλαδή τις αποδοχές εκείνες που θα έπαιρνε, εάν εργαζόταν στην επιχείρηση κατά τον αντίστοιχο χρόνο.
Ο εργοδότης υποχρεούται να του χορηγήσει το αργότερο μέχρι 31 Μαρτίου του επόμενου έτους, αναλογία των ημερών αδείας που δικαιούται από την πρόσληψή του μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του συγκεκριμένου ημερολογιακού έτους, σύμφωνα με τους μήνες απασχόλησής του.
Το ποσοστό αδείας υπολογίζεται στη βάση των 20 εργασίμων ημερών ετήσιας άδειας για όσους εργάζονται πενθήμερο και των 24 εργασίμων ημερών για όσους εργάζονται εξαήμερο.
Όταν ο εργαζόμενος συμπληρώσει χρόνο στον ίδιο εργοδότη
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο της ΓΣΕΕ, εάν ο εργαζόμενος συμπληρώσει δωδεκάμηνη εργασία, δικαιούται άδεια 21 ημερών σε περίπτωση πενθήμερης εργασίας και 25 ημερών εφόσον απασχολείται σε εξαήμερη εργασία. Για το τρίτο και τα επόμενα έτη ο εργαζόμενος δικαιούται από την 1ηΙανουαρίου κάθε έτους την κανονική ετήσια άδειά του με αποδοχές, δηλαδή 22 ημέρες (πενθήμερη εργασία) και 26 ημέρες (εξαήμερη εργασία).
Εφόσον ο εργαζόμενος συμπληρώσει 10 έτη εργασίας στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσίας 12 ετών σε οποιοδήποτε εργοδότη, ο εργαζόμενος δικαιούται άδεια 25 εργασίμων ημερών (πενθήμερη εργασία) και 30 εργασίμων ημερών (εξαήμερη εργασία).
Εάν έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας σε οποιοδήποτε εργοδότη οι εργαζόμενοι δικαιούνται μία επιπλέον ημέρα αδείας, δηλαδή 26 ημέρες (πενθήμερη εργασία) και 31 μέρες (εξαήμερη εργασία).
Στις ημέρες της ετήσιας άδειας υπολογίζονται μόνο οι εργάσιμες ημέρες. Ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνονται οι Κυριακές, οι επίσημες αργίες, οι ημέρες, που σχετίζονται με τοπικά έθιμα, ασθένειες και οι ειδικές άδειες που προβλέπονται από άλλες διατάξεις εάν συμπέσουν με αυτήν (πχ άδεια γάμου, άδεια γέννησης τέκνου, άδεια μητρότητας).
Ρυθμίσεις και για τηλεργαζόμενους
Οι τηλεργαζόμενοι, με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο, που έγινε λόγω της πανδημίας, διατηρούν το δικαίωμα της αποσύνδεσης. Έχουν δηλαδή το δικαίωμα να μην επικοινωνούν ψηφιακά ούτε ν΄ απαντούν σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία.
Με το άρθρο 61 του Ν. 4808/2021 δίνεται η δυνατότητα μεταφοράς της ετήσιας κανονικής άδειας μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους. Οι εργαζόμενοι δηλαδή μπορούν να πάρουν άδεια αναψυχής του 2023 μέχρι το τέλος Μαρτίου 2024.
Πότε μπορούν να πάρουν άδεια οι εργαζόμενοι
Η ετήσια άδεια αναψυχής χορηγείται σε συνεννόηση των εργοδοτών με τον εργαζόμενο. Τουλάχιστον οι μισοί εργαζόμενοι της επιχείρησης μπορούν να πάρουν την άδειά τους από 1 Μαΐου έως 30 Σεπτεμβρίου. Αν ένας εργαζόμενος δεν πάρει άδεια ως το α’ τρίμηνο του επόμενου έτους μπορεί να την πληρωθεί.
Οι εργοδότες, που απασχολούν εργαζόμενους με παιδιά έως 16 ετών και παιδιά άνω των 16 ετών με αναπηρία υποχρεούνται κατά τον προγραμματισμό του χρόνου χορήγησης των ετήσιων αδειών απουσίας του προσωπικού τους να λαμβάνουν υπόψη και τις οικογενειακές τους ανάγκες.
Επιτρέπεται υπό αυστηρές προϋποθέσεις να υπάρξει κατάτμηση του χρόνου ετήσιας αδείας εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους σε δύο περιόδους, εάν προκύψει σοβαρή ή επείγουσα ανάγκη της επιχείρησης.
Η πρώτη περίοδος της αδείας δεν μπορεί να περιλαμβάνει λιγότερες των έξι (6) εργασίμων ημερών σε εξαήμερη εβδομαδιαία εργασία και των πέντε (5) εργασίμων ημερών σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία ή των δώδεκα (12) εργασίμων ημερών, εφόσον αφορά ανηλίκους που εργάζονται νόμιμα.
Μετά από έγγραφη αίτηση του εργαζόμενου προς τον εργοδότη, η κατάτμηση του χρόνου αδείας επιτρέπεται σε περισσότερες των δύο περιόδους. Η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες σε εξαήμερη εβδομαδιαία εργασία και δέκα (10) εργάσιμες ημέρες, σε πενθήμερη ή δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες, εάν πρόκειται για ανηλίκους που εργάζονται νόμιμα.
Σε ό, τι αφορά επιχειρήσεις που απασχολούν τακτικό και εποχικό προσωπικό και παρουσιάζουν ιδιαίτερη σώρευση εργασίας που οφείλεται στο είδος ή στο αντικείμενο εργασιών τους, σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έτους (π.χ. ξενοδοχεία, εμπορικά καταστήματα σε τουριστικές περιοχές) για το τακτικό προσωπικό, ο εργοδότης δύναται να χορηγεί το τμήμα της αδείας των 10 εργασίμων ημερών επί πενθημέρου ή 12 επί εξαημέρου οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο ημερολογιακό έτος.
