«Ιστορίες Καλοσύνης»: Tο “Twin Peaks” συναντά το  “Black Mirror” με μάτια ερμητικά κλειστά

Το 2017 (ίσως και νωρίτερα), ο Τσάρλι Μπρούκερ (δημιουργός του Black Mirror) προσεγγίζει τον Γιώργο Λάνθιμο για να γυρίσει ένα επεισόδιο της σειράς. Τελικά δεν συμφωνούν και, όπως είπε ο δημιουργός στην Independent, «Το συζητήσαμε. Δεν καταφέραμε τελικά να κάνουμε κάτι… Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον». 7 χρόνια αργότερα, μια ανάσα μετά το οσκαρικό “Poor Things” και λίγο πριν ξεκινήσει τα γυρίσματα του remake τού “Save the Green Planet”, δοκιμάζει εκ του ασφαλούς να γυρίσει όχι ένα αλλά τρία επεισόδια σε ανάλογο ύφος. Τι πήγε λάθος;

Εξουσιομανής με ναρκισσιστικό σύνδρομο χειραγωγεί τους υπαλλήλους του έως ότου εκείνοι αντιδράσουν σε ένα ανηλεές στοκχολμικό σύνδρομο. Alter Ego εξαφανισμένης ερευνήτριας ωκεανού θυσιάζει εαυτόν για να πείσει για την αυθεντικότητά της. Δίδυμη προτρέπει ελιτίστικη αιρετική σέχτα να εμπιστευτεί την αδελφή της εν αγνοία της δεύτερης ως αρχιέρειας. Όλα αυτά σε έναν σπειροειδή κύκλο αφήγησης όπου παραδόξως υμνείται η επιβίωση, διαμέσου αντιπροσώπου μέσω της ζωής, της νεκρανάστασης και της θυσίας. Κάπου στον αρμό, ίσως υπάρχει καλοσύνη.

Η καλοσύνη της χειραγώγησης, η καλοσύνη της αυτοπροσφοράς, η καλοσύνη της πίστης, συνδέονται χωρίς αντίστοιχο ισόβαρο σε τρεις ιστορίες που σχηματικά και επιδεικτικά αυτάρεσκα δένουν με τη σκηνή στους τίτλους τέλους.

Στην πρώτη ιστορία υπάρχει η έγγραφη απαγόρευση σεξ, στη δεύτερη υπάρχει επιθυμία για σεξ, στην τρίτη η εκούσια επιλογή αποχής από το σεξ. Αντίστοιχα στην πρώτη ιστορία έχουμε επιβεβλημένη αδυναμία εγκυμοσύνης, ψυχολογική(;) εγκυμοσύνη, αποστροφή στο ήδη γεννημένο παιδί. Τέλος, το όνειρο, ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο των ιστοριών, συνειρμικά προφητεύει αρχικά μέσω déjà vu, στην επόμενη ιστορία με την αντιστροφή κοινωνίας σκύλων και ανθρώπων, και στην τελευταία με τη σωτηρία ενός πνιγμού σε πισίνα.

Με τη μουσική, άλλοτε με παραπομπές στο «Η Προφητεία», άλλοτε στο «Μάτια Ερμητικά Κλειστά», ύμνους που εμπεριέχουν ελληνικές και λατινικές λέξεις («Εσκότωσα / mori» «με σκότωσαν πολλοί πολύ» κ.λπ.), η ατμόσφαιρα σχεδόν απογειώνεται στις αυτόνομες τρεις ταινίες με τα όποια αναπάντητα ερωτήματά τους. Όταν όμως βλέπεις τα σημάδια της συρραφής στον Φρανκενστάιν, χάνεται η ψυχή του.

Επηρεασμένο από το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά», το “Twin Peaks” και το “Black Mirror”, με αντιδάνεια από τις ταινίες giallo (τα εύσημα μοιράζεται o Γιώργος Μαυροψαρίδης και το μοντάζ του) και διηγήματα του φανταστικού, το «Ιστορίες Καλοσύνης» θα μπορούσε να είναι η πιο ενδιαφέρουσα ταινία του Λάνθιμου αν αναγνωριστεί ότι είναι η πρώτη στην αγγλόφωνη περίοδό του που μέσα στο weird δεν επιλέγει τα ασφαλή διεθνή μονοπάτια δραματουργίας. Με τους ηθοποιούς να παίζουν ταυτόχρονα αμήχανα και ρεαλιστικά, ενώ προσαρμόζονται υποτακτικά στο σενάριο (σε αντίθεση με τον πρώτο κύκλο ταινιών του όπου η ομάδα Blitz κατηύθυνε ρυθμικά το σύμπαν της ιστορίας).

Ο Γιώργος Λάνθιμος εργαλειοποιεί άφοβα τις εμμονές του, με μια κάποια δικαιολογημένη ελιτίστικη αυταρέσκεια που… περνάει στο κοινό. Στο παράλογο σύμπαν του φροντίζει να έχει ελάχιστες μεν, βιωμένες δε αλήθειες, που απογειώνονται με «τεχνικές σοκ». Αποφεύγοντας να εξηγεί ψυχαναλυτικά τις ταινίες του, γιατί όπως λέει: «Θέλω οι ταινίες μου να (…) μην είναι μονοδιάστατες». Αυτό το καταφέρνει εξαίρετα. Αποφεύγοντας την αυστηρή ερμηνευτική καθοδήγηση (όπως αναφέρουν συχνά οι πρωταγωνιστές του), χαρίζει δημιουργική ελευθερία που τους ακολουθεί και στα επόμενα πρότζεκτ (π.χ. μια από τις ηρωίδες που υποδύεται η Έμμα Στόουν έχει το βαφτιστικό της όνομα (Έμιλυ), αυτό δηλαδή το όνομα που πλέον θα την ακολουθεί όπως λέει στην καριέρα της).

Στα στιβαρά σενάρια του Εντ Γκίνεϊ («Η Ευνοούμενη», “Poor Things”) παράγει ποιοτικές ταινίες ευρείας κατανάλωσης. Στις ιστορίες του Ευθύμη Φιλίππου μεταμορφώνεται σε πνευματικός δημιουργός που είτε αγαπάς, είτε μισείς. Οι «Ιστορίες Καλοσύνης» επιβεβαιώνουν πως αρέσκεται στην ελαστική αστάθεια που ενδυναμώνει το μυστήριο γύρω από το όνομά του. Επίγονος του Λουίς Μπουνιουέλ; Δυστυχώς όχι. Αδελφοποιτός του Άρι Άστερ; Μπορεί αυτό…

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας «Ιστορίες Καλοσύνης»

Πηγή: ertnews.gr