Πώς οι εφαρμογές ύπνου στο κινητό μας βοηθούν να κοιμηθούμε

Σε όλο τον κόσμο αρχίζουν να χρησιμοποιούνται οι εφαρμογές στο κινητό για καλύτερο ύπνο, ενώ παράλληλα οι ηλεκτρονικές συσκευές ενοχοποιούνται για αϋπνία.

Το ertnews.gr ζήτησε από τον νευρολόγο, κλινικό νευροφυσιολόγο και ειδικό ιατρού ύπνου, Νικόλαο -Τιβέριο Οικονόμου, να μας εξηγήσει όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για τις εφαρμογές ύπνου.

Υπάρχει μια ποικιλία εφαρμογών οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από την ακρόαση μιας ιστορίας πριν από τον ύπνο, τον καθοδηγούμενο διαλογισμόή την αναπνοή, τον λευκό ή καφέ θόρυβο, τους binaural beats( ακρόαση διφωνικών ρυθμών) ή την μουσική που ηρεμεί. Ποια είναι η γνώμη σας για τις εφαρμογές ύπνου;

Οι εφαρμογές του ύπνου, είτε είναι εφαρμογές που μετράνε την αρχιτεκτονική του ύπνου μας (τον χρόνο που περνάμε σε κάθε στάδιο του), τις συνολικές ώρες που κοιμόμαστε, εάν είναι σωστά τα ωράρια κλπ, είτε εφαρμογές που προσπαθούν να μας βάλουν πιο εύκολα στον ύπνο, είτε να τον διατηρήσουμε περισσότερο και χωρίς διάσπαση, γνωρίζουν τρομερή ανάπτυξη και αποσκοπούν στην βελτίωση εν γένει του ύπνου και κατ’ επέκταση της ευεξίας και λειτουργικότητας μέσα στην ημέρα.

Πολλές από αυτές τις εφαρμογές (αν όχι στο σύνολό τους) χρησιμοποιούν στοιχεία και τεχνικές που προτείνουμε στους ασθενείς μας στα κέντρα ύπνου, συνεπώς τα μηνύματα που περνάνε είναι στην σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον και για εμάς τους υπνολόγους, είναι μια πολύτιμη βοήθεια για πολλούς λόγους διότι:

• ο ασθενής είναι ήδη εξοικειωμένος με όρους και πρακτικές,
• δείχνει έμπρακτα ότι είναι κάτι που τον απασχολεί και νοιάζεται είτε να βρει μια λύση στο πρόβλημά του είτε να βελτιώσει περαιτέρω την ευεξία και την ποιότητα της ζωής του (με άλλα λόγια βάζει τον ύπνο ψηλά στα ζητούμενά του),
• αλλάζει κάπως τον τρόπο αλληλεπίδρασης και σχέσης «γιατρού – ασθενή» δίνοντας κάποιες πρωτοβουλίες στον ασθενή όσον αφορά τη διαχείριση του ζητήματός του,
• και τέλος επιτρέπουν σε κάποιον βαθμό (ειδικά τα wearables – αυτά που μοιάζουν με ρολόι) την καθημερινή παρακολούθηση της πορείας θεραπείας και άλλα.

Ο κύριος Οικονόμου απαντώντας σε ερωτήσεις τηλεθεατών, στην εκπομπή Στούντιο 4, εξήγησε τις διαφορετικές λειτουργίες των εφαρμογών ύπνου στα κινητά τηλέφωνα που ο αλγόριθμός τους στηρίζεται στον καρδιακό ρυθμό.

Μήπως οι εφαρμογές ύπνου είναι μια δικαιολογία για να κοιμηθούμε «αγκαλιά» με το κινητό μας, το οποίο τελικά δεν μπορούμε να το αποχωριστούμε;

Η αλήθεια είναι ότι το κινητό τείνει να αντικαταστήσει πολλά αντικείμενα με τα οποία οι περισσότεροι μεγαλώσαμε (βιβλίο, ραδιόφωνο, εφημερίδα κλπ), αλλά και να υποκαταστήσει τη δια ζώσης επαφή. Σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται μια κατάχρηση και δύσκολα το αποχωριζόμαστε ακόμη και όταν πάμε για ύπνο. Το κινητό έχει κατηγορηθεί ως υπαίτιο για εμφάνιση ή/και επιδείνωση αϋπνίας, για ύπνο πιο ελαφρύ και κατακερματισμένο, λόγω της εκπομπής μπλε ακτινοβολίας που ανταγωνίζεται την παραγωγή και έκλυση μελατονίνης (του φυσικού υπναγωγού του οργανισμού μας) και όχι μόνο.

Παρόλα αυτά, οι εφαρμογές με τους ήχους που προαναφέρθηκαν, εντάσσονται στα εργαλεία που χρησιμοποιούμε δειλά δειλά προς ώρας, αλλά που θα αποκτήσουν ολοένα και μεγαλύτερη χρηστικότητα στο άμεσο μέλλον. Άρα, τα κινητά μπορούν να έχουν και κάποιο «θετικό» πρόσημο στην διαδικασία του ύπνου.

Θα μπορούσατε να δώσετε κάποιες συμβουλές στους αναγνώστες μας, οδηγίες για τη χρήση των εφαρμογών ύπνου;

Καθώς οι άνθρωποι που καταφεύγουν ή που καλλιεργούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εφαρμογές αυτές είναι κατά βάση άνθρωποι που έχουν ήδη προβλήματα με τον ύπνο και δη με αϋπνία, και καθώς οι πάσχοντες από αϋπνία έχουν συνήθως ένα συγκεκριμένο προφίλ ψυχοσύνθεσης (με πολλά τελειοθηρικά, ψυχαναγκαστικά και ελεγκτικά στοιχεία) θα συμβούλευα ναι, αλλά με μέτρο.

Θα πρότεινα να τις χρησιμοποιούν γνωρίζοντας εξ αρχής δύο πράγματα:

• όσον αφορά στην παρακολούθηση ποιοτικών στοιχείων του ύπνου (πχ αρχιτεκτονική ύπνου), να είναι φειδωλοί με τις προσδοκίες τους, καθώς οι εφαρμογές αυτές δεν υποκαθιστούν τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε στα κέντρα ύπνου,
• δεδομένου κάποιων στοιχείων του προφίλ του χαρακτήρα που είπαμε πιο πάνω, να μην υπάρχει θρησκευτική λατρεία σε αυτά (με την έννοια της εμμονής). Το πνεύμα θα πρέπει να είναι να μην δημιουργούνται υπέρμετρες αξιώσεις είτε ως προς το διαγνωστικό είτε ως προς το θεραπευτικό μέρος.