Η ψηφιακή σήμανση των πλαστικών σκουπιδιών του Ατλαντικού  δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την προέλευση τους αλλά και την πορεία του ταξιδιού τους

Τα σκουπίδια που σέρνουν οι ωκεανοί στις παραλίες έχουν μερικές φορές μια ονομασία προέλευσης που επιτρέπει να μάθουμε από που προέρχονται, αλλά και δείχνει επίσης ότι το πλαστικό που πέφτει στη θάλασσα στη Νέα Γη μπορεί να βγει στο Λανθαρότε σε μόλις δύο χρόνια.

Ερευνητές από τα πανεπιστήμια των Αζορών και του Λας Πάλμας ντε Γκραν Κανάρια (ULPGC) που τεκμηριώνουν την άφιξη των πλαστικών και στα δύο αρχιπέλαγα και παρακολουθούν την φυγή τους στον ωκεανό μελετούν εδώ και πολύ καιρό για τον αριθμό των πλαστικών ετικετών με ψηφιακούς κωδικούς και γράμματα που βρίσκουν κάθε χρόνο στην ακτή La Graciosa, Fuerteventura, Pico ή Faial, μεταξύ άλλων νησιών.

Η περίεργη υπερατλαντική «μετανάστευση» των αδειών αλιείας αστακού

Λίγες αναζητήσεις ήταν αρκετές για να διαπιστωθεί ότι επρόκειτο για ετικέτες δοχείων παγίδων αστακού από ψαράδες στο Κεμπέκ, στη Νέα Γη ή στη Νέα Σκωτία (Καναδάς) και στο Μέιν, στο Ρόουντ Άιλαντ και στη Μασαχουσέτη (Ηνωμένες Πολιτείες).
Αυτές οι ετικέτες όχι μόνο προσδιορίζουν τον ψαρά στον οποίο ανήκει η άδεια, αλλά προσδιορίζουν επίσης το συγκεκριμένο ψαρότοπο στο οποίο αντιστοιχούν.
Στην περίπτωση μάλιστα των Ηνωμένων Πολιτειών, φαίνεται επίσης το έτος κατά το οποίο τα δοχεία ποντιστηκαν, όπως αναφέρουν οι Marcos Cividanes, Borja Aguiar, May Gómez και Alicia Herrera στο περιοδικό «Marine Pollution Bulletin».

Για τους ερευνητές από την ομάδα Okeanos στο Πανεπιστήμιο των Αζορών και το Institute for Research in Sustainable Aquaculture and Marine Ecosystems στο ULPGC, αυτές οι πληροφορίες είναι ένας θησαυρός, καθώς δίνουν μια άλλη διάσταση στις 662 ετικέτες αυτού του τύπου που έχουν συλλέξει στα δύο αρχιπέλαγα από το 1996, μερικές φορές πάνω από 30 το χρόνο.
Τα περισσότερα από αυτά αντιστοιχούν στις Αζόρες (περιέργως, η παρουσία τους στη Μαδέρα είναι σχεδόν μαρτυρική), αλλά υπάρχουν και σημεία στα Κανάρια Νησιά όπου φτάνουν κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με τον απολογισμό 35 έχουν συγκεντρωθεί στα νοτιοδυτικά της Fuerteventura, 32 στη La Graciosa, 23 στη νησίδα Alegranza, δώδεκα στο Lanzarote μόνο στο El Hierro και στη La Gomera δεν έχουν εμφανιστεί.
Το ενδιαφέρον προσδιορίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία (σημείο και ημερομηνία προέλευσης στη Βόρεια Αμερική και τόπος και έτος άφιξης στα μακαρονησιακά αρχιπελάγη).
Έτσι οι ερευνητές μπορούν να σκιαγραφούν μοντέλα που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των διαδρομών που ακολουθούν τα πλαστικά σκουπίδια καθώς παρασύρονται μέσα στον ωκεανό και, με αυτόν τον τρόπο, συμπληρώνουν τη γνώση των ρευμάτων που συνθέτουν το μεγάλο γύρο του Βόρειου Ατλαντικού.

Το πρώτο συμπέρασμα ήταν άμεσο: ένα κομμάτι πλαστικού που απελευθερώνεται στον ωκεανό στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ ή του Καναδά χρειάζεται ένα χρόνο ή λιγότερο για να φτάσει στις Αζόρες και σε μόλις δύο χρόνια μπορεί να εμφανιστεί στα Κανάρια Νησιά.
Μεταξύ των 662 πλαστικών λωρίδων που συνθέτουν αυτήν τη μελέτη, το « νικητήριο βάθρο» της υπερατλαντικής ταχύτητας αντιστοιχεί σε μια ετικέτα από τη Μασαχουσέτη που έφτασε στο νησί Pico την ίδια χρονιά που ποντίστηκε στο νερό, δηλαδή το 2022.
Ακολουθούν μια άλλη ετικέτα από το νησί Rodhe που εμφανίστηκε στο Faial μετά από έτος (2020-2021) και ένα τρίτο που διέσχισε τον ωκεανό από το Maine στην παραλία Cofete, στη Φουερτεβεντούρα, σε δύο χρόνια (2018-2020).
Τα δύο πανεπιστήμια έχουν επίσης πραγματοποιήσει προσομοιώσεις υπολογιστή με αυτές τις ετικέτες που μας επιτρέπουν να δούμε λεπτομερώς τη διαδρομή που ακολουθούν και να κατανοήσουμε ότι μόνο ένα πολύ μικρό μέρος αυτών που απελευθερώνονται από τις παγίδες φτάνουν στις Αζόρες και τις Κανάριες Νήσους.

«Από όλα τα σκουπίδια που μαζεύουμε στην ακτή, είναι το μόνο που είναι χρήσιμο για εμάς», αστειεύεται η Alicia Herrera, από το ULPGC,, πριν επισημάνει έναν προβληματισμό:

«Υπάρχουν τόσα πολλά που χάνονται στον ωκεανό κάθε χρόνο, ότι ήδη «κάποιος θα έπρεπε να είχε σκεφτεί να τα φτιάξει με βιοδιασπώμενα υλικά, τουλάχιστον πριν από πολύ καιρό».
Από τις αρχικές περιοχές αλιείας πλέουν νοτιοανατολικά με το ρεύμα του Λαμπραντόρ, μέχρι να αδειάσουν στο μεγάλο «ποτάμι» της ενδοχώρας που ωθεί τα νερά της Καραϊβικής προς την Αρκτική, το Ρεύμα του Κόλπου. Και, σε αυτό, ένα μικρό μέρος έρχεται σε επαφή με το ρεύμα των Αζορών, το οποίο τους μεταφέρει ανατολικότερα.

Τέλος, ένα μικρό τελικό τμήμα παγιδεύεται από το ρεύμα της Πορτογαλίας, το οποίο ωθεί όλα αυτά τα πλαστικά υπολείμματα προς το ρεύμα των Καναρίων Νήσων, τον δρόμο του προς τα νησιά και την Αφρική.
Τα πανεπιστήμια που προώθησαν αυτήν τη μελέτη συνεχίζουν να παρακολουθούν αυτές τις ετικέτες για να βελτιώσουν τη γνώση της δυναμικής των ωκεανών και προσκαλούν όποιον πολίτη βρει κάποιο στην ακτή να τους βοηθήσει συμπληρώνοντας μια απλή φόρμα στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση https://ofyga .ulpgc. es/es/citizen-science-tags .

Πηγή: ΕΦΕ