Ανασκόπηση 2023: Ένα έτος γεμάτο αναταράξεις για τον πλανήτη

Τα σημαντικά γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο το 2023 μέσα από τις ανταποκρίσεις των δημοσιογράφων της ΕΡΤ.

Ο φονικός σεισμός στην Τουρκία

Τα ξημερώματα της 6ης Φεβρουαρίου η Τουρκία ξύπνησε με τον χειρότερο σεισμό που βίωσε τον τελευταίο αιώνα . Τα 7,7 Ρίχτερ στις 4 και 17 το πρωί ακολούθησαν τα 7,6 Ρίχτερ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας. Οι δίδυμοι σεισμοί με επίκεντρο το Καχραμάνμαράς της Ανατολικής Τουρκίας ισοπέδωσαν 13 επαρχίες, σε μία έκταση που ξεπερνά την ηπειρωτική Ελλάδα.

O απολογισμός των σεισμών, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ξεπερνά τους 50.000 νεκρούς. Πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν άστεγοι, τουλάχιστον 5 εκατομμύρια μετανάστευσαν σε άλλες περιοχές της χώρας. Το κόστος για την Τουρκία έφτασε τα 149 δισεκκατομύρια δολάρια, το 9% του ΑΕΠ της χώρας για το 2023. Το ανθρώπινο δράμα απερίγραπτο…

Οι εκλογές πλησίαζαν και οι δημοσκοπήσεις για πρώτη φορά στα 21 χρόνια πολιτικής ηγεμονίας του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έδειχναν ότι ο Ενροτγάν θα μπορούσε να χάσει τις εκλογές. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν κατάφερε να επανεκλεγεί από τον πρώτο γύρο, στις 14 Μαΐου, για μισή μόνο ποσοστιαία μονάδα διαφορά. Όμως στο δεύτερο γύρος κατόρθωσε με άνεση να παρατείνει την εξουσία του για άλλα πέντε χρόνια με ποσοστό 52,18%. Ο Ερντογάν απέδειξε για μία ακόμη φορά -και με όλες τις συνθήκες εναντίον του- ότι ήταν πολύ σκληρός για να πεθάνει πολιτικά.

Εμφανής παρέμεινε η στροφή της πολιτικής του έναντι της Ελλάδας. Το «Μητσοτάκης γιοκ» ξεχάστηκε, οι υπερπτήσεις στο Αιγαίο έπεσαν σχεδόν σε μηδενικό επίπεδο, η αλληλεγγύη μεταξύ των δύο χωρών έναντι των φυσικών καταστροφών αποτέλεσε το όχημα για να φτάσουμε στη Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας, που επισφραγίστηκε με την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου.

Η Γαλλία και οι βίαιες κοινωνικές αναταραχές

Η Γαλλία αφήνει πίσω της το 2023 των βίαιων κοινωνικών αναταραχών και το 2024 ανατέλλει δυσοίωνα: το Μεσανατολικό θέτει σε κίνδυνο τους Ολυμπιακούς Αγώνες, στο Παρίσι. Η τρομοκρατική απειλή επιτάσσει ισχυρότερα μέτρα ασφάλειας και εθνική ομοψυχία, η Γαλλία θα πειραματιστεί με τη τεχνολογία τεχνικής νοημοσύνης.

Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και ο θάνατος του 17χρονου Ναέλ απο πυρά αστυνομικού προκάλεσαν εκρήξεις αλυσιδωτής βίας.

Η χώρα λειτουργεί σε κλίμα πολιτικής πόλωσης. Οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν την ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν με ξεκάθαρο προβάδισμα στο δρόμο προς την προεδρική εκλογή του 2027. Το μέτωπο της Αριστεράς διασπάται…

Η Γαλλία υποδέχεται το 2024 με κακό προαίσθημα. Το Μεσανατολικό την απειλεί, ανασκαλεύει μνήμες ενός περίπλοκου παρελθόντος και προμηνύει ένα δυσοίωνο εγγύς μέλλον.

40 Γάλλοι έχασαν τη ζωή τους από τη Χαμάς την 7η Οκτωβρίου. Άγνωστος προς το παρόν ο απολογισμός των Γάλλων θυμάτων από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας.

Η νέα χρονιά κινείται στον αστερισμό των Ολυμπιακών Αγώνων που θα διεξαχθούν στο Παρίσι το καλοκαίρι. Η διοργάνωση παρουσιάστηκε από τις διαδοχικές κυβερνήσεις ως ευκαιρία εθνικής ομοψυχίας, ομόνοιας, ομαδικής δουλειάς και πάνω από όλα εθνικής υπερηφάνειας:

100 χρόνια μετά την  διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, το 1924, στο Παρίσι, ο αναβιωτής τους, Βαρώνος Pierre de Coubertin θα ήταν υπερήφανος για την επιστροφή τους στη γενέτειρά του.

Το φλέγον ζήτημα της μετανάστευσης

Το καίριο θέμα της μετανάστευσης ανέδειξε ο επικεφαλής Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης Ελλάδος, Τζιανλούκα Ρόκο, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ και την Κλειώ Νικολάου. Ο αξιωματούχος του οργανισμού του ΟΗΕ τόνισε την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και της συνεργασίας με τις τρίτες χώρες εξηγώντας ότι στο μεταναστευτικό, το θέμα δεν είναι μόνο η αντιμετώπιση των ροών, αλλά και η ένταξη των μεταναστών, καθώς και η ενσωμάτωσή τους στις τοπικές κοινωνίες.

Οι επιπτώσεις του μεταναστευτικού στη Μ. Βρετανία

Το μεταναστευτικό σαρώνει την πολιτική σκηνή του Ηνωμένου Βασιλείου και διχάζει τη βρετανική κοινωνία. Οι έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ διαφορετικών πλευρών, μεταξύ πολιτικών, επιχειρηματιών και κοινωνικού κράτους στη δημόσια σφαίρα δείχνουν ότι οι μεταναστευτικές πολιτικές θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο το 2024 που είναι κατά γενική εκτίμηση χρονιά γενικών εκλογών στη Γηραιά Αλβιώνα, ακόμη και αν ο πρωθυπουργός αρνείται να το σχολιάσει.

Επτά χρόνια μετά το Brexit, το μεταναστευτικό εξακολουθεί να είναι κυρίαρχο ζήτημα για το οποίο οι Βρετανοί ανησυχούν περισσότερο μετά την οικονομία και την υγεία. Θέματα όπως το περιβάλλον, η στέγαση και το έγκλημα έπονται σε σημασία σύμφωνα με εθνικές μετρήσεις της YouGov. Πάνω σε αυτές τις μετρήσεις στηρίζονται οι σκληρές πολιτικές που διαμορφώνονται στο τέλος μίας ακόμη πολιτικά επεισοδιακής χρονιάς. Λίγο πριν ανασκουμπωθούν όλοι για μία μακρά προεκλογική περίοδο το 2024.

M. Βρετανία: Η οικονομία το μεγάλο ζήτημα

Η οικονομία είναι  το «μεγαλύτερο ζήτημα» στις επόμενες εκλογές στο Ηνωμενο βασίλειο. Αναλυτές βασιζόμενοι στα σοκαριστικά στοιχεία εκτιμούν ότι εκατομμύρια κάτοικοι  δεν θα μπορούν λόγω ακρίβειας και φτώχειας να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης έως το τέλος του 2024.

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει το βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης ανάμεσα στους ισχυρούς των G7 το επόμενο έτος , δηλαδή όταν η χώρα θα πρέπει να επιλέξει τη νέα κυβέρνηση, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Εθνικής στατιστικής υπηρεσίας. Η ασθενής αυτή προοπτική αντανακλά την ανάγκη για την Τράπεζα της Αγγλίας να διατηρήσει τα επιτόκια αυξημένα στο 5.25% προκειμένου να περιορίσει το ρυθμό πληθωρισμού.

Μία κρίσιμη χρονιά για τη Γερμανία

Πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή κρίση, πληθωρισμός και στο τέλος η κρίση στη Μέση Ανατολή με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και τις επιχειρήσεις στη Γάζα: οι προκλήσεις δεν ήταν λίγες για την γερμανική κυβέρνηση το 2023. Όμως, δυσκολότερη αποδείχθηκε η κρίση του προϋπολογισμού. Η κυβέρνηση συνασπισμού συμφώνησε επί του σχεδίου προϋπολογισμού του 2024 την τελευταία στιγμή πριν την εκπνοή του τρέχοντος έτους. Ο προϋπολογισμός αναμένεται να ψηφιστεί τις πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου και θα περιλαμβάνει το φρένο χρέους για την επόμενη χρονιά.

Στις αναμενόμενες προκλήσεις της χρονιάς που τελειώνει Ουκρανία, πληθωρισμός, Μέση Ανατολή, προστέθηκαν και απρόσμενες. Όπως η κρίση προϋπολογισμού. Γνωστή σε άλλες χώρες, στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι συχνό φαινόμενο, όχι όμως στη Γερμανία. Ειναι πρωτόγνωρο να τελειώνει η χρονιά χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό για το επόμενο έτος.

Περικοπές 17 δισεκατομμυρίων έπρεπε να συμφωνήσουν οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι, μετά την απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου να βάλει τέλος στη βιομηχανία των «ειδικών ταμείων» εκτός τακτικού προϋπολογισμού.

H λύση ήρθε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις των τριών πρωταγωνιστών: του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Όλαφ Σολτς, του «πράσινου» υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ και του φιλελεύθερου υπουργού Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ.

Η χρονιά κλείνει με ένα καλό νέο για την κυβέρνηση Σολτς. Με τη συμφωνία για τον προϋπολογισμό αποτράπηκε μία κυβερνητική κρίση που λίγο έλειψε να φέρει τη διάλυσή της. Άλλα εναλλακτική δεν είχαν. Έτσι οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι, Φιλελεύθεροι επαναδιαπραγματεύτηκαν στην ουσία τη συμφωνία κυβερνητικής συνεργασίας. Με αυτήν θα πορευτούν την επόμενη χρονιά, ελπίζοντας ότι θα λείψουν οι ενδοκυβερνητικές κόντρες, και θα βελτιωθεί εικόνα τους στις δημοσκοπήσεις. Διότι από το 2024 θα αρχίσει να μετρά αντίστροφα και ο χρόνος για τις επόμενες εκλογές του 2025.

ΗΠΑ: Μία δύσκολη χρονιά για τον Ντόναλντ Τραμπ

To 2023 ήταν αναμφίβολα μια πολύ δύσκολη χρόνια για τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι νομικές προκλήσεις για τον πρώην πρόεδρο κορυφώθηκαν και μέσα σε λίγους μήνες έφτασε να αντιμετωπίζει τέσσερις ποινικές διώξεις οι οποίες θα αρχίσουν να εκδικάζονται το 2024. Η χρόνια που έρχεται θα είναι καθοριστική για το μέλλον του Ντόναλντ Τραμπ αλλά και για το μέλλον και την πορεία της ίδιας της Αμερικής διότι τον Νοέμβρη θα διεξαχθούν οι κρισιμότερες -όπως τις χαρακτηρίζουν όλοι ανεξαιρέτως οι αναλυτές- εκλογές στην σύγχρονη αμερικανική ιστορία.

Το Κόσοβο κοντά στην ένοπλη σύρραξη

Το Κόσοβο μέσα στο 2023 βρέθηκε πολύ κοντά σε μία ένοπλη σύρραξη. Διαδηλώσεις Σέρβων, συμπλοκές με νατοϊκούς στρατιώτες αλλά και ένοπλες συγκρούσεις απείλησαν σοβαρά την διπλωματική προσπάθεια της ΕΕ για οριστική διευθέτηση των σχέσεων Βελιγραδίου και Πρίστινας.