Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: Ζητούσε σκληρή λιτότητα και δημοσιονομική πειθαρχία

Την τελευταία του πνοή άφησε σε ηλικία 81 ενός ετών ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο εμβληματικός Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός, ήταν μέλος της Γερμανικής Βουλής για περισσότερα από 50 χρόνια. Βαθιά ευρωπαϊστής, βοήθησε στη διαπραγμάτευση για την επανένωση της Γερμανίας το 1990, ενώ επέζησε από δύο απόπειρες δολοφονίας, έμεινε όμως ανάπηρος. Υπέρμαχος της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Μέρκελ, ήταν κεντρική φιγούρα στην προσπάθεια να βγει η Ευρωζώνη από την κρίση χρέους. Η ανάμειξή του στην ελληνική κρίση τον ανέδειξε σε βασικό πρωταγωνιστή της περιόδου των μνημονίων.

Ο Σόιμπλε συνέδεσε το όνομά του με την Ελλάδα. Επιχείρησε επανειλημμένα να «σπρώξει» τη χώρα εκτός ευρωζώνης, υιοθετώντας σκληρή γραμμή. Οι πρώην υπουργοί Οικονομικών της περιόδου των μνημονίων αλλά και οι πρώην πρωθυπουργοί έκαναν κρίσιμες διαπραγματεύσεις μαζί του. Θα μείνουν στην ιστορία οι δηλητηριώδεις ατάκες του για το ελληνικό ζήτημα αλλά και πολλά από αυτά που διαμείφθηκαν πίσω από κλειστές πόρτες και αποκαλύφθηκαν αργότερα, στο βιβλίο του Ευάγγελου Βενιζέλου “Εκδοχές Πολέμου”.

Έβαλε τη σφραγίδα του σχεδόν σε όλες τις αποφάσεις του eurogroup στη 10ετή κρίση χρέους. Επικρίθηκε έντονα για τις ενέργειες του καθώς ήταν η προσωποποίηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας.

Δεν ήταν λίγες μάλιστα οι φορές που μίλησε για τις τεταμένες ελληνογερμανικές σχέσεις, σημειώνοντας ότι δεν είναι δικό του λάθος σε όσους τον παραλληλίζουν με ναζί. Όπως είχε πει: «Εγώ δεν υπηρέτησα στο στρατό, ο αδελφός μου έλεγε πως ήταν ο μόνος στην οικογένειά μας που φόρεσε τη στολή… Όμως του είπα: “Τώρα φοράω κι εγώ στολή, τουλάχιστον σύμφωνα με τα ελληνικά μέσα. Όμως δεν φταίω εγώ γι αυτό, δεν φταίω. Κανένα μέλος της γερμανικής κυβέρνησης δεν ξεπέρασε τα όρια, με τις δηλώσεις του».

O πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας ανέφερε πως: Πίστεψε πάρα πολύ τη λιτότητα χωρίς να κοιτάξει τις παράπλευρες συνέπειες της λιτότητας. Δεν έπαιξε το ρόλο που θα ανέμενα στην ελληνική κρίση, τον διαψεύσαμε, ευτυχώς».

To Φεβρουάριο του 2012 η Ελλάδα ζούσε στο ρυθμό της χρεοκοπίας ψηφίζοντας το δεύτερο μνημόνιο και ξεκίνησαν οι διαδικασίες για το περίφημο PSI, μέσω του οποίου διαγράφηκαν 106 δισ. ευρώ από το δημόσιο χρέους, που τότε ήταν στα 368 δισ. ευρώ. Οι λεπτομέρειες είχαν συμφωνηθεί από τις 6 Ιουλίου του 2011, σε ανεπίσημο δείπνο εργασίας του τότε υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου με τον Β. Σόιμπλε.

Στο βιβλίο του Ευάγγελου Βενιζέλου «Εκδοχές Πολέμου 2009-2022», αναφέρονται τα εξής: «Εκεί συμφωνήθηκε, για την ακρίβεια, το σενάριο των δύο φάσεων στη διαμόρφωση και την εξαγγελία της πολιτικής απόφασης για «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους… Θεωρήσαμε λογικότερο να πάμε πρώτα στην εξαγγελία ενός μικρότερου κουρέματος και στη συνέχεια στην τελική απόφαση για το ύψος του «κουρέματος».

Ενάμιση χρόνο μετά το καλοκαίρι του 2013, μιλώντας σε εκδήλωση του ελληνογερμανικού επιμελητηρίου στην Αθήνα o B. Σόιμπλε ξεκαθάριζε πως αυτή την περίοδο δεν είναι προς όφελος της Ελλάδας η όποια συζήτηση για το ενδεχόμενο νέου κουρέματος, λέγοντας: «Συμφωνήσαμε, τόνισε υπέρ του δεύτερου προγράμματος και ήταν δύσκολο να το πετύχουμε. Και θέλω να σας υπενθυμίσω ότι ο πρώτος υπουργός οικονομικών που ήταν υπέρ κουρέματος για την Ελλάδα ήμουν εγώ και για μεγάλο διάστημα ήμουν ο μόνος». Πρέπει να παραμείνετε προσηλωμένοι σε αυτά που έχουμε συμφωνήσει. Οτιδήποτε άλλο είναι επικίνδυνο δεν είναι προς όφελος της Ελλάδας».

Αμετακίνητος στην πρότασή του ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να είχε βγει προσωρινά από την Ευρωζώνη με αντίδωρο την καταβολή κάποιων δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσης. Η πρώτη φορά του τέθηκε ευθέως το θέμα ήταν το Σεπτέμβριο του 2011 στο υπόγειο ενός ξενοδοχείου στην Πολωνία,  στο περιθώριο του άτυπου Εurogroup.

Ο Γιώργος Ζανιάς, πρώην υπουργός Οικονομικών, δήλωσε: «Ευρωπαϊστής μεν, σκληρός δε. Προσπάθησε να μας βγάλει από το ευρώ το 2011. Η χώρα αντιστάθηκε με βαρύ κοινωνικό και οικονομικό κόστος, ενώ η στάση του οδήγησε και σε ενθάρρυνση του ευρωσκεπτικισμού γενικότερα».

Όπως δήλωσε ο Φίλιππος Σαχινίδης: «Ο Σόιμπλε, η Μερκελ και ο Τρισέ είναι τρία πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση στην κρίση της πορείας της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη».

Με κείμενό του, τον Ιούλιο του 2015 ανέφερε ότι δεν μπορεί να υπάρξει βάση για νέο «πρόγραμμα βοήθειας» προς την Ελλάδα και είτε οι ελληνικές αρχές θα έπρεπε να βελτιώσουν άμεσα τις προτάσεις τους, είτε να υπάρξει ένα προσωρινό «Grexit» με πιθανή αναδιάρθρωση του χρέους, για τουλάχιστον πέντε χρόνια.

Από την πλευρά του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος εκπρόσωπος Νέας Αριστεράς -πρώην υπ. Οικονομικών ανέφερε πως: «Δεν ήταν μόνο σκληρός. Ήθελε ενωμένη την Ευρώπη, ήθελε μια πολιτική ένωση, αλλά μόνο για μερικές χώρες. Εμάς μας ήθελε εκτός, και άλλες χώρες ήθελε εκτός, γιατί το όνειρό του ήταν μια πολιτική ένωση για τους λίγους».

Τον Ιανουάριο του 2016 στο Νταβός τα βλέμματα μαγνήτισε η αντιπαράθεση του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Βολφγκανγκ Σόιμπλε, λέγοντας: «Η δική μου συμβουλά αν θέλουμε να κάνουμε την Ευρώπη πιο ισχυρή, είναι να κάνουμε αυτά που έχουμε συμφωνήσει, είναι η εφαρμογή “ανόητε”».

Με την Ελλάδα εκτός μνημονίων, ο Βολφγκάνγκ Σόιμπλε στην τελευταία του συνέντευξη σε ελληνικό μέσο το καλοκαίρι του 2022 είχε πει ότι είχε ήσυχη τη συνείδησή του για τις επιλογές του αφού το κίνητρό του ήταν να βοηθήσει και όχι να βλάψει τους Έλληνες. Μιλώντας στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ τον Ιούλιο του 2022, είχε πει: «Η κρίση δεν ξεπεράστηκε τελεσίδικα – κυρίως υπό το φως και των επίκαιρων συνθηκών. Αλλά εκείνο που ισχύει είναι ότι η Ελλάδα πέτυχε πολλά! Και αυτό δείχνει ότι η δουλειά που έγινε δεν πήγε χαμένη».

Ακόμα και τότε όμως υπεραμύνθηκε των θέσεων του σημειώνοντας ότι ήταν πολύ βαρύ το αντίτιμο για την εσωτερική υποτίμηση, την οποία έπρεπε να υποστεί η Ελλάδα, αλλά αυτή ήταν μία απόφαση των Ελλήνων και όχι άλλων Ευρωπαίων.

Ανταπόκριση από το Βερολίνο: Γιώργος Παππάς

Τα τελευταία χρόνια έδινε μάχη με τον καρκίνο. Την έχασε το βράδυ της Τρίτης σε στενό οικογενειακό περιβάλλον. Ο Βόλφγκανγ Σόιμπλε ήταν ο τελευταίος μεγάλος πολιτικός της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς της Γερμανίας.

Όπως είχε δηλώσει το 2020: «Τριάντα χρόνια πριν δεν μπορούσα να φανταστώ πως θα ήταν τα πράγματα τώρα και σήμερα δεν μπορώ να φανταστώ πως θα είναι τα πράγματα σε δέκα χρόνια αλλά πιστεύω ότι θα παραμένουμε μία ισχυρή, ελεύθερη δημοκρατία που θα βασίζεται στο κράτος δικαίου».

Γεννημένος στο Φράιμπουργκ, με διδακτορικό στα νομικά, μπήκε νωρίς στην πολιτική. Συνέδεσε το όνομά του με τους μεγάλους σταθμούς της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας.

Ήταν δεξί χέρι του καγκελάριου της ενοποίησης Χέλμουτ Κολ. Ως υπουργός Καγκελαρίας και Εσωτερικών, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, διαπραγματεύτηκε τη «Συνθήκη 2+4» για την ενοποίηση των δύο Γερμανιών το 1990. Ο ίδιος είχε δηλώσει: «Και μετά βάλαμε τα κλάματα, από τη φόρτιση, την εξάντληση και τη χαρά»

Μία δολοφονική επίθεση ενός ψυχοπαθούς τον Οκτώβριο του 1990 τον καθήλωσε σε αναπηρικό καροτσάκι για το υπόλοιπο της ζωής του. Αλλά δεν ανέκοψε την πολιτική του πορεία, με τον ίδιο να δηλώνει: «Μετά το 1990 όλα άλλαξαν για μένα, έχουν περάσει πλέον 20 χρόνια. Πιθανότατα είμαι το μακροβιότερο μέλος  της βουλής σε αμαξίδιο. Κάτι είναι κι αυτό, έτσι δεν είναι»;

Ήταν ο φυσικός διάδοχος του Κολ, όταν αυτός έχασε τις εκλογές του 1998 και βυθίστηκε στο σκάνδαλο των «μαύρων ταμείων», έγινε πρόεδρος του CDU. Αλλά εξαιτίας μίας δωρεάς 100.000 μάρκων στο κόμμα, αναγκάστηκε να παραδώσει τη σκυτάλη στην Άνγκελα Μέρκελ.

Στα 16 χρόνια καγκελαρίας της Μέρκελ, ήταν ο υπουργός με τη μεγαλύτερη επιρροή και στην Ευρώπη.

«Επιτύχαμε ένα δημοσιονομικό ορόσημο. Διότι για πρώτη φορά καταρτίσαμε έναν προϋπολογισμό χωρίς νέα χρέη», είχε δηλώσει.

Θεσμολάτρης, πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη θεσμών στην ευρωκρίση, όπως το Ταμείο ESM. Ακολουθώντας όμως σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία, που τον έφερε αντιμέτωπο με την Ελλάδα, έγινε ένας από τους πλέον μισητούς Γερμανούς πολιτικούς στη νότια Ευρώπη.

Σε συνέντευξή του στον Γ. Παππά τον Απρίλιο του 2014, είχε πει: «Δεν θέλουμε μία γερμανική Ευρώπη. Είναι ανοησία. Αυτό που θέλουμε είναι μία ισχυρή Ευρώπη, στην οποία όλοι οι άνθρωποι σε όλα τα μέρη της Ευρώπης, στο Νότο και στο Βορρά να έχουν την ευκαιρία να διαμορφώσουν τη ζωή τους, την ευκαιρία να ζήσουν σε κοινωνική ασφάλεια. Οι Ευρωπαίοι έχουμε μεγαλύτερη απαίτηση κοινωνικής ασφάλειας από τις άλλες ηπείρους. Όλοι οι άνθρωποι να ζουν σε οικολογικά ανεκτό περιβάλλον και σε μία δημοκρατία που επικρατεί η ισχύς του δικαίου και ισχύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Στο απόγειο της κρίσης το 2015, όταν η Ελλάδα βρέθηκε στα πρόθυρα εξόδου από το ευρώ – συγκρούστηκε με την Μέρκελ, Αλλά την ακολούθησε στην απόφαση να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη.

Έχοντας τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική θητεία, έγινε πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Βουλής. Παρέμεινε πολιτικά ενεργός, μέχρι τέλους, και ως απλός βουλευτής, Αλλά με σημαίνοντα, πάντα, ρόλο και λόγο.

Πηγή: ertnews.gr